"Sinh viên bận kiếm tiền và yêu đương, ngại nghiên cứu khoa học"

Trên đây là chia sẻ của TS Lương Ngọc Minh, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hà Nội (ĐH) tại tọa đàm "Sinh viên nghiên cứu khoa học năm 2023" do Trường ĐH Hà Nội tổ chức chiều 15/5.

Ngại khó, ngại khổ

Mở đầu buổi tọa đàm, TS Lương Ngọc Minh cho biết, tuần trước ở trường này cũng có tọa đàm tương tự cho giảng viên nhưng ở hội trường nhỏ hơn.

"Sở dĩ tôi nói điều này để thấy rằng, nhà trường rất trân trọng với các em sinh viên nghiên cứu khoa học.

Thế nhưng đăng ký thì đông, số lượng sinh viên tham dự hôm nay vẫn còn vắng khiến chúng tôi buồn quá", TS Lương Ngọc Minh chia sẻ.

Cũng theo TS Minh, nếu đưa câu hỏi "sinh viên nghiên cứu khoa học thì có lợi ích gì", trong vòng 3 giây Chat- GPT đã chỉ ra 5 ưu điểm khi sinh viên nghiên cứu khoa học.

TS Minh cho rằng, sinh viên có nhiều lợi ích khi nghiên cứu khoa học, đầu tiên các em sẽ tự tin trên chặng đường phát triển tiếp theo sau cuộc đời sinh viên, có mối quan hệ sâu sắc với thầy cô, bổ sung dấu ấn rất đẹp trong hồ sơ tuyển dụng…

Lợi ích nhiều như vậy nhưng theo TS Minh, tinh thần nghiên cứu của các em sinh viên chưa thực sự mạnh mẽ.

"Tất nhiên các em bận học, bận làm thêm kiếm tiền để không xin tiền bố mẹ, bận tham gia các câu lạc bộ và học các kỹ năng, bận yêu đương, bận trà chanh chém gió.

Thế nhưng nếu dành ra một chút thời gian để nghiên cứu khoa học, các em sẽ thấy có rất nhiều thành quả", thầy Minh nói.

Về điều này, TS Nguyễn Ngọc Lân, Trưởng Phòng Quản lý Khoa học, Trường ĐH Hà Nội cho rằng, nếu so sánh, sự hỗ trợ của Trường ĐH Hà Nội với sinh viên nghiên cứu khoa học không hề thua kém bất cứ trường ĐH nào và đang ngày càng đi lên.

"Chính sách có, hỗ trợ cả về kinh phí và tinh thần đều có nhưng nhìn số lượng công trình nghiên cứu khoa học cả giảng viên và sinh viên của trường tôi thấy rất buồn.

Sinh viên cứ nhìn thấy "5 kh" (khô, khó, khổ, không tự tin, khan hiếm) thì không cần biết nghiên cứu khoa học hay ho tốt đẹp ở đâu mà cứ sợ hãi đã, điều đó khiến các em không mặn mà tham gia hoạt động này", thầy Lân chia sẻ.

Cẩn trọng với tạp chí "săn mồi"

Đưa ra "5 kh" mà sinh viên thường nhìn thấy và sợ hãi trong nghiên cứu khoa học, TS kinh tế Nguyễn Vân Hà, Giảng viên Trường ĐH Ngoại thương cho rằng, để khuyến khích, tạo động lực cho sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học, điều cần thiết là phải giúp các em hiểu lợi ích của việc này. 

Thừa nhận việc nghiên cứu khoa học khó, TS Lương Ngọc Minh nhắn gửi tới sinh viên: "Ngay cả bản thân tôi đến nay vẫn còn thấy khó khăn nhưng nếu chúng ta vượt qua được thì thấy mọi thứ đều dễ".

Chuyên gia này nói rằng, nhà trường đã chú trọng đầu tư cho sinh viên nghiên cứu khoa học và ĐH Hà Nội đã từng có nhóm sinh viên đoạt giải Nhất nghiên cứu khoa học cấp bộ.

Do đó, tọa đàm này là diễn đàn để nhà trường lắng nghe tiếng nói của sinh viên, giúp các em tháo gỡ khó khăn trong nghiên cứu khoa học.

Em Ngô Thanh Tâm, sinh viên khoa Tiếng Đức đặt câu hỏi tới các chuyên gia: "Bản thân các em học ngôn ngữ nên đề tài nghiên cứu sẽ khó ra được sản phẩm. Vậy các em có thể lựa chọn đề tài như thế nào"?

ThS Ngô Phương Dung (Trường ĐH Hà Nội) trả lời: Cái khó của sinh viên ngôn ngữ khi nghiên cứu khoa học là các vấn đề về ngôn ngữ đã từng được nghiên cứu từ trước đến nay.

Nhưng điều đó không có nghĩa là các em không thể nghiên cứu bởi hiện nay có nhiều vấn đề thời sự liên quan.

Để xác định một vấn đề nghiên cứu mang tính mới trong lĩnh vực ngôn ngữ, các sinh viên có thể gắn với các yếu tố về văn hóa, xã hội. Bởi ngôn ngữ sẽ đi cùng với những thay đổi về văn hóa, xã hội. Chẳng hạn các em có thể tìm hiểu các vấn đề như ngôn ngữ của GenZ như thế nào…

Cũng theo chuyên gia này, có rất nhiều đề tài để sinh viên có thể tham gia nghiên cứu liên quan đến chuyên ngành riêng của mình. 

Sinh viên du lịch có thể nghiên cứu về thị trường khách hoặc những vấn đề liên quan đến chính những băn khoăn, khó khăn hàng ngày của chuyên ngành, hoặc bắt nguồn từ những vấn đề của chính bản thân, của bạn bè xung quanh hoặc những vấn đề đang diễn ra trong xã hội, cuộc sống của chúng ta...

Hoặc các em có thể nghiên cứu định hướng nghề nghiệp của sinh viên năm cuối ngành du lịch dưới ảnh hưởng của Covid-19…

Chia sẻ với sinh viên, TS Lân nêu quan điểm, các em có thể xem vấn đề mình cần nghiên cứu về gì: Ngôn ngữ học ứng dụng hay các mặt khác như nghiên cứu về giáo học pháp hoặc những lỗi thường gặp trong ngôn ngữ ở các vùng miền và giải pháp khắc phục…

Cùng với một số kinh nghiệm quý báu khác, ông khuyên sinh viên nghiên cứu khoa học cần cẩn trọng với tạp chí "săn mồi" khi các em nộp kết quả nghiên cứu trên các tạp chí khoa học theo quy định.

Nếu không cẩn trọng lựa chọn các tạp chí uy tín, các em có thể bị yêu cầu nộp khoản tiền rất lớn, thậm chí lên đến hàng nghìn USD.