Phụ huynh quyết việc thu - chi
Phụ huynh sẽ được trực tiếp tham gia và quyết định các khoản thu - chi phục vụ giáo dục trong trường học và chịu trách nhiệm trước các cơ quan quản lý giáo dục nếu có lạm thu...
Đó là mục tiêu trong “Đề án xây dựng Hội đồng giám sát cộng đồng trường học” sẽ được Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội triển khai trong năm nay.
Nhiều khoản thu... lạ đời
2 tuần đầu tiên của năm học 2013-2014, các trường học trong cả nước bắt đầu họp phụ huynh, thông báo các khoản thu. Nhận thông báo, rất nhiều phụ huynh còn băn khoăn nhưng chỉ dám… hỏi nhau chứ cũng ngại hỏi giáo viên.
Chị Nguyễn Thị M. có con học lớp 1 Trường Tiểu học Tiên Hưng (Lục Nam, Bắc Giang) cho biết: Đầu năm học, được cô giáo chủ nhiệm gửi thông báo đóng tiền về nhà với 11 khoản thu, trong đó có những khoản thu rất lạ, có nghĩ nát óc cũng không biết dùng để làm gì, như khoản Xử lý rác thải: 15.000 đồng, rồi tiền bài tập các loại: 268.500 đồng.
“Tiền bài tập các loại có phải là tiền trả để thầy cô ra bài tập trên lớp và về nhà cho học sinh? Đến bài tập về nhà cũng phải mua thì còn gì là giáo dục nữa” - chị M. bức xúc nói.
Trong giấy mời họp phụ huynh đầu năm tại một trường mầm non ở Đông Anh, Hà Nội, chị Phạm Thị Thương - phụ huynh học sinh lớp mầm còn được “lưu ý” mang theo tiền đóng học cho con khoảng 3 triệu đồng khi đi họp.
Chị Thương cho biết: “Ngoài các khoản như học phẩm, trang bị ban đầu, tiền nước uống; tiền bán trú; tiền ăn, học phí... hiệu trưởng còn vận động phụ huynh đóng thêm các khoản: Điều hòa, thay tủ đựng đồ, các khoản khác... tổng cộng hơn 417.000 đồng nữa. Khi phải đóng khoản tiền này, chúng tôi hỏi nhau, nếu đã có các khoản này thì tiền học phẩm và trang bị ban đầu dùng vào việc gì nhưng không được giải thích”.
Tương tự, học sinh Trường THCS Thượng Lâm (Mỹ Đức, Hà Nội) cũng phải đóng tổng cộng 2.300.000 đồng, trong đó có khoản 250.000 đồng quỹ ủng hộ... vệ sinh (!?).
Liều thuốc mạnh?
Để chấm dứt lạm thu, theo Nhà giáo Ưu tú, TS Nguyễn Tùng Lâm - Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội, chỉ có một cách duy nhất là cho phụ huynh trực tiếp tham gia và quyết định vào các khoản thu chi của trường.
Ông Lâm giải thích: Trước đây đã có Ban đại diện cha mẹ học sinh làm công việc giám sát chất lượng giáo dục trường học, giám sát thu chi, Bộ GDĐT còn ban hành cả Điều lệ cha mẹ học sinh để tạo hành lang pháp lý cho tổ chức này. Tuy nhiên, Ban này lại bị “biến tướng” trở thành cánh tay đắc lực của trường, “đứng mũi chịu sào” trong việc thu tiền cho trường. Lý do là vì, con em họ đều nằm trong tay trường, họ bị yếu thế và không có tiếng nói...
Đề án xây dựng Hội đồng giám sát trong trường học vẫn “trao quyền” cho phụ huynh, nhưng không chỉ là giám sát mà còn có quyền quyết định. Thành phần của Hội đồng tuyệt đối không có Ban giám hiệu nhà trường mà bao gồm phụ huynh và đại diện các ban ngành địa phương nơi trường hoạt động: Hội Cựu chiến binh, Hội Người cao tuổi, Hội Phụ nữ, Hội Khuyến học...
“Hội đồng này sẽ có tiếng nói quyết định trong việc thực hiện các khoản thu chi của trường học. Khi trường có kế hoạch thu - chi từ nguồn tiền đóng góp của phụ huynh sẽ phải có sự đồng ý bằng chữ ký của Hội đồng giám sát mới được làm. Chính vì vậy Hội đồng này cũng phải chịu trách nhiệm trước các cơ quan quản lý nhà nước nếu có xảy ra lạm thu... dù chỉ một đồng” - ông Lâm cho biết.
"Đề án Xây dựng Hội đồng giám sát cộng đồng trường học sẽ được tiến hành thí điểm tại 5 trường công lập tại Hà Nội từ tháng 10/2013 đến hết tháng 7/2014. Kết thúc thí điểm sẽ đề nghị mở rộng ở 29 quận, huyện của Hà Nội. Chúng tôi hy vọng mô hình này sẽ là liều thuốc mạnh dẹp nạn lạm thu”. - TS Nguyễn Tùng |
Ông Nguyễn Ngọc Quang - Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội hy vọng: “Hội đồng giám sát sẽ giúp minh bạch các khoản thu chi, làm cho phụ huynh hiểu rõ món tiền đóng góp dùng để làm gì? Có phục vụ cho con em mình học tập hay không?... Làm được điều này, tôi tin rằng việc huy động xã hội hóa hay tự nguyện sẽ được xã hội ủng hộ”.
Còn theo bà Nguyễn Thị Huệ - Giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên Hoàng Mai (Hà Nội) - đơn vị tham gia thí điểm đề án này cho rằng: “Phải làm thế nào để hiệu trưởng các trường nhận thức được rằng đây không phải tổ chức ngáng đường mà là một tổ chức tiếp sức cho họ huy động nguồn lực, tìm sự đồng thuận ở phụ huynh, minh bạch tài chính, nâng cao uy tín chất lượng cho trường học”.