Phí giữ chỗ lớp 10 trường tư lên đến 30 triệu đồng, không học là mất

Tuần trước, con gái chị Nguyễn Vân Anh (Thanh Xuân, Hà Nội) trúng tuyển lớp 10G0, hệ song ngữ của Trường THCS và THPT Newton sau khi trải qua các vòng thi và xét tuyển khắt khe. 

Lớp G0 của trường Newton là nơi quy tụ nhiều học sinh tài năng về toán và khoa học tự nhiên. 3 năm qua, đây là cái nôi đào tạo những tấm huy chương tại các kỳ thi Olympic khoa học trẻ quốc tế.

Tuy nhiên, con chị Vân Anh chưa quyết định sẽ học tại đây. Cháu muốn thi thêm trường Chuyên ngữ và THPT Hà Nội - Amsterdam. 

Để đảm bảo không mất suất học tại lớp G0, chị Vân Anh chấp nhận đặt cọc 30 triệu đồng theo thông báo của trường. Số tiền này không được hoàn trả nếu không nhập học.

"Con có lực học tốt và khả năng đỗ chuyên ngữ cao theo đánh giá của thầy cô. Do đó, tôi xác định sẽ mất khoản tiền 30 triệu đồng. Nhưng nếu không đặt cọc thì không yên tâm. Chưa kể, lớp G0 là mơ ước của rất nhiều học sinh và phụ huynh Hà Nội. Việc phải đặt cọc cao một phần do thương hiệu của lớp này", chị Vân Anh chia sẻ.

Trong biểu phí năm học 2025-2026 của trường Newton, phí đặt chỗ được niêm yết công khai là 12 triệu đồng cho tất cả các hệ đào tạo và các khối lớp. Nếu học sinh nhập học, số tiền này được trừ hoàn vào các khoản đóng phí khác. Nếu không nhập học, phụ huynh không được lấy lại tiền.

Quy định này được phần lớn các trường tư áp dụng trong tuyển sinh đầu cấp nhiều năm qua, đặc biệt với lớp 10.

Loại tiền này được các trường dùng nhiều tên gọi khác nhau như phí đặt chỗ, phí nhập học, phí đăng ký nhập học, phí ghi danh, phí tuyển sinh… Bản chất của các khoản phí này là đóng một lần duy nhất tại thời điểm đăng ký nhập học để giữ chỗ, không được hoàn lại nếu không nhập học và được khấu trừ vào các khoản thu khác nếu nhập học.

Năm nay, Trường THPT Archimedes duy trì mức phí giữ chỗ 23 triệu đồng, Trường THPT Lương Thế Vinh thu 15 triệu đồng. 15 triệu đồng cũng là mức phí giữ chỗ của Trường phổ thông liên cấp Olympia. Trong khi đó Trường phổ thông liên cấp song ngữ Quốc tế Wellspring thu phí 25 triệu đồng.

Riêng các trường Nguyễn Bỉnh Khiêm, M.V.Lômônôxốp Mỹ Đình, Đoàn Thị Điểm, Lê Quý Đôn… không thông báo chính thức về phí giữ chỗ. Một vài năm gần đây, các trường này thu từ 2-6 triệu đồng.

Ở phân khúc trường quốc tế, phí giữ chỗ là bắt buộc và ở mức rất cao. Trường Dwight Hà Nội yêu cầu phụ huynh đặt cọc học phí 30 triệu đồng, thanh toán trong 7 ngày kể từ ngày nhận thư mời nhập học.

Ngoài ra, phụ huynh còn phải đóng 9, 8 triệu đồng phí đăng ký tuyển sinh, 28,8 triệu đồng phí nhập học. Các khoản phí này đều không hoàn lại và không chuyển nhượng trong mọi trường hợp.

Việc thu phí đặt cọc vào lớp 6, lớp 10 trường tư là vấn đề gây tranh cãi nhiều năm qua. Lãnh đạo một trường liên cấp tư thục cho biết, việc thu phí này nhằm đảm bảo sự ổn định trong công tác tuyển sinh của nhà trường khi hàng năm có đến 30% số học sinh đăng ký nhập học chỉ để "chống trượt" công lập. 

"Chỉ khi phí giữ chỗ cao, trường mới lọc được những học sinh, phụ huynh có nhu cầu thực sự, mong muốn được học, gắn bó với nhà trường", vị lãnh đạo giải thích.

Cũng theo lãnh đạo này, phí giữ chỗ là thỏa thuận dân sự giữa nhà trường và phụ huynh, không có sự ép buộc. Bộ phận tuyển sinh của nhà trường luôn khuyến cáo phụ huynh cân nhắc kỹ càng trước khi đăng ký nhập học. 

Do đó, nếu đăng ký tức là phụ huynh đồng ý với khoản tiền đặt cọc và chấp nhận quy định không hoàn trả mà nhà trường đưa ra.

Tại một hội nghị giáo dục giữa tháng 4/2024, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Trần Thế Cương từng đề cập thẳng thắn với các hiệu trưởng trường tư rằng việc thu phí đặt cọc cao là "thiếu nhân văn và làm mất đi tính mô phạm trong nhà trường".

Ông Cương cũng đề nghị các trường tư không nên thu phí giữ chỗ và tạo điều kiện tối đa cho phụ huynh, học sinh rút hồ sơ khi có nhu cầu. 

Năm ngoái, Trường THCS và THPT M.V.Lômônôxốp tiên phong trong việc trả lại phí giữ chỗ cho 100% phụ huynh học sinh đến rút hồ sơ, mặc dù trong thông báo trước đó nhà trường cho biết không hoàn trả trong mọi trường hợp.

Tuy nhiên sang năm nay, khi các trường tư đã công khai khoản phí "đã nộp nhưng không học là mất", Sở GD&ĐT Hà Nội lại chưa có văn bản chỉ đạo rốt ráo về vấn đề này.