Năm học mới, tăng cường “dạy người”

Đầu tháng 8, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo Bộ GD&ĐT tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh trong năm học mới 2019-2020.

Theo đó, công tác “dạy người” phải được coi là một nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu, thường xuyên, liên tục.

Cụ thể, tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh; Tăng cường đôn đốc, kiểm tra, kịp thời biểu dương điển hình tốt, xử lý nghiêm các trường hợp thiếu trách nhiệm, vi phạm.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GD&ĐT phải chỉ đạo sâu sát việc tiếp tục đổi mới Lễ Khai giảng năm học mới đảm bảo thực sự “tất cả vì học sinh thân yêu”, thực hiện “5 điều Bác Hồ dạy”…

“Tất cả vì học sinh thân yêu” mà để học sinh đội nắng chờ khai giảng, hát quốc ca bật nhạc có sẵn, nhà vệ sinh trường học thì không được chú ý…Mọi hành động của người lớn chưa thật sự vì học sinh khi nhiều phụ huynh đến giáo viên ganh đua ép trẻ con học để lấy thành tích. Đó là vì người lớn chứ không phải vì học sinh" – Phó Thủ tướng Đam nhấn mạnh.

Các thầy cô giáo phải "soi" lại chính mình

Phát biểu tại cuộc họp Hội đồng Giáo dục quốc gia vừa qua, nhà giáo Nguyễn Thị Nhiếp nói rằng, nhìn lại các khẩu hiệu trong mỗi nhà trường như “5 điều Bác Hồ dạy”, “tiên học lễ, hậu học văn”, “thi đua dạy tốt – học tốt”, “tất cả vì học sinh thân yêu”…

Soi ngẫm lại, thành thật với chính mình, chúng ta thấy còn nhiều thầy cô giáo chưa thực hiện tốt các khẩu hiệu trên.

Năm điều Bác Hồ dạy, lời đầu tiên là “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào”. Thế nhưng, khi nghe tiếng nhạc Quốc ca, một số thầy cô vẫn ngang nhiên đi trên sân trường thì thật khó để dạy học sinh rằng yêu Tổ quốc bằng những hành động nhỏ nhất, đó là khi nghe nhạc Quốc ca ta dừng lại, nghiêm trang nhìn lên lá cờ Tổ quốc và hát bằng cả trái tim.

Khẩu hiệu “Thi đua dạy tốt – học tốt”, nhiều thầy cô nỗ lực, kiên tâm để có những kết quả đáng nể phục nhưng cũng không ít thầy cô thi đua theo thời vụ hoặc bắt phải thi đua và đôi khi lại ganh đua để đạt được danh gì đó cho vẻ vang, thuận lợi cho dạy thêm.

Khẩu hiệu “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, nhiều thầy cô mẫu mực từng giờ lên lớp, từng lời ăn tiếng nói, mày mò tự học để có những bài giảng hấp dẫn… nhưng không ít thầy cô lười đọc, rất ngại tự học, hay chê bai và bàn lùi với đổi mới.

Thậm chí, có không ít thầy cô ngồi quán café hay đi chơi đâu đó, ắp ảnh, ngay lập tức mạng xã hội biết…nhưng với công việc của mình thầy cô không đọc các văn bản, kế hoạch hay tài liệu tham khảo… và không biết ứng dụng CNTT để soạn bài.

Điều đầu tiên phải dạy trẻ tính trung thực

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, hiện nay, điều ghê gớm nhất đang tác động vào xã hội chính là sự giả dối. Chỉ có cái thiện mới là gốc để triệt tiêu điều đó.

"Như vậy, điều quan trọng đầu tiên với bọn trẻ phải là tính trung thực. Trung thực là trẻ thích cái gì thì nói cái đó, không che đậy gì cả, kể cả là sự vụng về" - Nhà sử học Dương Trung Quốc nhấn mạnh.

Thiết nghĩ, chúng ta không thể có học trò có đạo đức lối sống tốt nếu thầy cô chưa thay đổi, chưa là tấm gương tốt từ kiến thức chuyên môn đến lối sống hàng ngày.

Chúng ta không thể dạy đạo đức bằng các khẩu hiệu, bằng các phong trào mà việc nêu gương đạo đức lối sống chính là việc thầy cô trau dồi mỗi phút giây và trò cần học mỗi ngày nên thầy cô không thể trì hoãn.

Chúng ta dạy đạo đức là không cần những thứ cao siêu mà phải gần gũi, thân thiết. Người tốt việc tốt ở ngay trong địa bàn, trường lớp mình với những câu chuyện thật đơn giản chứ không thể áp đăt một con người phải yêu thương ai, yêu cái gì được.

Hồng Hạnh