"Lòng tự ái đồng bằng"

Một số em có chí hướng nhưng cũng chỉ theo đuổi việc học đến hết bậc THPT. Nhiều em học giỏi nhưng gia đình nghèo nên không được đi thi đại học. Có em thi đậu đại học rồi lại bỏ học vì gia đình quá nghèo. Đấy là một thực trạng đáng buồn khiến nhiều người sinh ra từ làng quê này trăn trở không yên.

Khởi nguồn từ "Lòng tự ái đồng bằng"

Ông Trần Đức Bỉnh, nguyên giáo viên THPT, nay là thành viên Ban chấp hành (BCH) Hội Khuyến học Hương Mỹ nói: "Đọc báo biết mặt bằng dân trí ở ĐBSCL quá thấp, lòng tôi rất tự ái, phải làm điều gì để quê hương mình thoát khỏi sự thấp kém đó." "Tự ái đồng bằng" của ông Bỉnh cũng là nỗi lòng "tự ái" chung của nhiều người sinh ra ở quê hương Đồng khởi này như các ông Lê Thành Hưng, Trương Thanh Cảnh, Trần Trung Minh, Lê Văn Duyệt, Trần Việt Hùng (anh hùng quân đội). Và họ đã hợp sức lại, vận động bà con xóm giềng có cùng tâm nguyện thành lập Hội Khuyến học.

Hội KH Hương Mỹ được thành lập ngày 11/3/2002 gồm 80 hội viên. BCH gồm 9 người, đều là người cao tuổi (người cao tuổi nhất 82 tuổi, người trẻ nhất 55 tuổi), và đều rất tâm huyết với chuyện học của con em. Hội do ông Lê Thành Hưng làm Chủ tịch. Ban đầu, tiền Quỹ KH chủ yếu do các thành viên BCH đóng góp, tuỳ khả năng.

Về sau, Quỹ KH nhận thêm sự đóng góp của nhiều hội viên khác và các Mạnh Thường Quân. Có cả người làm nghề sửa xe đạp như anh Đoàn Minh Hoàng ở ấp Thị cũng tự nguyện đóng góp 100.000 đồng. Những đối tượng được Hội giúp đỡ đều có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như trường hợp hai anh em Lê Thanh Chân và Lê Thanh Chất ở ấp Bình Đông, nhà nghèo, đến ngày thi đại học, gia đình không có tiền cho con đi thi, Hội đã xuất quỹ cho mỗi em 500.000 đồng và cả hai đều thi đậu.

Ý nghĩa thiết thực từ các hoạt động của Hội KH Hương Mỹ đã thu hút được nhiều người quê ở Hương Mỹ đang sinh sống ở TP. HCM không chỉ tự nguyện đóng góp mà còn vận động cả những người quen biết, thân nhân của họ ở nước ngoài, tạo thành xâu chuỗi đóng góp cho Quỹ KH của quê hương Hương Mỹ. Nhờ những nguồn quỹ đóng góp to lớn đó, nên từ ngày thành lập đến nay, Hội KH Hương Mỹ đã tiếp sức cho học sinh, sinh viên trên 2.000 suất trợ cấp, với tổng số tiền gần 1 tỉ đồng.

Cho sinh viên nghèo mượn tiền ăn học

Mô hình "cho sinh viên nghèo mượn tiền ăn học" đã ra đời từ năm 2001 do bà Trương Thị Nguyệt - Giám đốc Công ty TNHH XNK Đồ hộp Á Châu đóng tại ấp Đông Hoà, xã Song Thuận, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang tài trợ. Mọi việc bắt đầu từ chuyện em Nguyễn Văn Tiến ở xã Hương Mỹ, học sinh trường THPT Chuyên thị xã Bến Tre thi đậu vào trường đH Bách khoa TP. HCM, nhưng suýt bỏ học vì nhà nghèo, không có tiền đi học.

Ông Trương Thanh Cảnh (anh trai bà Nguyệt) - Phó Chủ tịch Hội KH Hương Mỹ đã vận động bà Trương Thị Nguyệt và bà đã nhận lời giúp em Tiến mỗi tháng 300.000 đồng, suốt 12 tháng trong năm cho tới khi em ra trường. Cũng từ việc giúp em Tiến, bà Nguyệt đã nhận lời cho 10 sinh viên nghèo khác ở xã Hương Mỹ mượn 3.600.000 đồng/năm. Cho mượn tiền  mà không cần thế chấp, không tính lãi.

Từ đầu tháng 3/2007, bà Nguyệt đã điều chỉnh mức tiền cho mượn từ 300.000 đồng lên 400.000 đồng/tháng, và mỗi sinh viên được nhận một lần 4.800.000 đồng cho cả năm học. Tính đến nay, bà Nguyệt đã cho 70 sinh viên mượn tổng số tiền trên 600 triệu đồng. Đã có 40 sinh viên tốt nghiệp ra trường có việc làm ổn định, trong đó nhiều em có thu nhập khá. Cảm ơn cứu giúp của bà Nguyệt, hầu hết sinh viên tốt nghiệp ra trường đã hoàn lại số tiền đã mượn. Và bà Nguyệt quyết định giao số tiền sinh viên hoàn lại đó cho Hội KH xã Hương Mỹ quản lý để quay vòng cho những em sinh viên, học sinh nghèo khác mượn đi học.

Ngoài ra, sinh viên ra trường còn có thể xin vào làm việc ngay trong công ty của bà Nguyệt, nếu thử việc đạt yêu cầu, đồng thời được bà xoá một nửa số nợ đã mượn khi đi học. Hiện công ty TNHH XNK Đồ hộp Á Châu có 5 nhân viên tốt nghiệp đại học nhờ mượn tiền của bà Nguyệt và được bà nhận vào làm việc.

Được biết, mấy năm trước, nhận thấy số học sinh ở Hương Mỹ thi đậu vào trường đại học quá ít, bà Nguyệt đã treo giải thưởng khuyến khích học sinh ở trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai của xã Hương Mỹ: Em nào thi đậu vào trường đại học chính quy sẽ được thưởng 1.500.000 đồng. Trước năm học 2005 - 2006, trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai chỉ có 7, 8 học sinh nhận giải thưởng này. Mùa tuyển sinh năm 2006, số học sinh của trường thi đậu vào đại học đã tăng vọt lên 41 em.

Từ năm học 2005 - 2006, Hội KH Hương Mỹ còn vận động thêm được hai nhà hảo tâm nữa là bà Võ Thị Hảo (Việt kiều Canada) và bà Hoàng Thị Đáo Tiệp (Việt kiều Mỹ) thành lập hai chương trình cho sinh viên mượn vốn học tập mang tên "Chương trình Võ Thị Hảo" và "Chương trình Hoàng Xuân Nhị". Hai chương trình này cho thanh niên học nghề trung cấp, cao đẳng mượn vốn đi học, mỗi em được mượn 2.700.000 đồng/năm. Đến nay, đã có 30 thanh niên được mượn vốn của hai chương trình này để học nghề.

Ông Ngô Thành Nhân - Chủ tịch UBND xã Hương Mỹ, nhận xét về Hội KH Hương Mỹ: "Nhờ Hội hoạt động tích cực, năm 2003 xã đã hoàn thành phổ cập THCS. Nhận thức "học tập để có việc làm" đã được phổ biến trong thanh niên và các gia đình. Từ năm 2003 đến nay, thanh niên trong độ tuổi đều học hết THPT, tỉ lệ đậu đại học trên 20%."  

Lư Thế Nhã