Khung trình độ quốc gia: Thước đo đánh giá năng lực người học sau tốt nghiệp

Ngày 24/2, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổng cục Dạy nghề (Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội) và Hội đồng Anh phối hợp tổ chức Tọa đàm: "Chính sách Phát triển và Thực hiện Khung trình độ quốc gia Việt Nam".

Khung trình độ quốc gia Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 10 năm 2016 bao gồm 8 bậc: Sơ cấp (ba bậc), Trung cấp, Cao đẳng, Đại học, Thạc sỹ và Tiến sỹ. Mỗi bậc học có yêu cầu về khối lượng học tập tối thiểu và miêu tả khái quát về kiến thức và kỹ năng cần đạt được.

Việc phê duyệt khung trình độ quốc gia là một dấu mốc quan trọng để tham chiếu bằng cấp của Việt Nam với các quốc gia ASEAN thông qua khung tham chiếu trình độ (AQRF), tăng cường hội nhập trong lĩnh vực nhân lực chất lượng cao.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, thứ trưởng Bộ GD& ĐT Bùi Văn Ga cho biết, khung trình độ Quốc gia Việt Nam là cơ sở để phát triển các tiêu chuẩn đào tạo, phát triển chương trình và là thước đo đánh giá năng lực của người học sau khi tốt nghiệp, nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước và hội nhập quốc tế.

Theo thứ trưởng Ga, việc xây dựng và phê duyệt Khung trình độ Quốc gia Việt Nam là bước khởi đầu quan trọng, tiền đề cho công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong lĩnh vực GDNN và GDĐH, trong đó việc phát triển và thực hiện Khung trình độ Quốc gia Việt Nam có ý nghĩa quyết định.

Để Khung trình độ quốc gia đi vào thực tế, sự tham gia của các tổ chức và chuyên gia quốc tế cũng như các doanh nghiệp sử dụng nhân lực là điều kiện bắt buộc.

Bà Cherry Gough, Giám đốc Hội đồng Anh đã khẳng định bốn trọng tâm thực hiện Khung trình độ quốc gia Việt Nam bao gồm tăng cường sự tham gia của nhà tuyển dụng, hài hòa giáo dục dạy nghề và giáo dục đại học, khung tham chiếu trình độ ASEAN, quản lý và đảm bảo chất lượng.

Ngoài ra, theo đề nghị của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như Tổng cục Dạy nghề, Hội đồng Anh Việt Nam đã và đang thực hiện nghiên cứu khả thi để tiến tới việc thực hiện thí điểm phát triển Khung trình độ quốc gia với trọng tâm là xây dựng chuẩn đầu ra cho các ngành nghề thuộc bốn lĩnh vực bao gồm Kế toán, Xây dựng và Vật liệu, Dệt May và Công nghệ thông tin.

Chuyên gia về khung trình độ quốc gia từ Vương quốc Anh Stirling Wood đã giới thiệu về cách nước Anh bảo đảm sự thống nhất trong việc áp dụng khung trình độ này. Ví dụ, tại Anh, việc thực hiện Khung trình độ quốc gia ở cấp dạy nghề trải qua ba giai đoạn.

Trong giai đoạn đầu tiên, sau khi Khung trình độ quốc gia được thông qua về mặt chính sách, các cơ quan kiểm soát và kiểm định sẽ lập ra các tiêu chí kiểm định để các tổ chức cấp bằng hiểu và nắm vững.

Trong giai đoạn hai, các tổ chức cấp bằng phối hợp cùng các trường và đơn vị đào tạo, tổ chức ngành nghề và các doanh nghiệp phát triển bộ chuẩn đầu ra cho từng ngành nghề và bằng cấp tương ứng. Chuẩn đầu ra này được trình lên các tổ chức kiểm định phê duyệt và công nhận.

Trong giai đoạn ba, các cơ quan kiểm định sẽ liên tục thanh tra chất lượng để đảm bảo các tổ chức cấp bằng hoạt động hiệu quả nhất. Trong quá trình thanh tra này, các cơ quan kiểm định sẽ phải điều chỉnh chuẩn đầu ra để đảm bảo chuẩn này vận hành theo yêu cầu thực tế, thay vì cố định qua thời gian. Chuẩn đầu ra sau khi được điều chỉnh và cập nhật lại quay trở lại cơ quan kiểm định để thông qua trước khi đưa vào thực hiện.

Theo chuyên gia Stirling Wood, để đảm bảo hiệu quả, chuẩn đầu ra được chia nhỏ theo từng tiêu chuẩn kỹ năng cụ thể. Điều này giúp cho tất cả các bên liên quan nắm rõ chuẩn đầu ra cũng như tiêu chí đánh giá, tránh những mơ hồ khi thực hiện.

Ví dụ, với kỹ năng Dịch vụ Khách hàng bậc 1 trên khung trình độ, một trong những tiêu chuẩn sinh viên cần đạt là hiểu về những giá trị mà dịch vụ khách hàng tốt mang lại. Tiêu chí đánh giá bao gồm việc sinh viên nêu được những lý do tại sao dịch vụ khách hàng tốt lại quan trọng và đưa ra những ví dụ việc dịch vụ không tốt có thể ảnh hưởng như thế nào đến khách hàng, tổ chức và nhân viên.

"Những ví dụ và tiêu chí trên tuy không phải là mới trong quy trình kiểm tra đánh giá kỹ năng trong các tổ chức đào tạo tại Việt Nam; tuy nhiên, khi chúng được hệ thống tỉ mỉ thành văn bản, được sử dụng thống nhất trong tất cả các tổ chức đào tạo và được kiểm định liên tục thì giá trị của chúng trong việc chuẩn hóa đầu ra là rõ ràng" - chuyên gia Stirling Wood nhấn mạnh.

Hồng Hạnh