Hàng vạn giáo viên chờ... định biên

Nhiều, ít đều cần "hợp đồng"

Việc xét tuyển giáo viên trong biên chế hiện nay do hội đồng xét duyệt cấp tỉnh, thành chịu trách nhiệm. Còn đối với giáo viên hợp đồng, việc tuyển dụng được dành quyền cho ban giám hiệu nhà trường.

Nguyên tắc phân bổ chỉ tiêu là dựa trên tổng số HS để tính. Định biên GV được 1 GV/ 1 lớp học 35 HS, nếu tính cả GV thể dục, nhạc, hoạ là 1,15 GV/ lớp ở cấp tiểu học, 1,85 GV/ lớp ở cấp THCS. Giám đốc sở GDĐT làm kế hoạch rồi thông báo cho UBND tỉnh xét duyệt.

Tuy nhiên, nhiều người cho rằng chỉ có giám đốc sở nào... kém mới áp dụng cách làm này. Bởi vì trên thực tế phát sinh ra nhiều chuyện, chỗ thừa chỗ thiếu rất khác nhau. Trong cùng một địa phương, có thể trường ở thành phố sĩ số lớp học lên tới 40-50 HS, nhưng ở vùng ngoại ô, vùng khó khăn, sĩ số một lớp không vượt quá 30. Không thể lấy tổng số HS mà tính ra GV và với cách tính này cũng rất khó để "chia" GV về các trường.

Một trường điểm ở thành phố, một lớp học có thể lên tới 60 HS. Nếu chia ra làm hai lớp, cũng có khả năng trường xin thêm được một biên chế. Tuy nhiên, vì cơ sở vật chất không đáp ứng được nên phải để là một lớp. Do đó, dù đông HS nhưng cũng không thể xin biên chế 2 GV cho một lớp này được. Còn ở vùng sâu, vùng xa, thiếu HS, một lớp có khi chưa đầy một chục HS, cũng rất khó để xin được một biên chế cho lớp học này. Giải pháp cho cả nơi thiếu lẫn nơi thừa là GV hợp đồng.

Bên cạnh đó, hiện nay phần lớn trường công lập, đặc biệt là ở các thành phố lớn, đều có hệ bán công. Ban giám hiệu nhà trường được phép chủ động tuyển dụng GV hợp đồng, nếu đội ngũ GV trong biên chế nhà trường không đủ. Việc này được cơ quan quản lý giáo dục cho phép, vì hệ bán công không có biên chế. Các trường dân lập, tư thục cũng không có biên chế GV. GV được tuyển dụng và ban giám hiệu nhà trường theo Luật Lao động sẽ ký hợp đồng cơ hữu.

Không giải pháp?

Hiện nay, ngành giáo dục có hơn 150 nghìn GV mầm non, gần 400 nghìn GV tiểu học, hơn 280 nghìn GV THCS, gần 100 nghìn GV THPT, hơn 11 nghìn GV trung học chuyên nghiệp và hơn 50 nghìn giảng viên ĐH, CĐ. Một lãnh đạo Bộ GDĐT cho biết, không thể kiểm soát được có bao nhiêu GV hợp đồng và được ký hợp đồng như thế nào, vì đây là công việc đã được giao cho địa phương, giao quyền chủ động tới các trường.

Phó Giám đốc Sở GDĐT TPHCM - cô Dương Ngọc Thanh giải thích: "Nguồn giáo viên tuyển mới chủ yếu dựa vào việc xét tuyển từ số sinh viên tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng... Những giáo viên mới này, sau thời gian tập sự một năm, nếu đạt đủ điều kiện sẽ đương nhiên được Sở GDĐT ký hợp đồng dài hạn. Cũng từ nhu cầu thực tế của ngành giáo dục đề xuất, Sở Nội vụ có thể chấp nhận để cho một số giáo viên ngoại tỉnh chuyển biên chế về công tác tại TPHCM. Đó là những trường hợp thuộc hệ thống trường công lập của ngành".

Theo Bộ GDĐT, sau khi triển khai đại trà chương trình và SGK mới, vấn đề thiếu GV đã được nhiều địa phương lên tiếng. Tuy nhiên, biên chế bổ sung chủ yếu mới chỉ dành cho GV dạy các bộ môn nhạc, hoạ, thể dục. Bộ không thể yêu cầu hay ép buộc các trường phải ký hợp đồng dài hạn với GV. Cũng có thể tính đến giải pháp thay đổi định biên GV, định biên hiện áp dụng đã rất cũ. Nếu tính 25 HS/ lớp thì số GV được tuyển dụng vào biên chế sẽ khác. Hoặc thậm chí, chỉ cần tính 30 HS/ lớp thì cũng đã thay đổi rất nhiều. Tuy nhiên, vài năm trước đây, Bộ GDĐT đã đưa ra một định mức mới, nhưng vì nhiều lý do không thực hiện được, đã phải thu hồi lại.  

Theo Lê Hạnh - Linh Lan
Lao Động