Giúp học sinh tự lập để trưởng thành và định hướng mục tiêu nghề nghiệp phù hợp nhất trong tương lai

Thưa PGS. TS Nguyễn Quang Liệu, là một trường có bề dày truyền thống trong hệ thống các thành viên của ĐHQG Hà Nội, tại sao đến thời điểm này, trường ĐH KHXH&NV mới có trường THPT chuyên?

PGS. TS Nguyễn Quang Liệu: Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQG Hà Nội có bề dày truyền thống hơn 70 năm. Trường ra đời ngày 10/10/1945, do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập. Trải qua hơn 7 thập kỷ dựng xây và phát triển, nhà trường đã đào tạo hàng trăm tiến sĩ, hàng nghìn thạc sĩ và hàng vạn cử nhân, trong đó có những người đang giữ những trọng trách quan trọng của Đảng và Nhà nước. Trong quá trình phát triển, trường rất quan tâm đến giáo dục tinh hoa, mà trọng tâm là đào tạo học sinh chuyên về lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn. Việc thành lập trường THPT chuyên đã thai nghén từ lâu. Tuy nhiên, đến nay, trường chuyên mới ra đời, vì mấy nguyên nhân chính sau đây:

Thứ nhất, nhà trường rất quan tâm đến đội ngũ giáo viên, vì đây là nhân tố quyết định đến chất lượng giáo dục, đào tạo. Phải nuôi dưỡng, tuyển chọn đội ngũ giáo viên cho trường chuyên từ những sinh viên đạt giải cao trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế đã nhập học vào trường. Sau khi tốt nghiệp cử nhân xuất sắc, các em tiếp tục học lên thạc sĩ và tiến sĩ. Đây là đội ngũ giáo viên sẽ đáp ứng được chương trình đào tạo bậc THPT chuyên một cách bài bản và hiệu quả.

Thứ hai, chương trình đào tạo phải được cập nhật, phù hợp và hiện đại. Nhà trường đã chuẩn bị rất công phu, nghiêm túc, khoa học chương trình đào tạo bậc THPT chuyên về xã hội và nhân văn. Vì đây là trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn đầu tiên của cả nước nên phải chuẩn bị nội dung vừa phù hợp với chương trình chung của Bộ GD-ĐT, vừa phải phù hợp với tính đặc thù của chuyên khoa học xã hội, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động mạnh mẽ đến Việt Nam.

Thứ ba, phải chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất kỹ thuật, phải chuẩn bị môi trường giáo dục toàn diện, đạt chuẩn quốc gia, tiếp cận trình độ khu vực và quốc tế, có trang thiết bị giảng dạy và học tập đồng bộ, hiện đại, phù hợp với yêu cầu đào tạo bậc THPT chuyên.

Ra đời trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang ảnh hưởng rõ rệt đến Việt Nam, trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn có những điểm gì khác biệt so với hệ thống các trường THPT chuyên thuộc các trường thành viên của ĐHQG Hà Nội đã được thành lập từ lâu?

PGS. TS Nguyễn Quang Liệu: ĐHQG Hà Nội là cơ sở giáo dục đại học có sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, bồi dưỡng nhân tài; sáng tạo, nghiên cứu khoa học và công nghệ đỉnh cao, chuyển giao tri thức; đóng vai trò nòng cốt và tiên phong trong đổi mới hệ thống giáo dục đại học Việt Nam. Với sứ mệnh đó, ĐHQG Hà Nội đã và đang đổi mới toàn diện trong công tác đào tạo, trong đó chú trọng tới việc phát triển công tác đào tạo bậc THPT chuyên ở các cơ sở đào tạo đã có. Việc thành lập trường THPT chuyên Khoa học Xã hội & Nhân văn đã hoàn thiện cơ cấu đào tạo bậc THPT chuyên, gồm cả chuyên Khoa học Tự nhiên, chuyên Khoa học Xã hội & Nhân văn và chuyên Ngoại ngữ.

Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội & Nhân văn có những điểm khác biệt so với hệ thống các trường THPT Chuyên trong ĐHQG Hà Nội.

Thứ nhất, phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có tư chất thông minh, đạt kết quả tốt trong học tập ở bậc tiểu học và trung học cơ sở; đào tạo học sinh giỏi lĩnh vực KHXH&NV, tạo nguồn nhân tài KHXH&NV cho đất nước theo năng lực của từng học sinh trên cơ sở đảm bảo giáo dục toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, các kỹ năng cơ bản, đặc biệt giáo dục lòng nhân ái trong cuộc sống và các môn văn hóa bậc phổ thông chất lượng cao.

Thứ hai, kết hợp giáo dục kiến thức sâu với tăng cường nâng cao năng lực ngoại ngữ và công nghệ thông tin. Đặc biệt, nhà trường chú trọng việc kết hợp giữa chương trình giáo dục kiến thức chuyên với chương trình ngoại ngữ như Văn - Anh, Sử - Anh, Địa - Anh. Đây là mô hình mới, sẽ tạo ra sự khác biệt và nó sẽ rất phù hợp với bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Thứ ba, tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học cho học sinh phù hợp với lĩnh vực và trình độ, từng bước phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh, tăng cường trao đổi thực tâp, thực tế, giao lưu, học tập với các cơ sở giáo dục uy tín ở trong và ngoài nước vào thời gian, địa điểm phù hợp.

Thời gian tuyển sinh, số lượng tuyển sinh và các phương thức tuyển sinh của trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn sẽ như thế nào, thưa ông?

PGS. TS Nguyễn Quang Liệu: Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn là cơ sở giáo dục công lập nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân. Thời gian tuyển sinh bắt đầu từ năm học 2020 - 2021. Số lượng gồm 3 lớp: Chuyên Ngữ Văn, Lịch sử và Địa lý, mỗi lớp 35 học sinh.

Phương thức tuyển sinh được tiến hành theo các bước như sau:

- Nhà trường quy định việc đăng ký dự tuyển, hồ sơ dự tuyển và điều kiện dự tuyển theo quy định của Nhà nước và của ĐHQG Hà Nội.

- Hình thức tuyển sinh:

Vòng 1: Tổ chức sơ tuyển đối với những học sinh có hồ sơ dự tuyển hợp lệ và đủ điều kiện dự tuyển theo quy định.

Việc sơ tuyển để chọn học sinh tham gia thi tuyển vòng 2 được căn cứ vào các tiêu chí sau đây:

+ Kết quả tham gia các hoạt động xã hội, thi tài năng trong phạm vi tổ chức của địa phương, toàn quốc, khu vực và quốc tế.

+ Kết quả xếp loại hạnh kiểm, học lực 4 năm cấp trung học cơ sở.

+ Kết quả tốt nghiệp trung học cơ sở.

Vòng 2: Tổ chức thi tuyển đối với những học sinh đã qua sơ tuyển ở vòng 1.

Nhà trường quy định thi 3 môn bắt buộc là Toán, Văn và Ngoại ngữ điều kiện. Các thi sinh muốn được vào lớp chuyên sẽ phải thi thêm môn chuyên tương ứng. Học sinh có thể đăng ký thi các môn chuyên khác nhau, với điều kiện các môn chuyên thi không trùng nhau. Điểm xét tuyển sẽ là tổng điểm ba môn Toán, Văn, Anh (mỗi môn lấy hệ số 1) cộng với điểm môn chuyên nhân đôi (hệ số 2), thí sinh lấy từ cao xuống thấp đến hết chỉ tiêu của lớp chuyên.

Cơ hội sau khi học hết THPT của học sinh trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn sẽ như thế nào? Liệu các em có được vào xét tuyển thẳng vào các khoa thuộc trường ĐH KHXH&NV?

PGS. TS Nguyễn Quang Liệu: Mục tiêu giáo dục của trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn gồm:

(1) Trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học phổ thông vững vàng, đáp ứng với mọi yêu cầu trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang ảnh hưởng mạnh mẽ tới Việt Nam.

(2) Xây dựng trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn thành một cơ sở giáo dục THPT có chất lượng giáo dục cao, môi trường giáo dục toàn diện, đạt chuẩn quốc gia, tiếp cận trình độ khu vực và quốc tế, có trang thiết bị dạy học đồng bộ, hiện đại.

(3) Phát hiện và đào tạo những học sinh có năng lực, năng khiếu nổi bật về lĩnh vực KHXH&NV thành những người có nền tảng kiến thức vững vàng; có phương pháp tự học, tự nghiên cứu và sáng tạo; có kỹ năng tốt, sức khỏe tốt; có lòng nhân ái, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành KHXH&NV, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế.

(4) Sau khi tốt nghiệp THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn, các em sẽ là nguồn chất lượng đầu vào cho các trường đại học trong nước và ngoài nước, trong và ngoài ĐHQG Hà Nội, trước hết là tăng cường chất lượng đầu vào cho trường ĐH KHXH&NV trong định hướng phát triển thêm nhiều chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế và chất lượng cao.

(5) Các em sẽ được ưu tiên xét tuyển thẳng vào học đại học tại trường ĐH KHXH&NV và các đơn vị đào tạo của ĐHQG Hà Nội đối với các học sinh đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của ĐHQG Hà Nội.

Là Hiệu trưởng đầu tiên của trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn, ông có điều gì muốn nhắn gửi đến các bạn học sinh đang mong muốn trở thành lứa học sinh khoá đầu tiên của trường?

PGS. TS Nguyễn Quang Liệu: Trường ĐH KHXH&NV(ĐHQG Hà Nội) là trung tâm đào tạo hàng đầu của cả nước về lĩnh vực KHXH&NV. Trường có bề dày truyền thống hơn 70 năm dựng xây và phát triển, là đơn vị Anh hùng Lao động trong thời kỳ Đổi mới. Thật tự hào khi trường THPT chuyên là một thành viên của trường ĐH KHXH&NV. Với chức trách là Hiệu trưởng sáng lập - Hiệu trưởng đầu tiên, tôi thấy đây là một niềm vinh dự lớn nhưng cũng là một trách nhiệm hết sức nặng nề. Với những hiểu biết nhất định về lĩnh vực giáo dục phổ thông, với kinh nghiệm giảng dạy THPT chuyên rất nhiều năm, với niềm đam mê và tâm huyết, tôi tự tin có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Trong năm học 2020 - 2021, nhà trường sẽ tuyển sinh khóa đầu tiên. Với mong muốn các em học sinh giỏi ở mọi miền đất nước sẽ gửi gắm niềm tin vào trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn - trường chuyên về lĩnh vực xã hội nhân văn duy nhất của cả nước và sẽ thấy hài lòng khi được học trong một môi trường năng động, thân thiện, nhân ái, nhân văn. Chúng tôi tin tưởng rằng, với đội ngũ nhà giáo tài năng, tâm huyết, trách nhiệm; với chương trình cập nhật, hiện đại, nhà trường cam kết sẽ giúp các em học sinh có môi trường học tập và rèn luyện tốt nhất, giúp các em tự lập để trưởng thành và định hướng mục tiêu nghề nghiệp phù hợp nhất trong tương lai.

Xin cảm ơn ông!

Tuấn Anh (Thực hiện)