Giám đốc Đại học Quốc gia kể chuyện từng làm nhân viên phòng máy

Chọn nghề giáo thay vì nhận tiền lương tính bằng đô la

Lần đầu tiên phát biểu trong một lễ tốt nghiệp đại học, PGS.TS Vũ Hải Quân - Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM - xúc động kể lại hành trình 27 trong nghề của mình với tư cách như một người đi trước, truyền cảm hứng trước các sinh viên Khoa Y.

Nhớ lại quãng thời gian ấy, ông Quân cho biết, quyết định đầu tiên của mình vào 27 năm trước là chọn theo nghề giáo hay trở thành nhân viên một tập đoàn của Mỹ, nhận tiền lương tính bằng đô la.

Với truyền thống gia đình bố mẹ làm nghề giáo và thầy hướng dẫn cũng nói với ông phải làm tiến sĩ, phải trở thành giáo sư, làm rạng danh cho gia đình, dòng họ.

Thời điểm đó, ông cũng không hiểu lắm làm tiến sĩ hay trở thành giáo sư sẽ phải làm gì và làm như thế nào mặc dù hồi học THPT từng mơ trở thành giáo sư toán học. Cuối cùng, ông Quân đã chọn sư phạm, trở thành tiến sĩ ở tuổi 31 và phó giáo sư ở tuổi 37.

Nhắn gửi tới sinh viên, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM nói ông kể cho các bạn trẻ nghe câu chuyện của mình cũng là muốn để các bạn chiêm nghiệm về hành trình của cuộc đời.

Ông đặt ra 4 phương diện là gia đình, công việc, bản thân, cộng đồng giống như 4 bánh xe thời gian tiến về phía trước. Tuy nhiên, ông Quân đặt vấn đề: "Cái khó nhất là mỗi ngày bạn chỉ có 24 tiếng đồng hồ. Làm thế nào để chia thời gian cho 4 bánh xe đó để đảm bảo chiếc xe vẫn cân bằng".

Điều đầu tiên ông căn dặn tới sinh viên đó là nghĩ về gia đình.

"Gia đình ở đâu trong trái tim các bạn, ở đâu trong mỗi hành động hàng ngày của các bạn, trong mỗi giây phút các bạn dành cho những người thân? Và cá nhân tôi đang vay mượn thời gian của gia đình mình - một món nợ không biết khi nào mới trả được", ông Quân nhắn nhủ.

Quay lại hành trình công việc của mình, ông thú nhận: "Có một sự thật tôi muốn chia sẻ. Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ trở thành Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM".

Ước mơ của ông là trở thành giáo sư toán của Trường Đại học tổng hợp.

"Khi ở lại trường, tôi đã bắt đầu hành trình hiện thực ước mơ đó bằng những việc đơn giản nhất của một nhân viên mở cửa phòng máy, thậm chí làm công việc dọn vệ sinh. Nhưng tôi làm những việc đó với một tinh thần trách nhiệm cao nhất và không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập", ông nhấn mạnh.

PGS.TS Vũ Hải Quân kể lại, trong khi những người khác ngại đi làm sớm, cần một giấc ngủ trưa, ông nghĩ mình trẻ tuổi nhất, dậy sớm hơn một chút cũng không thành vấn đề. Thời gian trông phòng máy, ông tranh thủ dịch sách và học hỏi thêm nhiều kiến thức mới.

Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM cũng tiết lộ ông không vội giành suất học bổng để đi học nước ngoài vì thấy mình cần làm việc và đóng góp trước khi đòi quyền lợi cho bản thân.

Hướng về các cựu sinh viên Khoa Y, ông Quân nói: "Tôi biết ở đây có bạn ước mơ trở thành chuyên gia đầu ngành về tim mạch, về nội tiết, về nhi khoa, lão khoa; là dược sĩ điều chế thuốc mới, vaccine mới...

Hãy hiện thực hóa ước mơ của mình bắt đầu từ những việc làm nhỏ nhất, cụ thể nhất, với những thắng lợi nhỏ nhất. Hãy dấn thân để chiến thắng. Nó có thể đơn giản là việc bạn dậy sớm hơn một chút để tập thể dục và học tiếng Anh".

Hãy coi đau đớn của bệnh nhân như đau đớn của mình

Chia sẻ về nghề thầy thuốc, PGS.TS Vũ Hải Quân cho rằng 2 từ đầu tiên ông nghĩ đến là chữ "tâm" và "cảm".

"Một ánh mắt, một nụ cười, một cái bắt tay, một lời động viên, thậm chí là một thông báo kết quả chẩn đoán, đôi khi có tác dụng lớn hơn là một liều thuốc", ông Quân nói.

Trích lại lời của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, ông tiếp tục căn dặn sinh viên ngành y dược: "Thấu hiểu nỗi đau của người khác là món quà to lớn nhất mà bạn có thể trao tặng họ. Thấu hiểu là tên gọi khác của yêu thương. Nếu bạn không thể thấu hiểu, thì bạn chẳng thể yêu thương".

Cùng với đó, ông nhấn mạnh đến chữ "học", là không ngừng học tập để nâng cao trình độ, nhất là trong bối cảnh phát triển vượt bậc của khoa học - công nghệ, của trí tuệ nhân tạo.

Dậy sớm hơn thay vì... ngủ nướng

Trước câu hỏi mà nhiều người đặt ra liệu rằng tương lai dược sĩ, bác sĩ có bị thay thế bởi AI, Chat GPT, ông Quân phân tích: "AI có thể phân tích chẩn đoán bệnh từ hình ảnh tốt hơn con người. AI cũng có khả năng hỗ trợ quá trình nghiên cứu, khám phá ra những loại thuốc mới và rất nhiều những thành tựu khác nữa".

Do vậy, theo ông Quân, việc học tập và ứng dụng công nghệ mới trong điều trị, chẩn đoán là một yêu cầu bắt buộc.

"Duy trì thói quen tự học, học tập suốt đời là một thách thức lớn vì như tôi nói, bạn chỉ có 24 giờ trong một ngày và phải chia cho gia đình, cho công việc, cho bản thân và cho cộng đồng.

Cách duy nhất bạn có thể làm là phải thay đổi. Thay đổi thói quen của mình: Dậy sớm hơn một chút thay vì ngủ nướng; đọc sách nhiều hơn một chút thay vì vào mạng xã hội và nhiều thói quen khác", Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM Vũ Hải Quân nhấn mạnh trong lễ tốt nghiệp Khoa Y.

Ông cũng bày tỏ kỳ vọng Khoa Y và sắp tới là Trường Đại học Khoa học Sức khỏe cần phải tiên phong đổi mới chương trình đào tạo theo cách tiếp cận liên ngành; tập trung nghiên cứu giải quyết các nhiệm vụ cấp quốc gia, khu vực và thế giới, bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng.