Điểm thi Hà Giang “cao bất thường”: Quy trình chặt nhưng được vận hành bởi con người

Rất khó tin

Ông Đào Tuấn Đạt - giảng viên Đại học Bách khoa Hà Nội, Trưởng ban điều hành Trường THPT Anhxtanh (Hà Nội) đã thẳng thắn nhận xét về kết quả thi THPT quốc gia “cao bất thường” của tỉnh Hà Giang năm nay.

Theo ông Đạt, thống kê của Bộ GĐ&ĐT cho thấy, cả nước có 925.000 thí sinh dự thi THPT quốc gia năm 2018, Hà Giang là 5.500 thí sinh. Nghĩa là số thí sinh dự thi của cả nước lớn gấp 168 lần số lượng thí sinh ở Hà Giang.

Thế nhưng cả nước có 76 thí sinh có điểm thi khối A1 (Toán, Lý, Anh) từ 27 điểm trở lên thì riêng Hà Giang đã có 36 em, chiếm gần một nửa.

“Đây là một kết quả đáng ngờ. Với một đề thi chung thì số điểm giỏi sẽ nằm rải rác ở các địa phương và thường tập trung ở những địa phương có truyền thống và thành tích giáo dục cao như Hà Nội, Nam Định, Thanh Hóa... và điểm giỏi thông thường sẽ tập trung ở những địa phương này.

Hà Giang không phải là địa phương có truyền thống và thành tích giáo dục cao mà lại tập trung gần một nửa số điểm cao của cả nước thì rất khó tin.

Đồng thời tôi để ý thấy đây là khối A1, trong đó có môn tiếng Anh vốn là thế mạnh của học sinh các thành phố lớn, trong khi phổ điểm tiếng Anh của cả nước đang nghiêng về phía điểm thấp còn Hà Giang thì ngược lại”, ông Đạt khẳng định.

Về điều này, thầy Trịnh Quỳnh, giáo viên Trường THPT Lương Thế Vinh, Nam Định cũng cho rằng, thông thường phổ điểm chỉ có một đỉnh và xuôi dốc xuống. Tuy nhiên, theo thống kê điểm môn Vật lý chẳng hạn, có hai đỉnh cao.

“Nếu một vài điểm số thì không thể tạo đỉnh như trên mà phải một bộ phận rất lớn thí sinh có số điểm 9,0 và 9,5 rất cao thì mới thay đổi được phổ điểm và tạo hai đỉnh như vậy. Với một địa phương không có thế mạnh về điểm thi, điều này là vô lý”, thầy Quỳnh nói.

Thầy Vũ Khắc Ngọc, chuyên gia giáo dục nổi tiếng ở Hà Nội cũng đưa thông tin, với riêng môn Vật Lý, tỉnh Hà Giang, có tới 65 thí sinh đạt điểm 9-10 trong khi chỉ có 28 đạt được mức 8-9. Tức là số thí sinh đạt 9-10 hơn gấp đôi số thí sinh đạt 8-9. “Thông thường điểm thi cao thì số lượng phải giảm xuống. Tuy nhiên, ở đây hoàn toàn ngược lại. Bất cứ chuyên gia giáo dục nào nhìn vào cũng thấy sự bất thường”, thầy Ngọc nói.

Thanh tra khâu chấm, khó mà phát hiện?

Ngay sau khi thông tin phản ánh trên một số diễn đàn, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Giang cho biết, địa phương này tuân thủ quy trình chặt chẽ việc chấm thi, có thanh tra, giám sát. Điều dư luận đặt ra, liệu có thể có kẽ hở gì trong các quy trình chấm thi khiến điểm cao vọt? Ông Đạt phân tích, quy trình dù có chặt chẽ nhưng nên nhớ nó được vận hành bởi con người. Chấm trắc nghiệm bằng máy nhưng đừng quên con người vận hành cái máy ấy.

“Tôi không chắc về các kẽ hở đó, nhưng có thể giả định: Chẳng hạn, với môn tự luận là môn Ngữ Văn, thật khó để viết thêm hoặc tráo bài vì rất dễ bị phát hiện bởi bạn bè hầu như biết lực học của từng người. Do đó, thấy bạn có điểm cao bất thường dễ xảy ra khiếu nại.

Tuy nhiên, nhưng nếu đồng lòng ngay từ đầu với kiểu chấm “nới rộng, đừng chặt chẽ quá”, điểm sẽ tăng”, ông Đạt lý giải.

Với môn tự luận, theo ông Đạt, hội đồng chấm khó để viết thêm hoặc tráo bài thì với môn trắc nghiệm thì chỉ cần một cái tẩy với một cây bút chì, có thể dễ dàng và đủ để nhanh chóng thay đổi các đáp án đã chọn.

Sau đó, máy chỉ việc quét theo đúng đáp án. Như vậy, kể cả có thanh kiểm tra khâu chấm cũng khó mà phát hiện bởi bài thi theo giấy trắng, mực đen.

Cũng băn khoăn về việc liệu có tiêu cực trong chấm thi hay không, thầy Trịnh Quỳnh cho rằng, việc chấm thi trắc nghiệm rất dễ dàng thay đổi đáp án.

“Tôi được biết, chấm trắc nghiệm có thể thay đổi đáp án dễ dàng bởi lúc chấm, tất nhiên các túi bài thi đều được mở ra.

Nếu thí sinh nào bị điểm liệt, cũng có thể sửa một số câu để nâng lên bởi là bút chì thì rất dễ tẩy xóa”, thầy Quỳnh nói.

Mỹ Hà