Đã đến lúc mở ra giai đoạn mới về nghiên cứu Vật lý hạt nhân

Tại buổi chúc mừng hai nhà khoa học đoạt giải thưởng “Nhân tài Đất Việt”, GS. VS Nguyễn Văn Hiệu, người đã tình cờ phát hiện tài năng khoa học của hai GS và mời về Viện Khoa học và Công nghệ VN làm việc cho biết: “GS Trần Đức Thiệp và GS Nguyễn Văn Đỗ hơn 30 năm qua đã làm việc say sưa, miệt mài và hết sức nỗ lực vượt khó khăn. Những thành tích nghiên cứu của các anh đã khẳng định bởi những công trình mà các số liệu được Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Quốc tế công nhận và nhập vào kho dữ liệu hạt nhân để sử dụng, những vị trí mà các anh tham gia tại các cơ quan Vật lý hạt nhân châu Á và quốc tế. Điều đó chứng minh rõ rệt tài năng, nghị lực và lòng say mê khoa học tuyệt vời của hai anh”.

Trước đó, trong xét trao Giải thưởng “Nhân tài Đất Việt” về lĩnh vực khoa học tự nhiên, công trình nghiên cứu của hai GS Trần Đức Thiệp và Nguyễn Văn Đỗ đã nhận được sự thán phục của Ban giám khảo.

GS Đỗ Đăng Giu nhận xét: “Các công trình khoa học của hai anh Đỗ và Thiệp ở trong nước thực sự đã khởi đầu từ đầu thập niên 80. Đặc biệt là việc tận dụng hai máy gia tốc đầu tiên và độc nhất của Việt Nam là máy phát nơtron 14 MeV Na - 3C và máy microtron MT 17 phát quang 17 MeV. Với những thiết bị này, hai anh Đỗ và Thiệp đã làm được nhiều công trình nghiên cứu hạt nhân. Đặc biệt là các công trình của hai anh Đỗ và Thiệp trong việc dùng các tia nơtron và gamma cho ứng dụng như việc phân tích hàm lượng protein trong ngũ cốc, phân tích nguyên tố trong các đối tượng địa chất. Đó là những kết quả có tính cách ứng dụng phục vụ sản xuất thiết thực, rất có giá trị. Trong thời gian gần đây, hai anh đã gây được nhiều liên hệ cộng tác với những đồng nghiệp nước ngoài, nhất là Hàn Quốc và Nhật Bản. Hai anh đã được sử dụng những máy gia tốc có năng lượng cao để nghiên cứu một số những vấn đề hiện đại và thời sự như những phản ứng hạt nhân sinh nhiều hạt. Hai anh là nhà vật lý thực nghiệm hàng đầu của nước ta, với nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng các máy móc và các đồng vị phóng xạ, căn bản cho chương trình điện hạt nhân quốc gia. Thiết tưởng những lãnh đạo hiện hữu của năng lượng hạt nhân, nếu gặp khó khăn, chỉ cần quay về tìm hai anh để có được sự hỗ trợ trong việc đào tạo những cán bộ tương lai”.

GS Lê Hồng Khiêm - Phó Viện trưởng Viện Vật lý, Viện Khoa học và Công nghệ VN cho biết: “Hướng nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật hạt nhân, các công bố của hai GS Thiệp và Đỗ chủ yếu tập trung vào kỹ thuật phân tích kích hoạt sử dụng cả chùm notron lẫn bức xạ hãm. Tuy phân tích kích hoạt đã được triển khai rất mạnh trên thế giới nhưng tại VN, các nghiên cứu của hai GS cùng các đồng nghiệp tại Viện Vật lý là những nghiên cứu đầu tiên trong lĩnh vực này”.

Hồng Hạnh