Chuyện về dòng họ hiếu học ở xã biển chưa từng có người bỏ học

Chưa một người bỏ học giữa chừng

Thành lập năm 2004, Chi hội Khuyến học dòng họ Nguyễn Gia ở xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn) trở thành một điểm sáng không chỉ ở vùng biển xã Nhơn Lý mà của tỉnh Bình Định nói chung. Chi hội dòng họ Nguyễn Gia nhiều năm liền đạt danh hiệu “Dòng họ khuyến học xuất sắc”. Đặc biệt, Chi hội đã vinh dự được Trung ương Hội khuyến học Việt Nam tặng bằng khen vì thành tích khuyến học, khuyến tài xuất sắc của tỉnh Bình Định.

Đến nay, Chi hội Nguyễn Gia đã có gần 200 hội viên tăng 2,3% đạt 34,5% số người trong dòng họ; gần như 100% trong tổng số 139 gia đình trong dòng họ đạt “Gia đình hiếu học”, con em trong dòng họ học hành đỗ đạt và có học hàm, học vị cao: giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ, bác sĩ, kỹ sư, cử nhân… Đặc biệt, dòng họ Nguyễn Gia không có một em học sinh nào đang trong độ tuổi đến trường mà bỏ học giữa chừng.

Để có Quỹ hoạt động, toàn thể hội viên trong dòng họ đóng góp và đặc biệt có sự nhiệt tình ủng hộ của một số cá nhân trong và ngoài nước, nên Quỹ Chi hội lúc nào cũng đạt số dư vài chục triệu. Hiện quỹ đến cuối nhiệm kỳ của Chi hội vẫn còn hơn 72 triệu đồng. Hàng năm, Chi hội tổ chức khen thưởng cho con cháu trong dòng họ bằng đồ dùng học tập và tiền mặt. Ngoài ra, Chi hội cũng kịp thời khen thưởng cho các em thi đỗ đại học, cao đẳng, sinh viên học khá, giỏi hoặc có thành tích nghiên cứu ở trường để khuyến khích con cháu trong dòng họ cố gắng học tập và rèn luyện. “Việc khen thưởng cho con em trong dòng họ là việc làm thường xuyên nhằm mục đích động viên các cháu thi đua học tập và rèn luyện. Đồng thời, tuyên truyền, vận động các gia đình trong và ngoài Chi hội có con em đến trường đều được đến trường. Vì vậy, hơn 10 năm nay các gia đình hội viên đều không có cháu nào bỏ học giữa chừng, vi phạm kỷ luật của nhà trường” - anh Nguyễn Kim Chức, Chi hội trưởng Hội khuyến học Nguyễn Gia cho biết.

Không chỉ quan tâm, chăm lo cho con em học sinh trong dòng họ, ngay cả những trường hợp không phải con cháu dòng họ, nhưng khó khăn có nguy cơ bỏ học thì Chi hội cũng tìm cách vận động tài trợ để giúp đỡ. Vừa qua, trường hợp cô học trò nghèo Dương Thị Mỹ Nhung (thôn Lý Chánh, xã Nhơn Lý, TP Quy Nhơn, học sinh Trường THPT Trần Cao Vân) có hoàn cảnh gia đình rất khó khăn khi cha mất, mẹ bị bệnh tâm thần, ba em nhỏ đang đi học. Tin mình đỗ vào Học viện Báo chí - Tuyên truyền (Hà Nội) lòng Nhung ngổn ngang trăm mối vì không biết xoay đâu ra tiền đi học. Ước mơ trở thành một phóng viên của Nhung sẽ khép lại nếu không có sự giúp đỡ của anh Nguyễn Kim Chức, Chi hội trưởng Hội khuyến học Nguyễn Gia. Anh Chức chạy ngược xuôi kêu gọi sự ủng hộ của các nhà hảo tâm để giúp Nhung có tiền nhập học. “Trường hợp cháu Nhung rất hoàn cảnh, cha mất sớm, mẹ thì bệnh tâm thần nếu Chi hội không quan tâm và riêng bản thân tôi không kêu gọi nhà hảo tâm giúp đỡ thì có lẽ cháu đã nghỉ học từ lâu”- anh Chức chia sẻ.

Đặt việc học lên hàng đầu

Xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn, Bình Định) là xã biển, người dân nơi đây sống chủ yếu bằng nghề khai thác thủy sản gần bờ nên thu nhập cũng khá bấp bênh, phụ thuộc vào biển cả. Mặc dù không ít gia đình kinh tế còn khó khăn, nhưng dòng họ Nguyễn Gia vẫn chăm lo tốt công tác khuyến học, khuyến tài và xem đó là ưu tiên hàng đầu trong việc giáo dục cho con cháu trong dòng họ.

Điểm sáng của dòng họ là gia đình ông Trần Ngọc Bích (vốn ở thôn Lý Chánh, xã Nhơn Lý, TP Quy Nhơn), nay đã chuyển vào TP. Hồ Chí Minh ở cùng 3 người con. Cả 3 người con của ông Bích đều học cao, người con đầu là anh Trần Đức Trung, giảng viên Trường ĐH Bách khoa TP. Hồ Chí Minh, vừa hoàn thành lấy bằng tiến sĩ ở Pháp; hai người em là Trần Ngọc Tâm và Trần Thị Ngọc Nga cũng đang học thạc sĩ.

Hiện nay, trong dòng họ Nguyễn Gia cũng nhiều người đỗ đạt và đang giữ những trọng trách lớn trong các đơn vị, cơ quan nhà nước như: Tiến sĩ Nguyễn Tuần, Viện trưởng Viện Nuôi trồng thủy sản Trung ương 2, GS.TS Lê Khánh Thuận, nguyên Viện trưởng Viện Sốt rét Ký sinh trùng Trung ương là cháu ngoại của dòng họ, ông Nguyễn Kim Sang - trưởng ban Tổ chức Thành ủy Quy Nhơn và hàng trăm người là bác sĩ, kỹ sư, cử nhân…

“Ngay từ khi chưa thành lập Chi hội Nguyễn Gia, dòng họ vẫn xác định là việc học của con em trong dòng họ lên hàng đầu. Cho nên cứ vào dịp đầu năm học mới vẫn phát thưởng sách vở cho các cháu, các em đỗ đại học thì tặng thưởng tiền mặt. Trước đây, gia đình nào có con em đi thi đại học ở TP. Hồ Chí Minh thì dòng họ sẽ lo cho tiền xe đi lại”- anh Chức chia sẻ.

Không chỉ có truyền thống hiếu học, dòng họ Nguyễn Gia đã ký cam kết với công an xã Nhơn Lý là dòng họ không vi phạm pháp luật.

Nói đến dòng họ Nguyễn Gia ở xã Nhơn Lý, bác Chủ tịch Hội khuyến học TP Quy Nhơn (Bình Định) Vũ Văn Bông, chia sẻ: “Thành phố Quy Nhơn có 13 Chi hội dòng họ thì dòng họ Nguyễn Gia là 1 trong 3 dòng họ hoạt động tương đối nề nếp, có hiệu quả và thành lập sớm hơn so các chi hội khác. Hàng năm, Chi hội giữ được nề nếp sinh hoạt đều đặn, tổng kết, đánh giá dòng họ, các hội viên thực hiện đóng hội phí đầy đủ. Đặc biệt, tất cả các gia đình dòng họ đạt danh hiệu gia đình hiếu học. Chi hội cũng được Trung ương Hội khuyến học Việt Nam tặng bằng khen cho thành tích trong hoạt động khuyến học, khuyến tài”.

Doãn Công