Chuyện chưa kể về nam sinh giành Huy chương vàng Olympic Tin học quốc tế

Trần Xuân Bách, học sinh lớp 11 Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, vừa xuất sắc giành tấm HCV tại cuộc thi Olympic Tin học quốc tế lần thứ 34 năm 2022. Cuộc thi năm nay có 349 thí sinh đến từ 89 quốc gia và vùng lãnh thổ dự thi. Bách là một trong 30 thí sinh giành HCV.

"Em rất vui với kết quả này. Em đã rất nỗ lực, cuộc thi này thách thức bản lĩnh của em và các bạn. Em thi online, kết quả được cập nhật trực tiếp trên toàn thế giới, tất cả mọi người đều quan sát được. Em cảm thấy giống như một trận bóng đá vậy", Bách cho biết.

Mang huy chương về nhà, Bách nhìn thấy bố và kể một mạch về diễn biến cuộc thi và cảm xúc của em. Bách trải qua 2 ngày thi, mỗi ngày thi 5 tiếng. Em kể, khi bước ra khỏi phòng thi, em có một chút tiếc nuối. Nếu tĩnh tâm hơn và dứt ra khỏi luồng suy nghĩ để thay đổi cách làm bài, có lẽ em đã đạt số điểm cao hơn. Theo Bách, có nhiều phần em có thể làm tốt hơn nữa.

Bách đã chuẩn bị tâm thế cho cuộc thi từ lớp 10, khi bắt đầu vào đội tuyển Tin học của trường. Bách rèn luyện việc phải ngồi trước máy tính làm bài nhiều giờ đồng hồ.

Bách từng tham gia nhiều cuộc thi Tin học cấp quốc gia và khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trước đó, ở cấp tiểu học và trung học cơ sở, em đã từng đạt nhiều giải thưởng về Toán học.

"Nhờ trải qua nhiều cuộc thi, em có thể cân bằng cảm xúc, dù gần thi có đôi chút lo lắng. Dường như em đã quen với áp lực trong mỗi cuộc thi nên em có sự tự tin nhất định", Bách cho biết.

Bách tự học Tin học là chính. Từ khi lên cấp 2, em không học thêm bất cứ môn học nào. Tại trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, Bách cũng chỉ học trên lớp, trong đội tuyển. Bách thường tham khảo tài liệu và đề thi trên mạng để tự học.

Chị Hoàng Kim Anh, mẹ của Bách cho biết, trước những bài khó, Bách thường tâm sự với mẹ. Chị Kim Anh khuyên con nên hỏi các anh chị hoặc tham khảo tài liệu, nhưng Bách nhất quyết tự suy nghĩ, lúc nào khó quá mới tìm đến tài liệu.

Học đội tuyển cả ngày, về nhà cơm nước và dọn dẹp nhà cửa xong, Bách vận động một chút, tối lại ngồi vào bàn học Tin học song song với tiếng Anh. Tiếng Anh là môn bổ trợ cho em tự học Tin học. Thời gian ôn thi, Bách học đến 11 giờ mới đi ngủ.

"Có nhiều lúc tôi sốt ruột vì con học nhiều, ngủ muộn. Tôi động viên con phải cân bằng, mình xác định học cả đời. Nhiều khi con học muộn quá sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, cái giá phải trả lâu dài là sức khỏe. Dù con đạt kết quả nào, tôi cũng tự hào. Sợ nhất là khi bước ra khỏi phòng thi con không được vui", chị Kim Anh nói.

Ngoài giờ học Tin, Bách đi học võ và đạp xe. Em còn có sở thích đọc sách khoa học và chơi cờ vua. Gần thi, Bách được mẹ cho uống thuốc bổ và rủ đi chơi nhiều hơn. Bách cũng chơi game 15-30 phút mỗi ngày để giải tỏa căng thẳng sau giờ học. Em chọn những game đòi hỏi sự tập trung ngắn, mỗi ván chơi chỉ từ 5-10 phút để không bị cuốn vào game.

Bách bắt đầu yêu thích môn Tin học từ cuối năm lớp 6. Sau khi được tham gia một trại hè lập trình ở Trường THPT Chuyên Khoa học tự nhiên, Bách nghiêm túc theo đuổi môn học này.

Lên lớp 10, Bách thi vào lớp chuyên Tin học của Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học quốc gia Hà Nội.

"Em thích môn Tin học ở chỗ em cảm giác mình có thể quản lý được hành động của mình. Đây cũng là môn có tính sáng tạo cao và công nghệ luôn được cập nhật", Bách nói.

Bách so sánh việc học Tin giống như chơi xếp hình lego. Khi chơi lego, người chơi ghép các hình khối bằng nhiều cách khác nhau để tạo nên một hình dạng hoàn chỉnh. Còn ở môn Tin học, Bách có thể tạo nên những chương trình khác nhau sau khi sắp xếp dữ liệu một cách sáng tạo. Bách có nhiều cơ hội để tự do khám phá môn Tin.

Cách học Tin học hiệu quả của Bách là học qua tài liệu trên mạng, tham khảo từ nhiều nguồn trên các diễn đàn. Bách đánh giá, tài liệu trên mạng nhiều và cập nhật hơn tài liệu trong sách.

"Có rất nhiều kiến thức Tin học trên mạng mà ai cũng có thể tìm ra. Quan trọng là mọi người có chịu học hay không", Bách nói.

Bách cho biết, bởi việc học hoàn toàn trên máy tính, có khi đang học thì bị phân tâm bởi facebook, game online,...em đã phải cài một số phần mềm để chặn các nội dung làm phiền, tránh mất tập trung.

Khi gặp bài khó mà tạm thời chưa tìm ra hướng giải quyết, Bách sẽ chuyển sang làm các bài dễ hơn. Việc này giúp em chủ động tránh được áp lực. Khi đã giải xong bài dễ, Bách quay trở lại xử lý bài khó với tâm trạng thoải mái.

Bách đặt mục tiêu tiếp tục dự thi Olympic Tin học quốc tế và giành được huy chương, mục tiêu xa có thể là du học.