Chủ nhân Nobel hóa học 2022 kể về những đêm trắng trong phòng thí nghiệm

Trên đây là chia sẻ của GS Morten Peter Meldal (ĐH Copenhagen, Đan Mạch) - chủ nhân giải Nobel hóa học năm 2022, vào chiều 20/4, tại buổi nói chuyện với giảng viên, nhà nghiên cứu và sinh viên Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH).  

Tại đây, GS đã có bài giảng đại chúng về chủ đề "hóa học click". Theo đó, "hóa học click" hay "phản ứng click" là các quá trình hóa học kết nối những phân tử cấu trúc nhỏ thành phân tử lớn hơn thông qua các nhóm chức một cách nhanh chóng và hiệu quả. Click đã được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống như phát triển dược phẩm, vật liệu Polymer, nano…

Đồng thời qua bài giảng, GS Morten Peter Meldal cũng muốn truyền tải đến thế hệ trẻ thông điệp về sự yêu thích cũng như mối quan tâm đến hóa học trong cuộc sống.

Nên sớm dạy hóa học cho học sinh

Trao đổi với phóng viên bên lề buổi nói chuyện với sinh viên, GS Morten Peter Meldal cho rằng, việc dạy hóa học từ lớp 8 như hiện nay là hơi muộn. Do đó, quan điểm của ông đưa ra, nên dạy hóa cho học sinh càng sớm càng tốt.

"Ở lứa tuổi mà trẻ còn rất hiếu động, quan sát các hiện tượng xung quanh, việc dạy hóa học sớm sẽ rất tốt để trẻ có thể tiếp thu những thông tin mới một cách dễ dàng hơn", GS Meldal nói.

Cũng theo chủ nhân của giải Nobel hóa học 2022, ở Đan Mạch cũng có các vấn đề liên quan đến việc thu hút giới trẻ học các ngành khoa học công nghệ và đặc biệt là hóa học.

"Việc dạy học hóa học thường bắt đầu dạy từ lớp 7-8, trong khi bộ môn này xuất hiện ở tất cả mọi nơi xung quanh chúng ta.

Do đó chúng tôi đang có dự án thu hút người trẻ học các ngành khoa học công nghệ thông qua các video để người trẻ thấy việc chinh phục hóa học dễ dàng hơn", GS Meldal cho hay.

Từng trải qua nhiều ngày tháng miệt mài trong phòng thí nghiệm

Được biết qua bài giảng đại chúng hôm nay, điều GS Morten Peter Meldal muốn nhấn mạnh: Hóa học là một trong nhưng chuyên ngành khó nhất nhưng cũng rất quan trọng cho sự phát triển của tương lai. Trong đời sống tương lai của chúng ta, tất cả mọi thứ sẽ xoay quanh hóa học.

"Chúng tôi đã khám phá ra hóa học click. Nhưng có thể đó chỉ là một dạng phản ứng click. Còn rất nhiều phản ứng click khác đang chờ đợi các nhà khoa học tiếp theo cùng tìm kiếm.

Một trong những lý do mà tôi nghĩ rằng hóa học click được lựa chọn trao giải Nobel là bởi nó rất "xanh" và giải quyết được nhiều bài toán trong cuộc sống.

Nó có thể được thực hiện ở những điều kiện rất đơn giản, rất thân thiện với môi trường, ví dụ dung môi là nước, không cần quá nhiều các điều kiện phức tạp đi kèm như nhiệt độ phải ra sao", GS Morten Peter Meldal cho hay.

Cũng theo GS Meldal, khi làm khoa học ông không nghĩ đến giải thưởng. Khoảng năm 2019 khi tên gọi của các giải thưởng được xướng lên và ông biết mình không được giải, lúc đó nhà khoa học này đã tự an ủi bản thân.

Thế nhưng đến năm 2022, khi tên gọi được xướng lên, ông rất bất ngờ khi biết mình đoạt giải Nobel.

"Để có được giải thưởng này, đằng sau đó là rất nhiều ngày tháng, nhiều đêm trắng chúng tôi làm việc miệt mài trong phòng thí nghiệm và thậm chí có cả một chút may mắn nữa.

Nhiều người nói rằng học hóa rất khô khan và viển vông nhưng trong thời đại ngày nay, khi chúng ta gặp rất nhiều vấn đề toàn cầu, hóa học sẽ giúp giải quyết các vấn đề như năng lượng sạch, năng lượng thông minh.

Đặc biệt Việt Nam có rất nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên như tre và nhiều loại cây khác, nếu có cách tiếp cận thông minh, đây sẽ là nguồn rất lớn để đất nước này phát triển.

Tóm lại, hóa học rất khó nhưng mặt khác cũng rất gần gũi", GS Morten Peter Meldal chia sẻ.