Chọn trường liên kết: Cẩn thận kẻo “hớ”!

Các chương trình giảng dạy liên kết với nước ngoài đang thu hút nhiều phụ huynh học sinh. “Chi phí bằng 1/3, học nội địa nhưng bằng ngoại nhập”. Các quảng cáo thật hấp dẫn, nhưng tiềm ẩn những thực tế bẽ bàng.

Ngoại ngữ: không đạt, học lại

Bập bẹ tiếng Anh vẫn được học, nhưng không đạt thì đóng tiền học lại. Có những trường rởm chỉ cần ghi danh vào là nhận được tấm bằng đóng dấu đỏ chói. Hiện đã có một số trường dạng này xuất hiện tại Việt Nam.

Chương trình cử nhân cao đẳng công nghệ thông tin của trường Saigontech (phân hiệu chính thức tại Việt Nam của trường Houston Community College, Texas, Mỹ) thì tiếng Anh không phải là điều kiện bắt buộc để xét tuyển. Trong khi chương trình lại được quảng cáo là người học sẽ học hoàn toàn bằng tiếng Anh với các giảng viên nước ngoài.

Nhân viên trường giải thích, năm đầu tiên người học sẽ chỉ tập trung học ngoại ngữ, cho đến khi đạt yêu cầu, nếu chưa đạt phải đóng tiền học lại với giá 1.500 USD/năm.

Nguyễn Tường Khanh, học viên chương trình liên kết vừa tốt nghiệp từ Mỹ về cho biết: “Việc giảm chuẩn tiếng Anh đầu vào khiến sinh viên qua bên kia gặp rất nhiều khó khăn. Hậu quả là, nhiều người đâm ra tự ti, sống khá khép kín”.

Theo các chuyên gia, để có thể theo học được các chương trình nước ngoài thì yêu cầu tối thiểu đối với người học là phải đạt điểm TOEFL trên 500. Với thời gian trong vòng 1 năm để một người từ chỗ tiếng Anh chỉ bập bẹ đến chỗ đạt điểm số trên là điều không thể thực hiện được.

Các chương trình giảng dạy hiện có tại Việt Nam, mặc dù trường quảng cáo là 100% của nước ngoài nhưng thực tế nó đã được giảm nhẹ đi rất nhiều.

Có rất nhiều nguyên nhân, nhưng lý do chính là trình độ ngoại ngữ của người học không đủ để tiếp thu và thời lượng dành cho các môn học là quá ngắn.

Một du học sinh cho biết, cũng cùng một môn học đó, của cùng một trường nhưng tại nước sở tại họ đào tạo trên 3 tháng, nhưng tại Việt Nam thì được rút ngắn xuống chỉ còn 1 đến 1,5 tháng. Với thời gian như vậy, chỉ riêng việc đọc giáo trình thôi cũng không đủ nói chi đến việc thảo luận, khơi gợi vấn đề, viết bài luận.

Cách dạy và học kể trên, không khác cách đào tạo tồn tại ở Việt Nam: đọc, chép. Chỉ có giá học phí là khác.  

Lập lờ chương trình

“Hiện nay, việc quản lý các trường nước ngoài gần như Bộ GD-ĐT buông… Có những trường không biết từ đâu đến mà mình cũng cấp phép. Điều này rất thiệt thòi cho người học, khi học xong, nhận tấm bằng mà không biết tấm bằng đó có giá trị quốc tế như thế nào” - ông Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM.  

Hầu hết các cơ sở đào tạo đều lập lờ giữa chương trình ngoại nhập và chương trình ngoại được dạy bằng tiếng nước ngoài. Nhiều trường đã cho bê nguyên xi chương trình của nước ngoài nhưng giảng bằng tiếng Việt. Có trường mời giảng viên ngoại quốc dạy kèm theo phiên dịch. Phổ biến nhất là họ cho mời các giảng viên Việt kiều… 

 

Tường Khanh cho biết thêm, chương trình đầu tiên quảng cáo là sẽ có giáo sư nước ngoài nhưng sau đó giảng viên hầu hết là Việt kiều. Có học kỳ sinh viên học từ 4 môn hoặc 5 môn thì hết 3 môn do một người dạy. Giảng viên vừa dạy ở nước này xong là chạy về Việt Nam “dạy sô”, thời gian chuẩn bị không tốt.  

Có những cơ sở sau khi ký kết với đối tác lại hoàn toàn khoán trắng việc đào tạo cho họ, chỉ chờ đến kỳ thu tiền phần trăm. Qua tìm hiểu, tỷ lệ phần trăm trong các chương trình liên kết cũng khá cao nên nhiều trường tìm cách để thu hút càng đông học viên càng tốt bằng cách giảm điều kiện đầu vào.

Trường quốc tế... dỏm

Hầu hết các trường đại học nước ngoài vào liên kết với Việt Nam đều ở mức trung bình hoặc dưới trung bình. Chẳng hạn như tại Mỹ, chỉ tính riêng trường đào tạo kinh doanh thôi đã có hơn 3.000 trường, nhưng cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục của Mỹ chỉ công nhận 300 trường đạt tiêu chuẩn chất lượng.

Có những trường chỉ cần ghi danh vào là nhận được tấm bằng đóng dấu đỏ chói. Hiện đã có một số trường dạng này xuất hiện tại Việt Nam dưới hình thức đào tạo online, trực tuyến.

Người học chỉ cần có mở một tài khoản nhất định, trường đào tạo không cần biết người đó có học hay không, cuối khoá vẫn có bằng tốt nghiệp đóng dấu quốc tế hẳn hoi.

Phần lớn các trường này do chưa xây dựng được uy tín tại nước mình nên đang gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt tại bản xứ, thị phần không cao, nên giải pháp được chọn lựa là mở rộng ra quốc tế, và những nước được nhắm đến thường thuộc về thế giới thứ ba, trong đó có Việt Nam.

Theo Phúc An
Sài Gòn Tiếp Thị