Các nhà giáo nghỉ hưu cần sự công bằng trong đối xử

Nhà giáo Vũ Tiến Phi - nguyên Chuyên viên Vụ Tổ chức cán bộ Bộ GD-ĐT, người chuyên theo dõi về chế độ chính sách của giáo viên cả nước, đã cho chúng tôi biết một cách tường tận về chính sách phụ cấp thâm niên của các nhà giáo.

Nhìn lại hai lần thực hiện chế độ phụ cấp thâm niên

Lần thứ nhất chế độ phụ cấp thâm niên được thực thi 4 năm 7 tháng (từ tháng 9/1988 đến tháng 3/1993 - PV), các nhà giáo nghỉ hưu cũng được tính thâm niên. “Ngày 9/12/1988, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) ký ban hành Quyết định số 309-CP về chế độ phụ cấp thâm niên (PCTN) cho giáo viên, cán bộ giảng dạy. Bộ Lao động Thương binh và xã hội đã có 2 Thông tư hướng dẫn thực hiện Quyết định số 309-CP:

Thông tư số 05-TT-LĐTBXH ngày 8/3/1989 hướng dẫn thực hiện chế độ PCTN đối với đội ngũ nhà giáo đương chức. Những năm 80 thế kỷ XX, toàn ngành giáo dục có khoảng 70 vạn nhà giáo đương chức. Mức PCTN được từ 5% đến 25% được tính trên mức lương cấp bậc hoặc chức vụ. PCTN nghề dạy học được hưởng từ ngày 1/9/1988 (ngày tháng khai giảng năm học mới 1988 - 1989).

Thông tư số 08-TT-LĐTBXH ngày 10/4/1989 hướng dẫn thực hiện chế độ PCTN đối với nhà giáo đã nghỉ hưu (nay là Cựu Giáo chức). Những năm 80 của thế kỷ XX, Cựu giáo chức hưởng lương hưu đã có trên 6 vạn cùng được hưởng PCTN - Một chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước với “nghề cầm phấn”.

Cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội nơi nhà giáo đã nghỉ hưu cư trú có trách nhiệm hướng dẫn về nghiệp vụ chuyên môn, điều chỉnh, bổ sung lại lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội; trả tiền truy lĩnh cho các đối tượng. Thông tư số 08-TT-LĐTBXH còn hướng dẫn thực hiện: nhà giáo có thời gian giảng dạy dưới chế độ cũ, sau ngày giải phóng tiếp tục giảng dạy ở các nhà trường dưới chế độ mới thì thời gian giảng dạy dưới chế độ cũ được tính vào thời gian sau này để tính hưởng PCTN.

Cùng một chính sách nhưng lần thực hiện sau lại "lạc hâu" hơn lần trước (Ảnh minh họa)

Thông tư Liên tịch số 68-2011-TTLT của Bộ Giáo dục - Đào tạo, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Lao động Thương binh và xã hội hướng dẫn thực hiện Nghị định số 54-CP. Tại tiết C mục 3 điều 4 Thông tư đã quy định: Phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội để thực hiện trích nộp bổ sung phần đóng bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm ytế, bảo hiểm thất nghiệp từ PCTN và điều chỉnh lại mức lương hưu đối với nhà giáo đã nghỉ hưu trong khoảng thời gian từ ngày 1/5/2011 cho đến ngày Thông tư liên tịch này có hiệu lực thi hành.

Như quy định trên đây: gần một triệu nhà giáo các cấp học, các ngành học trong toàn quốc được hưởng PCTN nghề dạy học. Và những nhà giáo đã nghỉ hưu từ ngày 1/5/2011 đến nay được điều chỉnh lại mức lương hưu (trong tiền lương hưu hàng tháng có chế độ PCTN).

Nghị định mới lạc hậu hơn quyết định trước?

Như vậy, cả 2 lần Chính phủ ban hành chế độ PCTN cho giáo viên đều đảm bảo PCTN đó giáo viên được hưởng trong quá trình dạy học cũng như quá trình nghỉ hưu.

Tại sao các nhà giáo lại được Chính phủ giải quyết PCTN hiện nay? “Luật Giáo dục, sửa đổi bổ sung năm 2009, tại điều 81 đã quy định: “Nhà giáo được hưởng tiền lương, phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thâm niên và các phụ cấp khác theo quy định của Chính phủ”.

Thi hành Nghị quyết số 35-2009-QH12 ngày 19-6-2009 của Quốc hội về chủ trương định hướng đối với một số cơ chế tài chính trong giáo dục - đào tạo.

Do đó về mặt đạo lý và cả pháp lý Luật Giáo dục 2009 đã quy định các nhà giáo nghỉ hưu bất cứ lúc nào Nhà nước cũng phải đảm bảo PCTN cho họ. Vậy lý do vì sao mà những người làm chính sách lại tham mưu cho Chính phủ ký Nghị định 54-2011/NĐCP về PCTN cho giáo viên lại không xét PCTN cho các nhà giáo nghỉ hưu trước ngày 1/5/2011?

Trong khi đó quyết định của Chính phủ số 309/CP ngày 9/12/1988 lại cho tất cả giáo viên đã nghỉ hưu trước ngày ký cũng được hưởng và cả những nhà giáo ở miền Nam, dạy học sinh dưới chế độ cũ vẫn được hưởng PCTN (Thông tư 08/TT-LĐTBXH hướng dẫn) 6 vạn giáo viên nghỉ hưu lúc này đã được hưởng PCTN.

Rõ ràng Nghị định 54/2011/NĐ-CP ban hành ngày ngày 4/7/2011 lại lạc hậu hơn quyết định 309/CP ngày 9/12/1988. Liệu những người làm chính sách hiện nay không nắm được Luật Giáo dục bổ sung năm 2009 và họ cũng không biết đã có quyết định 309/CP ngày 9/12/1988? Nhà giáo Vũ Tiến Phi cho biết, trong dự thảo của Bộ GD-ĐT có đề nghị cho các nhà giáo nghỉ hưu trước ngày 1/5/2011 vẫn được hưởng PCTN.

Chắc những người làm chính sách không thể không nắm được chính những nhà giáo nghỉ hưu từ 3/3/1993 đến trước ngày 1/5/2011 đều là những người có đóng góp to lớn cả thời kỳ kháng chiến chống Pháp, thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ác liệt, cũng như giai đoạn bao cấp khó khăn họ vẫn hy sinh vì sự nghiệp giáo dục. Vậy tại sao những nhà làm chính sách lại tham mưu cho Chính phủ cắt bỏ khoản phụ cấp chính đáng của họ khi họ bước vào thời kỳ tuổi già sức yếu?

Mặt khác, về mặt khoa học, khi ban hành các chính sách không thể văn bản sau lại lạc hậu hơn văn bản trước. Và quan trọng văn bản Nghị định 54/2011/NĐ-CP lại tạo ra một sự bất công, sự thiếu công bằng những người về hưu trước 3/3/1993 và trước ngày 1/5/2011 được hưởng PCTN khi về hưu còn những người về hưu ở đoạn giữa từ sau 3/3/1993 đến trước 1/5/2011 lại không được hưởng PCTN mà Luật Giáo dục bổ sung năm 2009 đã quy định?

Mới đây Bộ GD-ĐT lại công bố một dự thảo làm đau lòng, gây phẫn nộ cho các nhà giáo nghỉ hưu là để an ủi không được hưởng PCTN thì Nhà nước cho họ hưởng phụ cấp 1 lần từ 2,5 triệu đến 3,5 triệu đồng. Xin nói ngay, các nhà giáo có thể nghỉ hưu trong nghèo khó nhưng không thể chết vì thiếu 2,5 hay 3,5 triệu đồng, họ cần sự công bằng trong đối xử và sự trân trọng, chứ không cần một sự thương hại để làm cái việc bố thí phi đạo lý.

Nếu dự thảo này cứ bất chấp dư luận chắc Hội Cựu Giáo chức Việt Nam sẽ kêu gọi những nhà giáo nghỉ hưu sẽ không lĩnh tiền trợ cấp này.

TS Nguyễn Tùng Lâm