Bộ trưởng Nguyễn Quân: Sẽ trả những “món nợ” với người làm khoa học

Ngày 12/10, ĐH Quốc gia TPHCM tổ chức lễ khai khóa với chủ đề “Đổi mới và hội nhập giáo dục đại học Việt Nam” với sự tham gia của hơn 1000 sinh viên ưu tú. Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ Nguyễn Quân đến dự và truyền lửa cho sinh viên  niềm đam mê học tập, nghiên cứu khoa học.

Tại đây, Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ Nguyễn Quân chia sẻ với các sinh viên ĐH Quốc gia TPHCM 4 vấn đề: Tại sao phải là Khoa học công nghệ? KHCN Việt Nam đang nằm ở đâu? Làm thế nào để phát triển KHCN của đất nước? Trong những năm tới chúng ta phải làm gì?

Bộ trưởng Nguyễn Quân cho rằng, xuất phát từ một nước nghèo, thu nhập ở mức trung bình thấp thì việc đầu tư cho khoa học công nghệ còn rất khiêm tốn. Mức đầu tư này so với các nước trong khu vực còn rất thấp tuy nhiên bằng ý chí, trí tuệ thì chúng ta cũng đạt được những thành tựu đáng mừng trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, đặc biệt đang xếp thứ 3 trong ASEAN về năng lực đổi mới sáng tạo và trình độ phát triển KHCN.

Nhắn nhủ với các sinh viên, Bộ trưởng Quân cho hay, thành quả đạt được là điều đáng mừng nhưng cũng là một thách thức để làm sao giữ được thứ hạng đang có cũng như thu hẹp khoảng cách với các nước trong khu vực. Đó là một nhiệm vụ nặng nề của những người làm khoa học. Nhưng nếu tiếp tục đổi mới và được sự quan tâm của nhà nước, xã hội, tiếp tục được đầu tư thì chúng ta có thể vượt qua được. Điều đó phụ thuộc vào những cán bộ khoa học trẻ cũng như những sinh viên đang ngồi trên ghế nhà trường hiện nay. Trông chờ vào các sinh viên của ĐHQG TPHCM những nhà khoa học trong tương lai.

Theo Bộ trưởng Quân, hiện tại cũng ta vẫn còn nhiều yếu kém như đầu tư vào cơ sở vật chất còn nghèo nàn; còn thiếu những phòng thí nghiệm hiện đại, thiếu những viện nghiên cứu , các trường ĐH nghiên cứu; chúng ta còn rất thiếu đội ngũ nhân lực trình độ cao, có một khoảng trống giữ các thế hệ làm khoa học; các sản phẩm của KHCN còn khiêm tốn so với khu vực và thế giới.

Với 200 triệu USD cho nghiên cứu thì mỗi năm chúng ta có 100 bằng sáng chế và trên 2000 bài báo quốc tế. Tuy nhiên do đầu tư ít nên số lượng bài cũng ít tương ứng. Vì vậy chúng ta phải tăng cường đầu tư để có được sản phẩm khoa học sánh vai với khoa học và thế giới.

Bộ trưởng Nguyễn Quân khẳng định: Sẽ trả những “món nợ” với người làm khoa học gồm: cơ chế tài chính và chế độ đãi ngộ trọng dụng nhân tài. Đổi mới cơ chế tài chính, là nút thắt lớn nhất, khó nhất đối với những người làm khoa học. Nhiều nhà khoa học nói với chúng tôi thời gian làm hóa đơn chứng từ nhiều hơn thời gian làm đề tài. Nhiều người rất khốn khổ vì thủ tục thanh quyết toán đề tài nghiên cứu.

Còn chính sách đãi ngộ và trọng dụng cán bộ khoa học thì trong đó giao quyền tự chủ cho các nhà khoa học, tập trung ưu đãi ba đối tượng chính: các nhà khoa học đầu ngành, các nhà khoa học được giao đề tài cấp quốc gia và các nhà khoa học trẻ tài năng. Nếu thực hiện tốt cơ chế đãi ngộ này tôi tin rất nhiều nhà khoa học sẽ có những sản phẩm khoa học xứng tầm đóng góp cho nền khoa học công nghệ của đất nước.

Bộ trưởng Quân cũng mong rằng, ĐH QG TPHCM sẽ là một trung tâm nghiên cứu hàng đầu của VN và khu vực. Trong đó, các trường ĐH phải là nơi sản sinh nhiều nhất các bài báo quốc tế, bằng sáng chế, giải Nobel

Tham dự Lễ khai khóa với khoảng 1000 sinh viên là những em đạt thứ hạng cao trong các kỳ thi Olympic quốc tế, Olympic quốc gia các môn học, các cuộc thi học thuật và nghiên cứu khoa học, Sinh viên 5 tốt cấp ĐHQG-HCM năm 2014-2015, Top 5% tân sinh viên (tổng 14.000). Sinh viên tân thủ khoa và thủ khoa tốt nghiệp năm học 2014-2015, Cựu sinh viên thành đạt. Nhiều SV có thành tích học tập xuất sắc và hoàn cảnh khó khăn vượt khó được nhận học bổng tại Lễ khai khóa này.

Lê Phương