Bộ GD-ĐT yêu cầu quyết liệt bảo vệ lưu học sinh

Thứ trưởng Bành Tiến Long cho biết ngay sau sự việc sinh viên Tăng Quốc Bình bị sát hại, Bộ đã yêu cầu phòng công tác lưu học sinh tại Nga kịp thời thông báo tình hình và động viên tất cả các lưu học sinh Việt Nam ổn định tinh thần và có các biện pháp cụ thể để bảo đảm an toàn cho các em.

Nhiều ý kiến cho rằng sự kết hợp giữa các đoàn thể của Việt Nam ở bên Nga còn nhiều hạn chế nên dẫn đến việc quản lý lưu học sinh không chặt chẽ, ý kiến của ông thế nào?

Tôi thấy ĐSQ Việt Nam ở Nga tổ chức các mối liên kết với LHS còn quá lỏng lẻo,  không có mối liên hệ ràng buộc với nhau. Chính vì thế mới gặp khó khăn trong công tác quản lý lưu học sinh. Hơn nữa, hoạt động quản lý phía bạn thì rất chặt chẽ. Muốn đi thăm một trường, phải mất cả một buổi đi lại, chứ không phải tranh thủ thời gian là đi được.  

Sau cái chết của SV Bình, Bộ GD-ĐT đã có biện pháp gì để khuyến cáo các lưu học sinh đang du học tại Nga? 

Lưu học sinh (LHS) dù đi theo diện tự túc hay được học bổng được Nhà nước cử đi cũng phải hết sức chú ý đến việc làm thủ tục đăng ký tại phòng quản lý LHS tại các Đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài để được hỗ trợ không chỉ về mặt giáo dục - đào tạo mà còn cả về sinh hoạt, an ninh.  

LHS cần tập trung vào học tập, sinh hoạt theo định hướng, tự bảo vệ bản thân, phối hợp cộng đồng thật tốt. Trong một số tình huống phức tạp, cần tránh đi ra ngoài quá khuya, kể cả các nước có an ninh chính trị tốt, thì đây cũng là một kinh nghiệm tốt. Bên cạnh đó, phụ huynh học sinh cần có biện pháp nhắc nhở lưu học sinh qua điện thoại, Internet thường xuyên việc này.

Có nhiều ý kiến cho rằng việc đưa học sinh Việt Nam ra nước ngoài học tập còn chưa nhận được sự quan tâm đầy đủ của các cơ sở đưa người đi du học?

Hiện nay Bộ GD-ĐT có 2 cơ quan có nhiệm vụ liên quan đến vấn đề LHS là Vụ Hợp tác quốc tế và Cục Đào tạo nước ngoài. Hai đơn vị này chủ yếu cử người đi học theo diện ngân sách nhà nước. LHS đi theo diện tự túc không phải qua Bộ. Điều đáng tiếc là hiện nay các cơ sở tư vấn du học mới chỉ tuyển người và đưa đi chứ chưa làm cầu nối liên hệ giúp đỡ sinh viên tìm trường, tìm thầy.  

Vừa qua, Bộ GD-ĐT đã tuyển cán bộ đi quản lý LHS ở Mỹ, Úc, Anh, Nhật Bản, Trung Quốc. Tuy nhiên, đại bộ phận đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài, chẳng hạn Đông Âu, không còn cán bộ chuyên trách mà chỉ có cán bộ kiêm nhiệm công tác quản lý LHS. Đây là vấn đề nhân sự phụ thuộc vào Bộ Ngoại giao.

Đối với các cơ sở tư vấn du học, theo ông họ cần có trách nhiệm, biện pháp gì để bảo vệ lưu học sinh?

Hiện nay, các cơ sở tư vấn du học họ chỉ làm mỗi việc là làm sao tuyển được người và đưa người đi. Theo tôi không ổn lắm. Các em cũng phải hết sức cảnh tỉnh. không phải cơ quan tư vấn du học nào cũng tốt, cũng chất lượng.

Các cơ sở này cần có trách nhiệm đối với các em, đưa các em đi học thì không chỉ cam kết nhất thời khi làm thủ tục xong, mà phải theo suốt các em trong quá trình học.

Theo tôi, các cơ sở làm du học nên liên hệ với các cơ quan quản lý giáo dục trong nước, các tỉnh thành, địa phương, sở, bộ, để làm cầu nối, liên hệ, giúp đỡ nhau trong việc tìm trường, tìm thầy giáo, hỗ trợ trong mọi việc, hoặc trong các công tác dịch vụ của các cơ sở đó.

Ông có lời khuyên gì đối với các sinh viên sắp đi du học tại Nga?

Thực ra trường hợp em Bình bị sát hại là tình huống bất ngờ, không mong muốn. Nhưng để các em yên tâm hơn, thì theo tôi, trang bị sự cảnh giác, tập trung vào học tập và sinh hoạt theo kế hoạch và định hướng của mình, trên tinh thần bảo vệ bản thân và có sự phối hợp cộng đồng.

Tôi đã từng sang trường ĐH St. Petersburg, tôi thấy tình cảm của các giáo sư vẫn như ngày xưa, rất tình cảm. Chúng ta không nên vì một vài trường hợp để làm ảnh hưởng quan hệ ngoại giao của hai bên. 

Xin cảm ơn ông!

Hồng Hạnh (ghi)