Phật giáo Việt Nam đồng hành trong sự nghiệp giải phóng dân tộc

Ngày 25/8, tại Hà Nội, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam phối hợp với Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức hội thảo khoa học Đạo Phật với Cách mạng Việt Nam.

Sự kiện diễn ra nhân kỷ niệm Quốc khánh 2/9, với sự tham gia của chư tôn đức, các nhà khoa học và học giả trong và ngoài nước.

Hội thảo làm nổi bật tầm vóc lịch sử của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, đồng thời khẳng định vai trò xuyên suốt của Phật giáo Việt Nam trong các giai đoạn cách mạng và xây dựng đất nước.

Qua các chia sẻ, hình ảnh và tư liệu được trưng bày, sự kiện giúp người tham dự nhận thức rõ hơn về tinh thần nhập thế, truyền thống đồng hành cùng dân tộc và những đóng góp của Phật giáo trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Hòa thượng, TS Thích Thanh Nhiễu - Ủy viên Thường trực Hội đồng chứng minh, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam - cho biết, sự kiện không chỉ là dịp để nhìn lại những trang sử hào hùng của dân tộc, mà còn là cơ hội quan trọng để khẳng định và làm sâu sắc hơn vai trò của Phật giáo trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước và xây dựng Tổ quốc.

“Với phương châm “Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội”, Giáo hội Phật giáo Việt Nam luôn nỗ lực phát huy truyền thống hộ quốc an dân, đồng hành cùng dân tộc trong mọi hoàn cảnh.

Trong bối cảnh đất nước hội nhập quốc tế sâu rộng, bên cạnh những thuận lợi và thời cơ, cũng xuất hiện nhiều thách thức, đòi hỏi sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc được phát huy tối đa”, Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu chia sẻ.

Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu cũng khẳng định rằng, các tôn giáo, đặc biệt là Phật giáo, tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, đồng thời góp phần định hướng tinh thần, nuôi dưỡng đạo đức, gắn kết cộng đồng và đồng hành với sự phát triển chung của đất nước.

Theo Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, các ngôi chùa còn thể hiện sự hòa quyện giữa giáo lý từ bi của đạo Phật với truyền thống yêu nước, góp phần hình thành bản sắc văn hóa dân tộc và củng cố tinh thần đoàn kết toàn dân.

Đây cũng là minh chứng sống động về vai trò nhập thế sâu sắc của Phật giáo Việt Nam, khi đạo và đời luôn gắn bó mật thiết trong suốt quá trình lịch sử của dân tộc.

Tại buổi hội thảo, các chủ đề chính được đưa ra thảo luận gồm: Vai trò của Phật giáo trong thành công của Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; Đóng góp của tăng ni, Phật tử trong hai cuộc kháng chiến giành độc lập, thống nhất đất nước; và Vai trò nhập thế của Phật giáo trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN hiện nay.

Nhiều tham luận tại hội thảo đã khẳng định mối gắn bó khăng khít này trong từng giai đoạn lịch sử.

Tại sự kiện, Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, nhấn mạnh tinh thần “hộ quốc an dân” của Phật giáo đã được khẳng định từ thời tiền Lê, Lý, Trần, qua dấu ấn của những thiền sư uyên thâm như Khuông Việt, Vạn Hạnh, Pháp Loa, Huyền Quang.

Họ không chỉ là bậc tu hành mẫu mực mà còn là nhà cố vấn sáng suốt, góp phần xây dựng nên những triều đại độc lập, tự chủ. Tinh thần ấy, theo Hòa thượng Thích Gia Quang, đã trở thành mạch nguồn xuyên suốt, tiếp tục bừng sáng trong những giai đoạn thử thách của lịch sử.

GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, nói: “Đạo Phật đã đồng hành, góp phần quan trọng vào quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc suốt 2.000 năm qua. Đặc biệt, đạo Phật gắn bó với hành trình 80 năm giành lại tự do, giữ vững độc lập kể từ Cách mạng Tháng Tám 1945”.

Ông Hoàng Anh Tuấn cho rằng, tinh thần “khoác chiến bào thay áo cà sa” của các bậc tiền bối hôm nay vẫn đang được tiếp nối trong bối cảnh mới.

“Trong hai cuộc kháng chiến, nhiều chùa chiền trở thành cơ sở cách mạng, nhiều tăng ni, Phật tử “cởi áo cà sa, khoác chiến bào” chiến đấu vì độc lập dân tộc. Sau 1975, Phật giáo tiếp tục khẳng định vai trò trong việc xây dựng xã hội an lành, tham gia an sinh, từ thiện, đóng góp vào sự phát triển của đất nước…”, ông Hoàng Anh Tuấn nói thêm.

Các đại biểu cũng nhấn mạnh quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Tôn giáo và dân tộc là “một nhà”, mục tiêu cuối cùng của tôn giáo chân chính là mưu cầu hạnh phúc cho con người.

Do đó, cần phát huy vai trò Phật giáo trong mối quan hệ hài hòa giữa đạo và đời, gắn các hoạt động Phật giáo với lợi ích dân tộc và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Bế mạc hội thảo, Thượng tọa, TS Thích Đức Thiện - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự - cho biết Ban tổ chức đã nhận hơn 170 tham luận. Các bài viết được tuyển chọn, biên tập thành kỷ yếu, trở thành nguồn tài liệu quý để nghiên cứu và tiếp tục lan tỏa tinh thần yêu nước, nhập thế, “sống tốt đời đẹp đạo”.

Nhân dịp này, tại chùa Quán Sứ đã diễn ra triển lãm Đạo Phật với cách mạng Việt Nam với gần 60 hình ảnh lịch sử, chia thành 3 thời kỳ: Tiền khởi nghĩa, hai cuộc kháng chiến (giai đoạn 1945-1975), xây dựng và phát triển đất nước (từ năm 1975 đến nay).