Người lưu giữ điệu khèn Mông ở Huồi Cọ

Giai điệu đằm thắm ấy không không hiện thành vách núi, nhưng ngân nga lơ lửng khắp núi rừng miền sơn cước, đó là tiếng khèn Mông của anh Và Bá Đùa - Bản Huồi Cọ xã Biên giới Nhôn Mai, huyện Tương Dương (Nghệ An). Tiếng khèn đó làm ta như đang chênh vênh trên vách đá, cùng tiếng võ ngựa bồi hồi. Để có được tiếng khèn réo rắt đó, cùng với sự đam mê anh Đùa phải tốn nhiều công khổ luyện cho bản thân và từng thành viên trong gia đình.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình đông con ở bản Huồi Cọ cách trung tâm xã hơn 4 tiếng đi bộ. Từ nhỏ, anh đã bị mê hoặc bởi tiếng khèn trong những lần theo bố xuống núi xem hội. Năm 18 tuổi anh may mắn được vào quân ngũ, làm nhiệm vụ bảo vệ quê hương, đất nước ở quân khu VI, anh cũng như bao chiến sỹ khác, lần đầu tiên xa gia đình, xa bản mường nỗi nhớ làm anh cồn cào.

Mỗi lần như thế anh đã cùng tiếng khèn và niềm đam mê âm nhạc dân tộc, anh lại mang khèn ra thổi, tiếng khèn của anh vừa để vơi đi nỗi nhớ nhà vừa để để giải trí cho anh em, và vừa để anh hun đúc âm nhạc dân tộc mình ngấm vào máu thịt.

Anh Đùa cho biết, để làm được một chiếc khèn Mông phải trải qua nhiều công đoạn, đầu tiên phải chọn những cây trúc già, thẳng, gỗ Pơ Mu già tuổi gác lên dàn bếp thời gian khá lâu. Sau khi cây trúc, gỗ Pơ Mu khô màu khói bếp thì mới dùng dao tạo hình thành chiếc khèn Mông.

Mỗi một thanh trúc đều được anh tỉa tót thành âm điệu khác nhau. Theo anh Đùa thì thổi khen hay, múa khèn đẹp không phải do chiếc khèn mà do nghệ nhân tạo nên, chính vì lẽ đó anh đã dày công luyện tập và truyền niềm đam mê của mình cho vợ con anh, để giai điệu trầm bổng tiếng khèn của anh ngân vang khắp núi rừng miền Tây xứ Nghệ, làm say đắm lòng người.