Không có giải Nhất tại cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ

Sáng 24/7, tại trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam (Hà Nội), báo Văn nghệ tổ chức Lễ tổng kết và trao giải cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024.  Sau gần 2 năm phát động và nhận bài, Ban tổ chức đã trao 10 giải cho các tác phẩm xuất sắc, tuy nhiên không có tác phẩm nào đạt Giải nhất.

Phát động từ ngày 6/9/2022, cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ nhận được sự đồng hành chuyên môn từ nhóm cố vấn gồm các nhà văn: Sương Nguyệt Minh, Văn Chinh, Lê Hoài Lương và Nguyễn Trường. 

Cuộc thi không giới hạn đề tài hay phong cách sáng tác, khuyến khích sự tìm tòi, thể nghiệm trong kết cấu và giọng điệu.

Đến thời điểm kết thúc nhận bài (24h ngày 6/9/2024), Ban tổ chức đã nhận được gần 2.700 truyện ngắn từ khắp mọi miền đất nước. Riêng trong tuần cuối cùng, có gần 400 tác phẩm gửi về. Tổng cộng có 253 truyện ngắn được lựa chọn đăng trên mặt báo. 

Thành phần tác giả rất phong phú, từ các cây bút kỳ cựu ngoài 90 tuổi cho đến những em nhỏ mới 10 tuổi. Bên cạnh các nhà văn chuyên nghiệp, cuộc thi còn ghi nhận sự góp mặt của nhiều người lần đầu cầm bút.

Sau 2 vòng chấm thi nghiêm túc và công tâm, 10 tác phẩm xuất sắc nhất đã được trao giải. Cụ thể, 2 Giải nhì thuộc về Bờ sông lặng sóng của Vũ Ngọc Thư và Trăm ngàn của Ngô Tú Ngân. Hai Giải ba được trao cho Nhi thư của Hà Đình Cẩn và Miền xa ngái của Phạm Xuân Hùng.

Sáu Giải tư lần lượt thuộc về các truyện ngắn: Núi vỡ của Lữ Hồng, Cây gạo ở chợ chiều của Cầm Thị Đào, Tiếng vọng của Vương Đình Khang, Đất ao của Đào Quốc Vịnh, Thư viện người của Lê Văn Thân và Rượu hoa mất trí của Như Bình.

Lý giải về việc cuộc thi không có Giải nhất, các thành viên Hội đồng Giám khảo cho rằng, đây không phải là dấu hiệu của sự thiếu hụt, mà cần được nhìn nhận ở góc độ tích cực hơn. 

Việc để trống hạng mục cao nhất phản ánh sự đòi hỏi cao và chính đáng của ban giám khảo, đồng thời là lời nhắc nhở rằng vẫn còn những bước đường sáng tạo phía trước mà các tác giả cần tiếp tục chinh phục nếu muốn vươn tới đỉnh cao nghệ thuật.

Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo - nhà văn Nguyễn Bình Phương - nhận định cuộc thi đã phản ánh đúng mặt bằng truyện ngắn đương đại cả về số lượng lẫn chất lượng. 

Theo ông Bình Phương, nhiều truyện ngắn cho thấy sự nhạy bén, sắc sảo trong cách tiếp cận đời sống xã hội, với những chiêm nghiệm sâu sắc về số phận, thân phận, nhân phẩm và vị trí của con người trong thế giới hiện đại.

Về mặt nghệ thuật, các truyện ngắn thể hiện sự đa dạng về lối viết và phong cách thể hiện. Có những tác phẩm giữ vững chất truyền thống, nhưng cũng không thiếu truyện ngắn mạnh dạn thử nghiệm hình thức mới, thể hiện tinh thần đổi mới trong văn chương.

Tại buổi lễ, ông Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cũng gửi lời chúc mừng tới các tác giả đoạt giải, đồng thời cảm ơn sâu sắc đến tất cả các nhà văn đã tham gia, cũng như đội ngũ tổ chức cuộc thi.

Ông Thiều nhấn mạnh vị thế của truyện ngắn trong văn học Việt Nam và gọi đây là một “thể loại đặc sản”, nơi rất nhiều nhà văn đã bắt đầu sự nghiệp và để lại dấu ấn sâu sắc. 

“Nếu văn học Việt Nam rời bỏ truyện ngắn thì cũng đồng nghĩa với việc rời bỏ một bộ phận vô cùng quan trọng của chính mình. Mỗi truyện ngắn là một khoảnh khắc riêng biệt, một tiếng nói độc lập góp phần vào bản hòa âm nhiều cung bậc của đời sống”, ông Nguyễn Quang Thiều nói.