Cánh Diều vàng và “khoảng trống” trước giờ G

“Lình xình” trước mùa giải mới

“Bảng đấu” đáng chú ý nhất tại các mùa giải thưởng Cánh diều lẽ đương nhiên vẫn là thể loại phim truyện nhựa. Ban đầu, theo thông tin chính thức của Hội điện ảnh Việt Nam, tham gia tranh giải Cánh điều 2010 có tất cả 126 tác phẩm và công trình trao giải, trong đó có 11 bộ phim truyện nhựa. Thế nhưng ngay từ khi công bố danh sách phim truyện nhựa tham gia tranh giải năm nay, dư luận đã tỏ ra bất ngờ và ít nhiều là bất bình với sự góp mặt của Giao lộ định mệnh bởi bộ phim này đang rơi vào nghi án đạo phim.

Trước khi bước vào giai đoạn xem phim để chấm giải, một Hội đồng gồm nhiều nhà chuyên môn uy tín đã phải ngồi lại với nhau để xem xét xem có nên cho bộ phim Giao lộ định mệnh tranh tài tại mùa giải năm nay của giới điện ảnh hay không. Dù không khẳng định đạo hay không đạo, nhưng với nhiều tình tiết khá giống nhau giữa phim này với phim Shattered của đạo diễn Mỹ Wolf Petersen, Giao lộ định mệnh đã bị gạt ra rìa giải thưởng Cánh diều 2010.

Chưa hết, trước thềm lễ trao giải Cánh điều 2010 lại rộ lên một “nghi án đạo nhạc” khác khi một đoạn nhạc khá dài trong Vượt qua bến Thượng hải na ná giống phim Vết thương lòng của Trung Quốc. Cuối cùng chính đạo diễn Triệu Tuấn  đã phải liên lạc với nhạc sỹ Đấu Đấu và được thông tin là cả hai phim này đều do người nhạc sỹ Trung Quốc này viết nhạc phim. Trong khi đó sự vắng mặt của hai bộ phim truyện nhựa “đình đám” trong đời sống điện ảnh nước nhà trong năm qua là Bi đừng sợ và Bóng ma học đường cũng để lại nhiều hụt hẫng cho Cánh diều 2010.

Nếu Bi đừng sợ đoạt khoảng chục giải thưởng lớn nhỏ khác nhau tại nhiều LHP quốc tế trong năm qua thì Bóng ma học đường là bộ phim truyện nhựa 3D đầu tiên của điện ảnh Việt Nam. Được biết, Hội Điện ảnh Việt Nam đã liên lạc với đạo diễn phim Bi đừng sợ là Phan Đăng Di mời tham gia kỳ giải thưởng lần này nhưng được trả lời là bản quyền phim thuộc về nhà sản xuất nước ngoài, đạo diễn không có quyền quyết định đăng ký phim tham gia.

Ở hạng mục phim truyện nhựa, năm nay có hai phim làm về Bác cùng tranh giải là Vượt qua bến Thượng Hải của Hãng phim Hội Nhà văn Việt Nam và Nhìn ra biển cả - Hãng phim Hội Điện ảnh Việt Nam. Với Long thành cầm giả ca và Tây Sơn hào kiệt, phim lịch sử cũng góp mặt trong Cánh diều 2010  hai ứng cử viên nặng ký. Riêng Hãng phim Hội Điện ảnh Việt Nam cũng góp mặt hai bộ phim ở hai thể loại khác nhau: Nhìn ra biển cả và phim hoạt hình Người con của rồng. Vì thế, không phải ngẫu nhiên mà trước mùa giải mới, đã có dư luận cho rằng như thế chẳng phải là Hội Điện ảnh Việt Nam “vừa đá vừa thổi còi”?

Lấy ngắn nuôi dài

Nhìn chung, chất lượng phim truyện nhựa tham gia tranh giải Cánh diều 2010 không có nhiều tác phẩm thật sự là “hàng chất lượng cao”. Nổi lên hai ứng viên nặng ký tranh giải Cánh diều Vàng và Bạc năm nay vẫn là Khát vọng Thăng Long và Cánh đồng bất tận. Cả hai bộ phim đều là sản phẩm của các Hãng phim tư nhân, Khát vọng Thăng Long của Công ty CP Kỷ nguyên sáng và Cánh đồng bất tận - Công ty BHD và Hãng phim Việt. Nếu một trong hai bộ phim này giành giải thưỏng cao nhất thì đây sẽ là lần đầu tiên một bộ phim của Hãng phim tư nhân giành ngôi vị quán quân một kỳ giải thưởng điện ảnh trong nước.

Nhưng nét mới đáng chờ đợi nhất tại Cánh điều 2010 chính là sự góp mặt lần đầu tiên của thể loại phim ngắn với tư cách một thể loại độc lập. Nói gì thì nói, phim ngắn vẫn là một thể loại điện ảnh mà hầu như nhà làm phim nào cũng đã từng một lần kinh qua trước khi tiến lên thực hiện sản xuất những bộ phim hoành tráng hơn. Phim ngắn Việt Nam cũng đã từng được thế giới ghi nhận khi bộ phim Cuốc xe đêm của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã giành giải thưởng dành cho phim ngắn tại LHP Cannes cách đây hơn chục năm trước…

Những năm gần đây, phim ngắn cũng đã có những bước tiến nhất định. Tháng  5-2010 tiệc phim trực tuyến dành riêng cho phim ngắn Yxine Film Fest đã được tổ chức và thu hút sự quan tâm, đầu tư của các nhà sản xuất phim tư nhân, công ty truyền thông. Điều đáng mừng là ngay lần đầu “gõ cửa” giải thưởng Cánh diều, thể loại phim ngắn đã tỏ rõ bề thế với 41 tác phẩm tham gia, trong đó có 32 phim truyện và 9 phim tài liệu. Không ít phim ngắn góp mặt dự thi đã gây tiếng vang dài dài trước thềm Cánh diều 2010 như Ông nội của đạo diễn Nguyễn Diệp Thùy Anh, Nghề giật lùi của Cao Xuân Mạnh - Li La... ở thể loại phim tài liệu ngắn và các phim truyện ngắn Căn phòng của đạo diễn Trương Minh Quý hay Sóng hồ của Trần Văn Mộng Vân... Giữa lúc “bảng đấu” phim truyện nhựa có nhiều “lình xình” và không thật sự có những tác phẩm đỉnh cao, phim ngắn trở thành điểm nhấn được nhiều người chờ đợi trước thềm Cánh diều 2010.