10 nhân vật quyền lực của nhạc Việt năm 2013

Năm 2012 chứng kiến sự chuyển dịch của hai cán cân "nhạc chính thống" và "nhạc thị trường". Yếu tố nghệ thuật đang lấn át sự lũng đoạn của các thể loại âm nhạc giải trí hời hợt (rẻ tiền) vài năm trước. Dường như trong bối cảnh kinh tế eo hẹp, người tiêu dùng (âm nhạc) ngày càng biết lựa chọn cho mình một sản phẩm giải trí có chất lượng - đáng đồng tiền bát gạo. Sân khấu giải trí đã bớt đi nhiều sự xô bồ và thay vào đó là một không khí làm âm nhạc nhiều ý nghĩa cống hiến và sáng tạo hơn. Giá trị thực được khẳng định và không còn bị đánh lận với những thứ sản phẩm mạo danh nghệ thuật hoặc mượn gió truyền thông để dựng giá trị ảo.

Năm 2012 cũng chứng kiến một sự chuyển dịch rõ nét: trung tâm giải trí truyền hình từ kênh HTV (xưa giờ vẫn tràn ngập âm nhạc giải trí) sang VTV (với lợi thế độc chiếm khán giả toàn quốc). Hầu hết các chương trình ăn khách và làm truyền thông tốt nhất của năm 2012 là "Giọng hát Việt", "Vietnam Idol", "Sao mai điểm hẹn", "Bài hát yêu thích", "Bài hát Việt"... đều diễn ra trên sóng VTV. Một nhận định chung là VTV đã thay đổi tích cực trong tư duy sản xuất (xã hội hóa tuyệt đối) và xây dựng nội dung (cởi mở hơn trong việc biên tập nội dung, quốc tế hóa hơn, bớt giáo điều hay mang nặng tư tưởng tuyên truyền lễ lạt). VTV giờ đây đã phân định rõ: giải trí là giải trí. Các chương trình của VTV đầu tư nhiều vào sự hoành tráng và dài hơi nên gần như thu hút sự tập trung tuyệt đối của người xem và đánh bại chương trình của các đài địa phương (hầu như được tổ chức cùng thời điểm ba ngày cuối tuần).

2013 vẫn sẽ là một năm của VTV khi cơn sốt của hàng loạt show truyền hình thực tế chưa hề giảm, đó là chưa kể các kế hoạch lên sóng một loạt chương trình mới. Truyền hình chất lượng cao HD cũng đang dần được đưa vào sản xuất nhiều hơn để nâng cao chất lượng đầu cuối của sản phẩm âm nhạc truyền hình. Chắc chắn, đó là những tín hiệu đáng mừng... Chất lượng âm nhạc truyền hình thay đổi, đồng nghĩa với việc chất lượng âm nhạc phổ cập cao hơn, từ đó chất lượng âm nhạc giải trí thương mại và đô thị sẽ chuyển biến tích cực hơn.

Từ những nhận định đó, thử nhắc đến 10 cái tên - đa phần đứng trong... bóng tối, nhưng đều là những nhân vật có "máu mặt" và bàn tay của họ có thể thay đổi cục diện của làng nhạc giải trí Việt Nam 2013...

1 - Ông Lương Minh

Cựu thành viên ban nhạc Hoa Sữa thuở nào nay đã quên nghiệp sáng tác, từ lâu thành người quản lý. Nhạc sĩ Lương Minh danh chính ngôn thuận là trưởng phòng ca nhạc của Ban Thể thao Giải trí và Thông tin Kinh tế (VTV3) - dưới trướng ông Lại Văn Sâm. Đây chỉ là một phòng nhỏ so với Ban Văn nghệ nhưng lại được nắm những chương trình xã hội hóa ăn khách nhất của VTV3. Vì thế, quyền lực của nhạc sĩ Lương Minh gần như tuyệt đối. Một loạt các chương trình đang ăn khách "Giọng hát Việt" mùa thứ 2 bắt đầu từ tháng 5, "Giọng hát nhí Việt" (The Voice kids) bắt đầu từ tháng 3, "Cặp đôi hoàn hảo", "Bước nhảy hoàn vũ", "Bài hát Việt", "Vietnam Idol"... tiếp tục khuynh đảo sóng truyền hình sẽ do chính nhạc sĩ Lương Minh "nắm quyền sinh sát" - tuyển chọn, quyết định và chịu trách nhiệm.

Hãy điểm danh những nhân vật đã thành sao từ truyền hình để thấy!

Người có tiền thành người có quyền rất đơn giản. Công ty Cát Tiên Sa (CATS) trong vòng 4 năm nay nhanh nhạy chuyển mình từ kênh HTV qua VTV3 với hàng loạt chương trình mua bản quyền quốc tế (ngoài "The Voice" cả người lớn và trẻ em, bản quyền "X-Factor" cũng đã được công ty này mua về mà chưa triển khai sản xuất)... Ông Minh CATS cũng là người nắm trong tay quyền tung nghệ sĩ này lên mây hay từ chối một nghệ sĩ khác xuất hiện trong series chương trình của ông... Nghệ sĩ mới muốn bám vào các chương trình của CATS để kiếm cơ may trên truyền hình chẳng thiếu, và ngay cả nghệ sĩ lớn cũng muốn thông qua CATS để phủ sóng truyền thông, nâng giá ngoài đời...

Năm 2012, cứ thử nhìn những Phan Anh, Thu Minh, Trấn Thành, Minh Hằng, Trương Nam Thành, Nguyễn Ngọc Anh, Chí Anh - Khánh Thi, Đoan Trang... là đủ biết vai trò "đẩy sao" của ông Minh CATS đến đâu.

3 - Ông Nguyễn Phan Quang Bình

Ông chủ Công ty BHD năm nay có vẻ thua CATS trong trận chiến truyền thông giữa "Vietnam Idol" với "The Voice", nhưng không có nghĩa là quyền lực của BHD giảm sút. Bộ sậu âm nhạc vẫn giữ được đạo diễn Dũng khùng, Quốc Trung, Huy Tuấn, nay lại bổ sung được thêm diva trẻ Mỹ Tâm. Nếu cuối mùa có thêm các tài năng đột biến cỡ Uyên Linh, Văn Mai Hương, thì chung cuộc "Vietnam Idol" có thể giành phần thắng".

Bên cạnh đó, nếu kế hoạch nội địa hóa MTV Việt Nam của ông Bình BHD thành công, MTV có thể giật lại thị phần nhạc Việt từ tay YAN TV, thì MTV Việt Nam sẽ nhanh chóng lấy lại được uy tín của thương hiệu, quyền lực của ông Bình sẽ lại càng được củng cố. Năm nay, MTV đang tiếp tục tổ chức MTV đột kích khá thành công với việc đem sao đến với khán giả trẻ dưới hình thức live show miễn phí, và nghe đâu tiếp tục cải tiến thể lệ cuộc thi "MTV Video Music Awards Vietnam" lần thứ 2.

Đấy là chưa kể tiềm lực của ông Bình vẫn chưa hề thuyên giảm trong lĩnh vực phim truyền hình và sản xuất - xuất nhập khẩu điện ảnh. Muốn thành sao, nếu không thuận lòng ông Minh CATS, vẫn có thể đặt niềm tin vào ông Bình BHD!

Bà giám đốc YAN TV - một kênh truyền hình "ngập mặt" quảng cáo suốt năm 2012 và trong năm 2013 sẽ còn tiếp tục thừa quảng cáo chen chân vào các chương trình ca nhạc lẫn các phim sitcom độc quyền của YAN...

YAN đang thừa thắng xông lên trong thị phần quảng bá các music video quốc nội và Kpop nên hầu như khán giả trẻ không thể rời mắt khỏi kênh ca nhạc này. Quyền lực của bà giám đốc YAN TV sẽ thể hiện rõ trong lĩnh vực nhạc trẻ, và cả nhạc... trẻ hơn dành cho đối tượng teenage (thanh thiếu niên).

Chừng 5 năm trước Việt Tú mang danh đạo diễn trẻ... cứng đầu, nhưng nay đã khác - Tú giỏi nhất trong việc thương lượng và thỏa hiệp. Năm 2012 anh chiếm lĩnh từ các show diễn đẳng cấp cao về nghệ thuật và kỹ thuật cho đến các show ca nhạc truyền hình thực tế. Độ phủ sóng của Tú sẽ còn mạnh mẽ nữa trong năm 2013 với "Bài hát yêu thích" hàng tháng trên VTV3 và một loạt dự án khủng cỡ "Không gian âm nhạc" và "Mùa đông concert"...

Show diễn đáng chờ đợi của diva mới Thu Minh cũng đã được đặt vào tay Tú với mức đầu tư ngang ngửa hoặc hơn "Hồ Ngọc Hà concert" cuối năm 2011... Tú, ngoài cái tài của một đạo diễn làm chuyên môn, còn đang học hỏi để điều hành một vài công ty riêng chuyên làm event nên quyền lực còn phủ sang cả các sự kiện lớn nhỏ với các đối tác mạnh tay... Nghệ sĩ (không chỉ ca sĩ mà cả các nhạc sĩ, nhạc công...) cũng vì thế mà có thêm nhiều cơ hội vừa làm nghề vừa "kiếm ăn"... Quyền lực ở Tú không tính bằng từng cơ hội xuất hiện mà còn tính bằng con số!

Mr Đàm vẫn không ngừng thể hiện quyền lực của mình trong những lần xuất hiện. Anh có nhiều "gà cưng" hơn, có thêm series show rất kêu "Mr Đàm by night"...

Trước đây, Mr Đàm lừng danh vì kiểu chơi nhóm và cũng bị điều tiếng nhiều vì chuyện "thuận ông thì sống, nghịch ông thì chết"... Nhưng thị trường luôn bình đẳng, có nhóm này thì sẽ có nhóm khác họp lại với nhau để tăng sức mạnh... Mr Đàm, sau sự ra đi của đạo diễn Huỳnh Phúc Điền, cũng đã bớt đi nhiều cơ hội độc chiếm thị trường nhạc giải trí... nhưng những nỗ lực tự đứng lên với vai trò nhà tổ chức đã chứng tỏ sự khôn ngoan của "ngài"...

Chừng nào Mr Đàm còn được tung hô và còn được chào đón rầm rộ như quãng 2, 3 năm trước thì sự tồn tại của nhóm thế lực này vẫn còn mạnh... Bởi sự xuất hiện của Mr Đàm giống như một đối trọng của cán cân showbiz Việt hiện tại.

Sau "Vietnam Idol" mùa thứ 3, ít ai ngờ Quốc Trung lại là một anh "nói nhiều" đến vậy. Quyền lực của Quốc Trung là những lời nói có trọng lượng và đúng lúc (anh nên cân nhắc cả quyền lực Facebook của mình nữa là hoàn hảo)... Năm 2012, khởi đầu phong trào "Nghe có ý thức" và một loạt hoạt động hội thảo đòi lại quyền lợi cho các nhạc sĩ, cùng với việc thành lập công ty tổ chức biểu diễn riêng và tiếp tục đóng vai Chủ tịch HĐNT chương trình "Bài hát Việt", Quốc Trung vẫn đang thể hiện rõ vai trò "chim đầu đàn" của các nhạc sĩ đương đại. Thế hệ của Quốc Trung có thể coi là rường cột của các nhà sản xuất và nhạc sĩ Việt Nam hiện nay. Thế hệ đại thụ coi như đã không còn sáng tác được nữa và họ cũng không thể làm được gì hơn thế hệ nhạc sĩ mới. Quốc Trung nói nhiều nhưng nói hay, làm tuy không nhiều nhưng làm chất... Bởi thế tầm ảnh hưởng của Quốc Trung ngoài tác động được đến truyền thông và khán giả trung cấp, còn tác động trực tiếp vào giới chuyên môn, đặc biệt là những thế hệ kế thừa.

Và hơn hết, Quốc Trung có quyền lực mạnh nhất chính là sản phẩm... Năm 2013 vẫn đang chờ anh với hai hạt giống Thanh Lam - Uyên Linh và dự án "Khởi nguồn" đã chạy đà rất tốt từ 2012.

Tương tự như Quốc Trung nhưng cũ và bảo thủ hơn là nhạc sĩ Dương Thụ. Nhạc sĩ viết nhạc hay và viết báo cũng khỏe. Hơn nữa ông cũng là người nói khá mạnh bạo. Quyền lực của Dương Thụ còn nằm ở phía truyền thông khi chính bà xã của ông cũng là một nhà báo quyền lực.

Nhạc sĩ Dương Thụ đã bốn năm nay làm show "Điều còn mãi" cho báo điện tử Vietnamnet vào ngày Quốc khánh, và từ năm 2013 lại có tham vọng thực hiện series chương trình "Cửa sổ âm nhạc".

Nhạc Dương Thụ đẹp, nhiều người say mê như một thứ trà chén tao nhã tuy không phải ở đâu và ai cũng ghiền, nhưng trong tầm ảnh hưởng của ông thì lại thích và tôn sùng... Với lợi thế về thế hệ, nhạc sĩ Dương Thụ được mọi người dành nhiều sự kính trọng, và cả nhường nhịn, giúp đỡ. Cái tâm của ông với nhạc Việt cũng trong sáng và thiết thực. Còn nói về quyền lực, để có những show diễn có sự tham gia của cả chục đến vài chục tài năng thượng hạng ở Việt Nam, có lẽ chỉ biết nhờ vả đến mình Dương Thụ!

Ba cây chụm lại... thành một quyền lực cũng không hề nhỏ. Anh Quân và Huy Tuấn sau này rõ là thành hai hướng đi khác nhau dù sau lưng họ vẫn chung một nền tảng là Mỹ Linh và ban nhạc Anh Em. Anh Quân viết nhạc vẫn hay và hầu như vẫn dồn hết chuyên môn cùng tâm huyết vào vợ và ban nhạc của mình. Còn Huy Tuấn thì ngược lại, bay nhảy và đóng vai trò phát ngôn viên, thương lượng tìm kiếm mọi cơ hội về cho mình, Mỹ Linh và ban nhạc...

Quyền lực của nhóm nghệ sĩ này không thể hiện trong vai trò sinh sát tồn vong của một ai khác, mà thể hiện ở sản phẩm... Họ có thể làm nên những sản phẩm thu hút mọi sự chú ý và dẫn dắt nhiều người đi theo mình. Mỹ Linh là một giọng hát đại chúng nhất trong cả 4 diva, hơn thế nữa, cùng với thời thế của thị trường âm nhạc đang theo chiều đi lên về thẩm mỹ và sự mạnh mẽ của các chương trình âm nhạc đương đại, họ càng có nhiều cơ hội.

Năm 2012 - 2013, quyền lực của ê-kíp này đang được củng cố bởi sự lớn mạnh và thành công của Huy Tuấn trong vai trò đạo diễn âm nhạc của "Bài hát yêu thích" và "Vietnam Idol". Và cả Hồng Kiên - thành viên ban nhạc Anh Em - đang rất được chú ý với vai trò giám đốc âm nhạc của series "Music in the spotlight".

10 - Khán giả

Để chọn số 10 sẽ không đơn giản nếu như tiếp tục đi tìm thêm một nhân vật nào đó trong làng âm nhạc. Có thể sẽ là Hà Anh Tuấn đang tiếp tục thử mình với vai trò nhà sản xuất sau thất bại của show diễn tại Việt Nam của Super Junior 2011 và thành công của Bằng Kiều concert 2012? Có thể sẽ là Anh Tuấn MTV đang ôm ấp nhiều dự án đem nghệ sĩ Mỹ và Hàn Quốc về chinh phục thị trường Việt Nam - điển hình là show diễn của Big Bang trong năm nay? Có thể là MC Quỳnh Hương - nhân vật được chú ý cuối cùng còn lại của kênh truyền hình HTV với chương trình vẫn đang rất được yêu thích "Thay lời muốn nói"? Có thể là kênh phát thanh ZoneFM đang ngày càng được yêu thích trên sóng radio FM quốc gia đi cùng với làn sóng chạy xe hơi trong mọi gia đình đô thị?....

Tuy nhiên, số 10 xin được dành để nói đến một yếu tố quan trọng mang quyền lực cao nhất trong sự phát triển của nhạc Việt: đó chính là khán giả. Hãy thử nhìn quyền sinh sát của các chương trình ăn khách trong năm mà xem, hầu như khán giả và chiếc điện thoại nhắn tin đang đóng vai trò quyết định. Mọi show diễn hoặc chương trình truyền hình đều đang được nghiên cứu rất rõ về thị trường và đối tượng người xem. Tìm được khán giả trọng tâm và phục vụ trúng - đúng - đủ nhu cầu của người xem thì chương trình mới có được những thành công cả về kinh tế và truyền thông. Người xem càng chất lượng, thì chương trình càng được chủ động nâng cao. Và hơn nữa, một trong những yếu tố gây ra sự trì trệ của thị trường âm nhạc 4-5 năm trước chính là vì các nghệ sĩ và người làm chuyên môn của chúng ta thờ ơ hoặc đánh giá thấp nhu cầu thưởng thức âm nhạc của công chúng.

Vì thế hãy tiếp tục lên tiếng đi và bình luận trên mọi kênh mạng xã hội và truyền thông đi, hỡi những người quyền lực!

Theo Hoàng Quyên

Đẹp