Vị ngọt bùi khó quên của món "tôm bay" dân dã

(Dân trí) - Món ăn được chế biến từ côn trùng từ lâu đã không còn xa lạ với đồng bào miền núi. Khi được chế biến thành các món ăn đậm chất quê, côn trùng khá kén người ăn nhưng lại hấp dẫn với những người dân quê và cả những thực khách ưa tìm hiểu những hương vị mới lạ.

Tùy theo từng mùa mà có các loại côn trùng để chế biến thành những món khác nhau. Nhưng vào thời điểm đang mùa gặt, không khó để mấy tốp trẻ con đuổi bắt được hàng cân cào cào, châu chấu hay muồm muỗm trên khắp cánh đồng. Người dân quê vẫn hay gọi chúng là “tôm bay” cho gần gũi với những món ăn phổ biến của các gia đình.

Mỗi khi mùa lúa chín rộ, ấy là lúc bắt đầu mùa muồm muỗm. Thoạt trông, muồm muỗm có vẻ giống con cào cào, nhưng nhìn kỹ thấy mình nó thon, cánh nhỏ gọn hơn nhiều. Người ta bảo muồm muỗm thường ăn các loại trứng sâu, muỗi… trong các ruộng lúa nên được xếp là một loại “thiên địch”, là bạn của người nông dân.

Muồm muỗm có hình dáng giống cào cào.
Muồm muỗm có hình dáng giống cào cào.

Để bắt được nhiều muồm muỗm cũng không phải đơn giản. Chỉ trừ những chú muỗm muỗm hạ cánh ở tầm thấp, hoặc ngay dưới đường, còn lại, những con đậu trên cao (cành cây, mái nhà, cột điện...), người ta phải dùng đến những dụng cụ tự chế đặc biệt.

Đó là một chiếc sào dài, đầu trên được buộc hoặc gắn thêm một cái chai nhựa (hoặc can nhựa loại nhỏ) đã được cắt bỏ phần đáy để làm thành một cái phễu tầm xa; ngoài ra còn phải có đèn pin để soi những con muồm muỗm khôn ngoan nấp mình sau những cây xà ngang...

Khi "tóm" muồm muỗm ra khỏi phễu cũng phải biết cách, nếu không muốn bị hai chiếc răng vừa to vừa cứng, vừa nhọn hoắt lại đen xì của chúng cắn vào tay. Theo kinh nghiệm của người nông dân từ bao lâu nay, bắt muồm muỗm phải cầm thật chắc vào phần gáy để tránh chúng có thể… quay ngược đầu về phía sau.

Bắt muồm muỗm, người dân thường đi thành từng tốp, từng nhóm vài người một. Mỗi người đều “thủ” sẵn một cái chai nhựa trong tay, người cầm gậy dài, người cầm đèn pin. Vào những ngày muồm muỗm xuất hiện nhiều, có nhà giăng đèn bẫy cả đêm có thể thu được từ 5-10 kg trở lên.

Vào ngày mùa, người dân có thể làm giàu nhờ muồm muỗm, châu chấu,...
Vào ngày mùa, người dân có thể làm giàu nhờ muồm muỗm, châu chấu,...

Khâu sơ chế muồm muỗm cũng không đơn giản. “Vặt cánh, bẻ chân, ngắt đầu, rút ruột” là 4 khâu cơ bản để tạo nên hình hài một chú muồm muỗm trên bàn nhậu. Trải qua 4 khâu, muồm muỗm được rửa sạch, để ráo nước rồi cho vào chảo.

Có rất nhiều cách để chế biến món ăn ngon từ muồm muỗm. Song muồm muỗm rang giòn vẫn là đặc sản được người dân nơi đây ưa chuộng nhất. Muồm muỗm rang chín có màu vàng sậm, rất thơm.

Đầu tiên, muồm muỗm được om với nước măng chua trên bếp lửa liu riu. Cạn nước, cho ngay mỡ (hoặc dầu ăn) vào, đảo đều tay trên bếp to lửa. Khi nào nghe tiếng nổ lách tách tức là muồm muỗm đã chín giòn.

Nêm nếm gia vị vừa đủ cùng với mì chính, một chút ớt tươi và đảo nhanh tay; cuối cùng, cho lá chanh thái chỉ nhỏ vào, đảo đều chín tới lá chanh là bắc chảo ra được.

Các món ăn từ muồm muỗm rất hấp dẫn thực khách.
Các món ăn từ muồm muỗm rất hấp dẫn thực khách.

Người ta còn hay nướng muồm muỗm để ăn. Lấy một cái que xiên qua mình con muồm muỗm rồi đem nướng trên bếp lửa. Mới chỉ nghe tiếng mỡ của nó chảy xèo xèo xuống than hồng thôi đã thấy sự thèm.

Chừng vài phút sau, khi cánh và chân muồm muỗm cháy hết chỉ còn trơ lại mỗi cái thân tròn, căng, vàng óng, thơm phức. Cái mùi thơm cuốn hút đặc biệt này làm náo nức cả lũ trẻ, cả người lớn và cả những người chưa từng ăn muồm muỗm nướng bao giờ.

Thưởng thức muồm muỗm, du khách sẽ “chết mê” với vị ngọt, bùi bùi, béo ngậy mà không thấy ngấy ấy.

Muồm muỗm nướng, châu chấu rang từ lâu đã là món ăn phổ biến nhất trong mâm cơm ngày mùa, là món khoái khẩu của cả người lớn lẫn trẻ nhỏ vùng quê. Hương vị đậm đà của những món ăn này gắn với ngày mùa, đồng ruộng, khiến ai khi nghĩ về cũng nhớ quê đến nao lòng.

Hoàng Ngọc

Tổng hợp