Về nơi đem câu ca quan họ vào mâm cỗ tết cổ truyền

Nguồn clip: VTV

Ở đâu đó trên xứ Kinh Bắc, người ta vẫn tìm thấy được nét cổ truyền của tết xưa như mấy nhà lại rủ nhau đụng lợn ăn tết, họ chọn ra con lơn nào nuôi lâu lớn nhất để cùng nhau thịt và chia phần, tình thân càng thêm gắn kết, không khí tết càng trở lên ấm cúng và ý nghĩa. Hầu hết các gia đình vẫn tự tay gói những chiếc bánh chưng xanh, kiếm củi luộc nồi bánh to, khói bay nghi ngút như sưới ấm lòng người trước cái tết cổ truyền đoàn viên.

Nhưng ở làng Diềm thuộc thôn Viêm Xá, xã Hòa Long, TP Bắc Ninh thì không khí tết đặc biệt hơn bởi ở đây có một cái giếng độc nhất vô nhị được gọi là giếng Ngọc. Nó đặc biệt  vì ngoài ba ông cá thần thì không một loài nào có thể sống được trong giếng. Nhiều người từng thả cá chép và rùa, nhưng chỉ được vài tiếng là ngửa bụng chết. Thế nên người người đi gánh nước giếng làng về để luộc bánh vì những chiếc bánh được luộc bằng nước giếng Ngọc sẽ xanh hơn theo lời các cụ trong làng nói. Cứ 30 tết thì giếng cạn nhanh chóng.

Đêm giao thừa ở làng Diềm, nhà nào cũng chuẩn bị một mâm lễ để dâng lên thành hoàng làng. Đình làng đêm 30 là nơi đông vui nhất. Vào thời khắc chuyển giao năm mới mọi người sẽ nghe theo tiếng trống đình để làm mốc. Khi tiếng trống nổi lên bắt đầu cho năm mới, người dân đua nhau đi xin nước lộc từ giếng Ngọc về với hy vọng cho một năm làm ăn thuận lợi, gặp nhiều may mắn.

Những ngày xuân đầu năm, các liền anh, liền chị nơi làng quan họ cổ này đón tiếp các anh hai, chị ba ở làng kết nghĩa để thưởng thức những món ăn đậm chất cổ truyền và không thể thiếu những làn điệu dân ca quan họ. Họ cùng nhau hát, trao nhau những lời tâm tình qua những giai điệu làm đắm say lòng người.  Bởi vậy đây là một trong những cái nôi cất giữ những phong tục tết cổ truyền đặc sắc nhất Việt Nam.

Đặc biệt hơn là đầu xuân hàng năm vào ngày mùng 5 và mùng 6 tháng 2 âm lịch, lễ hội làng Diềm được tổ chức linh đình với các màn trống hội, diễn văn khai mạc lễ hội, lễ dâng hương, và đặc biệt là màn rước tượng Vua bà ra Đền Cùng Giếng Ngọc, sau đó lấy nước tại Giếng Ngọc và rước tượng Vua bà về làm lễ tại Đền Vua bà. Lễ hội thu hút rất nhiều khách thập phương tới tham quan và tìm hiểu cũng như để thưởng thức những làn điệu dân ca đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Đỗ Quyên