Tết về, lên Mộc Châu xem người Mông… ấp trứng

Cứ mỗi độ xuân về, những ngày lễ hội; đâu đó trên các bãi cỏ, sân chơi thường diễn ra rất nhiều trò chơi dân gian của dân tộc Mông huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. "Rồng ấp trứng" là một trong những trò chơi dân gian truyền thống thường dành cho nam giới.

Đây là trò chơi thể hiện sức khỏe, sự khéo léo, nhanh trí, thông minh của người cướp trứng và sự nhanh nhẹn, dẻo dai của người giữ trứng. Mỗi đội tham gia chơi Rồng ấp trứng có 4 người

Trước khi bước vào trò chơi, người Mông phải đi tìm một bãi đất bằng phẳng, rộng rãi và sạch sẽ để vẽ vòng ấp trứng. Đường kính vòng ấp trứng khoảng 2 mét, vòng cướp trứng bao bọc lấy vòng ấp có đường kính lớn hơn cỡ khoảng 5 mét. Tâm vòng ấp trứng đường kính 0,5m.

Trứng là những hòn sỏi to, thậm chí bằng đá được bà con mài dũa nhẵn nhụi to hơn quả trứng gà. Khi chơi 6 quả trứng như vậy được đặt trong tâm vòng ấp trứng.

Trò chơi chia làm hai đội. Trong đó, đội một có nhiệm vụ cử một người “giữ trứng” có nhiệm vụ giữ trứng.

Với nhiệm vụ “đặc biệt quan trọng” này, đòi hỏi người giữ trứng phải lực lưỡng, nhanh nhẹn. Có như thế, họ mới đảm trách được sự tấn công hung hãn của những "kẻ thù" muốn xâm hại ổ trứng. Với trò chơi này, người giữ trứng luôn ở thế hai tay chống xuống đất hai chân choài phía sau trong vòng tròn 2 m, bụng gần như úp lên trứng và đánh trả người cướp trứng bằng chân trong vòng tròn 2 mét. Tuy nhiên, luật chơi quy định người giữ trứng không được đá vào mặt người cướp trứng, cũng như không được dùng tay đánh trả người cướp trứng.

Trong khi đội một là người giữ trứng thì đội hai cử ba người cướp trứng. Theo quy định mỗi lần cướp chỉ được 1 quả. Quá trình cướp trứng, người cướp cỏ thể tránh sự đánh trả của người ấp trứng. Họ đứng ở ngoài vòng tròn 5m để chạy vào vòng tròn 2m cướp trứng.

Nếu người cướp trứng bị người ấp trứng đánh trúng hoặc chạm vào bất kỳ bộ phận nào của cơ thể thì người đó bị loại khỏi cuộc chơi.

Sau khi đội 2 thua, phải cử người giữ trứng; đội một cử người cướp trứng, trò chơi cứ thế diễn ra, 2 đội đổi nhau lần lượt, người nào cũng được giữ trứng và cướp trứng.

Theo luật chơi của người Mông, tổng số trứng cướp được từ 04 quả trở lên trong thời gian 03 phút thì đội đó thắng hiệp.

Sau hết 1 lượt 8 hiệp, đội nào có nhiều hiệp thắng hơn thì thắng cuộc và đội thua phải cõng đội thắng đi 1 vòng quanh sân, hoặc đội thua phải chịu úp bụng chống đẩy 10 lần hoặc nhiều hơn tùy theo sự thỏa thuận từ ban đầu của hai đội tham gia chơi.

Trò chơi rồng ấp trứng của dân tộc Hmông huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La hiện nay vẫn diễn ra vào những dịp vui chơi, lễ tết... được đông đảo bà con ưa chuộng, đặc biệt hấp dẫn đối với nam thanh niên. Đây là một môn thể thao, một trò chơi dân gian truyền thống hiện vẫn được bảo lưu, phát huy đã và đang tô đậm thêm cho mảng màu 54 dân tộc Việt Nam.

Nếu du khách đã đi tham quan, nghiên cứu về những nét đặc trưng văn hóa các dân tộc Việt Nam, chắc hẳn sẽ đọng lại nhiều ấn tượng khó quên về đặc trưng văn hóa dân tộc Mông trên vùng thảo nguyên xanh với trò chơi ấp trứng rồng đầy gay cấn và hấp dẫn.

Song An (tổng hợp)