Sống chung với ô nhiễm thủy ngân tại thị trấn cao nhất thế giới

La Rinconada ở Peru là nơi sinh sống của con người ở vị trí cao nhất thế giới, với độ cao cách mặt nước biển chừng 5100 m, cũng đồng thời có một số điều kiện sống “tàn bạo nhất”. Phần lớn thời gian trong năm, nhiệt độ tại đây thường dưới 0 độ C.

Với người bình thường, thích nghi môi trường ở La Rinconada rất khó khăn vì khó thở. Con người bắt đầu khó chịu ở độ cao khoảng 3000 m khi không khí loãng, trong khi thị trấn này nằm ở vị trí trên 5100 m. Nhưng cư dân bản địa buộc phải thích nghi với sự khắc nghiệt.

Để tới thị trấn này, chỉ có cách đi duy nhất qua một con đường bên sườn núi bị bao phủ trong cỏ, đất đá, bụi bẩn và băng giá. Hành trình sẽ mất tới vài ngày. Tuy nhiên, hầu như khách du lịch chẳng mấy ai đến La Rinconada bởi nơi này không có khách sạn hay bệnh viện cũng như cơ quan chính phủ, thậm chí thiếu nước sinh hoạt và cả hệ thống nước thải.

Tuy điều kiện sống nghèo nàn, nhưng cư dân ở La Rinconada lại đông đúc. Kinh tế địa phương gần như phụ thuộc hoàn toàn vào các mỏ vàng không được kiểm soát ở những vùng núi xung quanh.

Từ năm 2001 đến 2009, giá vàng đã tăng 235 %. Khi giá cả tăng vọt kéo theo dân số tăng lên - lên tới hơn 30.000 người. Và khi giá vàng không có dấu hiệu chậm lại, dân số tăng lên khoảng 50.000 người vào năm 2012.

Đa số cư dân tại đây là người Peru. Thợ mỏ khai thác vàng không nhận được mức lương như bình thường. Sau 30 ngày làm việc liên tục ở hầm mỏ, ngày cuối cùng trong tháng họ có thể mang tất cả số đá khoáng khai thác được. Nếu may mắn, bên trong đá khoáng chứa ít vàng. Còn nếu không coi như một tháng làm việc "công cốc".

Vàng được khai thác tại núi Andes suốt nhiều thế kỷ. Thợ mỏ ở La Rinconada phải đi bộ 30 phút mỗi ngày tới các hầm mỏ chứa đầy khí độc, thủy ngân, xyanua và thiếu oxy. Đó là môi trường làm việc của họ. Phần lớn nam giới làm việc tại mỏ, còn phụ nữ làm nghề bán vàng hoặc bán phế liệu.

Do phải dùng lượng lớn thủy ngân để luyện vàng nên nước, tuyết, không khí và đất ở đây hầu như ô nhiễm nặng nề. Bên cạnh điều kiện sống thấp kém, La Rinconada thực sự không phải là nơi phù hợp cho trẻ nhỏ. Nhưng nhiều người vẫn bất chấp lao tới đây với giấc mộng "phát tài".

Không giống như nhiều thị trấn khai thác mỏ trên thế giới, mỏ ở La Rinconada không thuộc sở hữu của bất cứ công ty nào. Các mỏ khoáng ở đây đa số là phi pháp, với số vàng kiếm được thường mang ra "chợ đen" bày bán.

Có dịp tới thăm La Rinconada vào năm 2015, nhiếp ảnh gia Dawson cho biết, hồ nước chảy qua thị trấn cũng bị ô nhiễm nặng bởi thủy ngân và chất độc xyanua.

Thiếu vệ sinh và các hoạt động khai thác không được kiểm soát nghiêm ngặt khiến tài nguyên đất tại La Rinconada ô nhiễm nặng nề, dẫn tới tình trạng nhiều cư dân bị ngộ độc thủy ngân, ảnh hưởng tới hệ thần kinh, gây ngứa, bỏng và đổi màu da.

Hoàng Hà

Theo Insider/ News