(Dân trí) - Nghề rèn tại làng Pác Rằng (xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng) đã có từ khoảng 1.000 năm nay. Nơi đây mệnh danh là "xưởng rèn thủ công" lớn nhất miền Bắc.
Làng rèn Pác Rằng thuộc xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên, cách thành phố Cao Bằng khoảng 30km, dọc Quốc lộ 3 theo hướng đi Cửa khẩu quốc gia Tà Lùng. Đây là một xã vùng cao của đồng bào dân tộc Nùng, có 420 hộ với khoảng 2.000 người.Bên cạnh làm nông, người dân Pác Rằng còn có nghề rèn thủ công nổi tiếng cả nước. Đây là nghề truyền thống đã tồn tại gần 1000 năm nay.
Tương truyền, làng nghề rèn đã có từ thế kỉ thứ XI, các sản phẩm rèn nổi tiếng ở đây là nông cụ phục vụ cho việc sản xuất và sinh hoạt.
Hiện nay, Phúc Sen đã trở thành "xưởng rèn thủ công" lớn nhất miền Bắc Việt Nam. Nhiều gia đình làm nghề này cha truyền con nối đã hàng chục đời.Theo những người làm nghề lâu năm trong làng, nghề rèn thủ công ở Phúc Sen hầu như không có công thức mà chủ yếu nhờ cảm nhận tinh tế của tai, đôi mắt cùng kinh nghiệm của người thợ.Ở những nơi khác người ta thường dùng than đá để nung thì ở làng Phúc Sen lại dùng than củi từ các loại gỗ cứng. Lò nung thép được làm bằng đá, rồi dùng rơm và trấu làm chất liệu xây lò.Sản phẩm làm ra tại đây bền, sắc bén và chắc chắn nên rất được ưa chuộng, không chỉ tại địa phương mà còn nhiều vùng miền trên cả nước. Để được như vây, người thợ Pác Rằng cũng có bí quyết riêng ngay từ khâu chọn nguyên liệu. Dao được rèn được làm từ nhíp ô tô phế liệu.Sản phẩm của làng rèn rất phong phú, đa dạng, từ các loại nông cụ như cày, cuốc, mai, thuổng… cho đến dụng cụ, đồ dùng trong gia đình như các loại dao, kéo…Trải qua gần 1.000 năm lịch sử, đây là một trong những làng nghề độc đáo được đồng bào Nùng An ở Pác Rằng gìn giữ, phát triển; qua đó góp phần bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc.
Hiện Phúc Sen có 6/10 xóm làm nghề rèn với 157 lò rèn, giải quyết việc làm cho trên 300 lao động, thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng.
Bên cạnh việc chú trọng phát triển nghề rèn, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, người dân xã Phúc Sen tiếp cận với các ngành nghề dịch vụ du lịch. Du khách đến Phúc Sen sẽ được trải nghiệm những ngành nghề truyền thống như nghề dệt vải chàm, nghề đan lát và nghề rèn của người Nùng An; trải nghiệm cuộc sống của người dân tại làng văn hóa du lịch Pác Rằng…
Theo thống kê, Làng Du lịch cộng đồng Pác Rằng mỗi năm thu hút trên 1.000 lượt khách du lịch, đón 300 - 450 lượt khách nước ngoài đến trải nghiệm văn hóa của đồng bào dân tộc Nùng An. Qua đó, nguồn thu nhập của người dân tăng đáng kể.