Ngắm vẻ đẹp hoang dã các loài chim ở Thung Nham

Vườn chim Thung Nham (xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, Ninh Bình) nằm trong thung lũng bao quanh bởi núi non. Khu vực chim sinh sống rộng khoảng 18ha, để đến được nơi đây, du khách phải đi bằng thuyền, hoặc đi bộ băng qua nhiều cây số đường rừng.

Cái tên Thung Nham được bắt nguồn từ đặc điểm địa hình thung lũng, vùng đất nằm giữa những dãy núi cao; còn Nham là nham thạch, núi đá, hoặc cũng là tên của làng Hải Nham, xã Ninh Hải.

Từ nhiều năm qua, vườn chim Thung Nham nổi tiếng vì đây là khu bảo tồn chim tự nhiên lớn nhất miền Bắc. Vườn chim này cũng nằm trong vùng lõi của Quần thể danh thắng Tràng An - Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới được UNESCO ghi danh năm 2014.

Hơn 20 năm qua, hàng trăm loài chim từ khắp nơi đổ về sinh sống tại Thung Nham ngày một đông. Số lượng lớn nhất phải kể đến các loài chim như: cò, vạc, le le, chích chòe than, chích chòe lửa, mòng két, bói cá, chào mào...

Đặc biệt, tại vườn chim Thung Nham có hai loài quý hiếm ghi tên trong sách đỏ Việt Nam là Hằng hạc, và Hồng hoàng (Phượng Hoàng đất). Hồng Hoàng là linh vật nằm trong bộ tứ linh gồm Long - Ly - Quy - Phượng trong văn hóa châu Á. Đây là loài chim thường biểu tượng cho sự cao quý và đức hạnh, có sức mạnh hồi sinh, cũng như mang đến những điềm lành.

Ngoài chim cò, vạc, hằng hạc là một trong những loài phổ biến có mặt nhiều ở vườn chim Thung Nham. Chúng cùng các loài chim trời khác cư ngụ ở đây quanh năm, vào mùa đông, chỉ có số lượng ít di cư vào phương nam. Còn lại đa số sinh sống lại khu bảo tồn và phát triển mạnh mẽ khi mùa Xuân - Hạ tới. 

Ông Phạm Công Chất, hơn 20 năm xây dựng và bảo tồn vườn chim Thung Nham chia sẻ, khu vườn chim ban đầu chỉ có một vài loài sinh sống. Thấy nơi đây là đất lành, ông cùng cộng sự đã phát quang bụi rậm, đào rộng hồ nước, trồng thêm các loài cây chim ưa thích.

"Thấy khu vực này yên tĩnh, an toàn, có sẵn thức ăn, chim từ khắp nơi đổ về nơi đây cư trú. Hơn 20 năm qua, nơi đây là nhà của cả trăm loài chim quý, nhiều nhất là cò trắng, cò bợ, hằng hạc, chim le le...", ông Chất nói.

Sáng sớm mỗi ngày, các đàn chim tỏa đi khắp nơi để tìm kiếm thức ăn. Chiều đến, chúng lại rủ nhau quay về tổ ấm ở Thung Nham. Những loài chim đặc hữu ở đây là các loài động vật hoang dã quý, tạo nên đa dạng sinh học cho Quần thể danh thắng Tràng An.

Các loài chim tự nhiên ở Thung Nham rất gần gũi với con người. Vì thế, hàng ngày du khách có thể đến tham quan gần nơi sinh sống nhưng chúng cũng không hề lo sợ.

Công việc bảo vệ đàn chim ở Thung Nham cũng được thực hiện rất nghiêm ngặt, không một ai được săn bắt, xâm hại đến cá thể chim cũng như khu vực sống của chúng.

"Tất cả 4 mùa trong năm, các loài chim quý như: Hằng hạc, Phượng hoàng đất đều gắn bó với khu rừng núi nơi đây. Mùa đông, chỉ một số ít di cư tránh rét, còn lại vẫn lưu lại trú rét qua mùa Đông. Nhiều nhất ở đây là cò trắng, hằng hạc, cò bợ...", chị Trần Thị Thanh Lan, nhân viên vườn chim tâm sự.

Với địa thế nằm ẩn sâu giữa những dãy núi trùng điệp tạo thành bức tường đá vôi che chắn gió, vườn chim Thung Nham được biết đến là "ngôi nhà" lý tưởng của rất nhiều loài chim.

Mỗi loài chim có một vẻ đẹp riêng, chúng hội tụ về ngôi nhà lớn ở Thung Nham tạo nên vẻ đẹp hoang dã đa sắc màu, ít nơi nào ở Việt Nam có được. Cũng vì thế mà du khách rất thích thú khi đến ngắm chim tự nhiên ở đây. Trong ảnh là vẻ đẹp của chim bói cá với màu sắc sặc sỡ thu hút mọi ánh nhìn.

Đến vườn chim Thung Nham, du khách được tận mắt ngắm nhìn vẻ đẹp hoang dã của các loài chim. Ngắm từng đàn chim cất cánh bay lượn tự do trên bầu trời hay những tổ chim đầy trứng, những chú chim non đang kêu ríu rít chờ đón bố mẹ đem thức ăn về.

Ông Phạm Công Chất tâm sự thêm, những ngày đầu vùng đất này hoang vu và đầy lau sậy. "Ngày đó, để đến được thung lũng sình lầy này phải đi hết cả ngày đường. Phải mất bao nhiêu công sức mới mở được đường vào và xây dựng được khu vườn chim như ngày hôm nay", ông Chất nhớ lại.

Vườn chim Thung Nham cách thành phố Ninh Bình 12km về hướng Đông - Nam. Đến nơi đây, du khách sẽ tách mình khỏi cuộc sống vội vã, xô bồ của phố thị phồn hoa náo nhiệt và được hòa mình vào thiên nhiên trong lành của núi rừng, tiếng gọi bầy của muôn chim, và tiếng vọng từ những vách đá sâu, giúp tinh thần trở nên thư thái, dễ chịu hơn.

Ảnh: Vườn chim Thung Nham