Kỳ lạ loài chim chỉ nặng 30g nhưng có thể xây tổ dài 7m, nặng hơn một tấn

Trong thế giới loài chim, chim thợ dệt được đánh giá là "người xây tổ" lành nghề. Chúng có thể cùng nhau xây những chiếc tổ phức tạp có kích thước khổng lồ bằng cách đan những sợi cỏ khô lại với nhau. Tại phía nam châu Phi, những con chim "thạo việc" này sống thành bầy lớn, cùng xây tổ chung khổng lồ trên sa mạc và ở với nhau quanh năm suốt tháng. 

Ở những vùng sa mạc hẻo lánh, trên những cây keo lạc đà, du khách đôi lúc bắt gặp những đống lớn khổng lồ. Đó không phải thứ gì bỏ đi. Nhìn ở cự li gần hơn, người ta mới thấy hoạt động tấp nập diễn ra bên trong. Đây là nhà của hàng trăm con chim thợ dệt.

Loài chim này có kích thước khiêm tốn, chỉ dài khoảng 14cm, nặng trung bình 30g, nhưng chúng góp sức thiết kế tạo ra "ngôi nhà chung" trải dài tận 7m, nặng hơn một tấn. Cả chim đực và cái đều cùng nhau góp sức để tạo nên "siêu cấu trúc" này - nơi cung cấp chỗ ở cho vài trăm cá thể cùng lúc.

Các chuyên gia nhận định, những chiếc tổ được xây chắc chắn, thậm chí có thể tồn tại cả trăm năm. Chúng đóng vai trò quan trọng cho sự sinh tồn của loài chim thợ dệt trước môi trường sa mạc khô nóng vô cùng khắc nghiệt.

Theo quan sát của các chuyên gia, bức tường dày của những chiếc tổ là một lớp cách nhiệt hoàn hảo. Kể cả vào những ngày nóng nhất, nhiệt độ trong tổ không bao giờ vượt quá 30 độ C. Hay vào những đêm giá lạnh khi nhiệt độ sa mạc hạ sâu, thân nhiệt của hàng trăm con chim tỏa ra có thể khiến nhiệt độ trong tổ tăng nhiều nhất 20 độ.

Ngoài những cây keo, loài chim này có thể chọn xây tổ trên cột điện thoại hay bảng chỉ đường. Các cấu trúc do chúng thiết kế cho phép cả đàn có thể sinh tồn ở cả những khu vực thiếu cây xanh.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS One, các chuyên gia nhận thấy những con chim "quản đốc" có xu hướng hung dữ hơn khi phát hiện ra các cá nhân "lười biếng" trong quá trình xây tổ. Chúng sẽ bị trừng phạt bằng cách đuổi ra khỏi tổ.

"Những con chim quản đốc trong quần thể chim thợ dệt góp phần thúc đẩy hợp tác giữa các cá nhân vì lợi ích chung.

Trong chiếc tổ khổng lồ như vậy, những con không có quan hệ huyết thống gần gũi với đàn thường tỏ ra lười biếng hơn, đùn đẩy việc xây tổ cho những con khác. Đó là lý do chim quản đốc phải thúc ép chúng làm việc", Gavin Leighton, nghiên cứu sinh tại phòng thí nghiệm Cornell ở New York, Mỹ, nhận định.