“Khóc thét” với món đặc sản nổi tiếng của Đồng Nai

Tỉnh Đồng Nai từ lâu đã nổi tiếng là vựa trái cây của các tỉnh miền Nam nói riêng và Việt Nam nói chung. Chính vì quanh năm có nhiều hoa thơm quả ngọt nên mảnh đất này cũng là nơi trú ngụ của nhiều loài dơi: dơi quạ, dơi sen, dơi chó, dơi hương… Tuy vậy, với người miền Tây, chỉ có dơi sen (màu lông chuột) và dơi quạ (dơi đen, to con hơn dơi sen) là có thể chế biến thành đặc sản.

Trong các loại dơi miệt vườn Nam Bộ, dơi quạ là to nhất, thịt nhiều nhưng khó bắt vì chúng bay rất cao. Dơi quạ thường xuất hiện vào những đêm trăng sáng, vào thời điểm cành gòn trổ bông để hút nhụy hoa. Để bắt được loại, này người ta phải dùng thun để bắn.

Ở Đồng Nai, mùa trái chín cũng là mùa để người dân đi săn dơi. Càng về đêm, dơi tìm đến càng nhiều. Sau khi chuẩn bị đầy đủ dụng cụ gồm dơi mồi, lưới dợt và giỏ, những người bắt dơi sẽ chọn nơi thuận lợi để dơi dễ sà xuống, dân trong nghề quen gọi là “bến dơi”. Sau khi nghe tiếng dơi mồi kêu, dơi sẽ tìm đến và sà xuống thấp. Lúc này, người cầm dợt cứ việc dợt theo dơi, đến khi đầy giỏ mới trở về.

Nếu không có dơi mồi thì cần có người biết cách thổi lá dụ dơi bay đến. Họ thường dùng lá mì hoặc lá cầy mỏng có độ đàn hồi, thổi lên để bắt chước tiếng dơi kêu. Người thổi tốt hay không thấy rõ qua việc dơi tìm đến nhiều hay ít.

Mỗi đêm đi bắt, người dân thu được nhiều chiến lợi phẩm là dơi sen, còn các loại dơi khác bắt được thì bỏ vì thịt không ngon. Đặc biệt vào mùa nhãn, thịt dơi càng trở nên mập và ngọt hơn gấp bội phần.

Bắt dơi không phải việc đơn giản vì nếu không cẩn thận sẽ bị chúng cắn chảy máu tay. Ban ngày, người ta thường tìm đến những hang động hay trần nhà tối để bắt dơi. Thậm chí, trẻ con còn có thể tìm và bắt dơi muỗi trú ẩn trong đọt chuối non, nhưng loại dơi này sẽ không được dùng để chế biến món ăn vì thịt không ngon.

Dơi bắt về được cắt tiết, làm thịt sạch sẽ. Nếu không biết cách làm, thịt dơi sẽ mất hương thơm và vị ngọt đặc trưng. Khi làm thịt dơi phải nhớ không được rửa nước. Người làm bếp có kinh nghiệm chỉ cần nắm cánh dơi, lột da rồi ngắt phía sau rút hết ruột là xong.

Ở Đồng Nai, thịt dơi là đặc sản được yêu thích, đặc biệt với dân nhậu. Người ta bắt dơi và chế biến theo nhiều cách khác nhau, có thể phù hợp với khẩu vị và nhu cầu của tất cả mọi người. Bởi thế, có dịp đến Đồng Nai mà không được thưởng thức món ăn độc đáo, lạ lùng này sẽ là điều hối tiếc.

Thịt dơi có thể dùng để nướng chao, nướng than tàu, nấu cháo… nhưng ngon nhất, đơn giản nhất vẫn là dơi xào lăn. Sau khi sơ chế, dơi được chặt thành từng khúc nhỏ, xào với sả, ớt. Miếng thịt dơi xào lăn vừa mềm vừa giòn, ngọt đượm đà, bùi bùi, ngai ngái đặc trưng lẫn trong sả cay, ớt nồng khiến ta vừa ăn vừa hít hà và nhớ mãi.

Thịt dơi cũng có thể băm nhỏ hoặc xắt miếng để nấu cháo. Khi xào thịt dơi vừa chín tới, người chế biến lấy ra cho vào nồi cháo nấu tiếp, nêm nếm vừa ngon thì chỉ việc múc cháo vào bát có sẵn và ăn nóng. Tiêu, ớt, chanh xả và nước mắm chua ngọt sẵn sàng để tùy theo khẩu vị mà người ăn có thể thêm vào.

Người dân bản địa cho rằng, cái thú của việc ăn dơi là được thưởng thức thịt dơi thơm ngọt tự nhiên vào khoảng thời gian giữa đêm khuya tĩnh lặng. Theo kinh nghiệm của người dân, dơi càng hôi thì thịt càng đậm đà. Huyết dơi có tính hàn, mát. Trong dân gian thường pha huyết dơi với rượu được cho là có tác dụng chữa bệnh hen suyễn, thị lực kém…

Hiếu Anh

Tổng hợp