Hoa hậu Khánh Ngân, ca sĩ Dương Quốc Hưng tham gia carnival đường phố tại Mường Lò

Đặc biệt, màn trình diễn đại Xòe diễn ra trên đường phố (carnival) thu hút hàng ngàn người dân và du khách từ khắp nơi đổ về tham dự là một trong những hoạt động chính của Lễ hội Văn hóa Mường Lò năm 2018.

Màn diễu diễn đường phố được nối dài bởi 6 xe mô hình, mỗi xe trình diễn một nét văn hóa đặc trưng riêng thể hiện bản sắc của vùng đất Mường Lò - Nghĩa Lộ như: phường Pú Trạng giới thiệu sự tích hoa ban, phường Trung Tâm làm nổi bật giá trị chữ Thái cổ, xã Nghĩa Phúc tái hiện lễ hội Đâm đuống của người Mường, phường Cầu Thia giúp khán giả biết đến mâm xôi ngũ sắc Kỷ lục Guiness năm 2003, phường Tân An mô phỏng giá trị văn hóa hội Hạn Khuống.

Tuần Văn hóa du lịch Mường Lò năm 2018 do UBND thị xã Nghĩa Lộ tổ chức với nhiều nội dung như trình diễn màn đại xòe, diễu diễn đường phố, hoạt động tuyến phố ẩm thực, biểu diễn văn nghệ đường phố, thi bắn nỏ và các môn thể thao truyền thống, triển lãm ảnh nghệ thuật, hội thi ẩm thực các món ăn dân tộc…

Với những giá trị nhân văn và đặc sắc của xòe Thái, vào năm 2013, Nghĩa Lộ từng ghi dấu ấn không thể nào quên với màn đại xòe xác lập kỷ lục Guinesss Việt Nam. Cùng vào dịp đó, xòe Thái được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ trình UNESSCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Các điệu xòe mô phỏng bước đi của cha ông khi khai phá đất đai, phát nương, làm rẫy, trồng lúa, trồng ngô,… Tất cả đều diễn tả sinh động và tinh tế về cuộc sống, thể hiện những ước mơ, khát vọng của con người.

Xòe Thái có 6 điệu cơ bản. Điệu xòe “Khắm khen” có nghĩa là nắm tay. Đây là điệu xòe cơ bản nhất thể hiện sự gắn kết cộng đồng, mong ước cuộc sống ấm no, hạnh phúc; Điệu xòe “Khắm khăn mơi lảu” có nghĩa là nâng khăn mời rượu, thể hiện lòng hiếu khách, sự gần gũi giữa con người với con người; Điệu xòe “Phá xí” nghĩa là bổ bốn, diễn tả tình đoàn kết của cộng đồng, dù ở bất cứ phương trời nào đều hướng về tổ tiên, quê hương...

Điệu xòe “Đổn hôn” nghĩa là tiến lùi, khẳng định dù trời đất đổi thay, nhưng ý chí và tình người luôn sắt son, bền chặt; Điệu xòe “Nhôm khăn” có nghĩa là tung khăn, một điệu xòe tưng bừng nhất, thể hiện niềm vui trước những thành quả lao động; điệu xòe “Ỏm lọm tốp mư” có nghĩa là vòng tròn vỗ tay, thể hiện sự mãn nguyện, niềm hân hoan sau mỗi cuộc vui.

Với chủ đề "Mường Lò vui hội xòe hoa”, chương trình nghệ thuật được mở đầu với ca khúc "Mường Lò đất mẹ yêu thương”. Màn múa phụ họa uyển chuyển, chuyên nghiệp của các nghệ sỹ, diễn viên kết hợp nhuần nhuyễn âm thanh, ánh sáng đã tái hiện sinh động cuộc sống lao động sản xuất, phong tục, tập quán ngàn đời nay của đồng bào Thái Mường Lò, đưa người xem hòa mình vào cảnh sắc thiên nhiên với những giá trị văn hóa lâu đời của tộc người Thái đen.

Tiếp nối là màn nghệ thuật "Hạn khuống” - một nét văn hóa rất riêng của người Thái Mường Lò tái hiện cuộc sống lao động sản xuất, phong tục cưới hỏi, dạy chữ Thái cổ, trình diễn giới thiệu trang phục, các trò chơi dân gian, những nét văn hóa ẩm thực của người Thái Mường Lò.

Được mong đợi nhất trong đêm hội là màn đại xòe với sự tham gia của hơn 1.200 nghệ nhân, diễn viên và học sinh trên địa bàn thị xã. Trong ánh lửa bập bùng, mọi người như quên đi mọi mệt nhọc, vất vả, lo toan của cuộc sống, cùng nắm tay nhau hân hoan trong điệu xòe nồng say.

Phương Nhung
Ảnh: Hạo Nhiên - Nguyễn Đức Hiếu