Độc lạ đặc sản có tên "vếch bò" gia chủ chỉ làm khi có khách quý

Có dịp đến với những buôn làng người Ê Đê dọc sông Sêrêpôk (huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông), du khách sẽ có cơ hội thưởng thức các món ăn đặc trưng, mang đậm hương vị của núi rừng.

Trong số đó, "vếch bò" là món ăn truyền thống, đặc sản của người Ê Đê được dùng để đãi khách đến chơi nhà hoặc trong các dịp lễ, tết trọng đại.

Trước đây, món vếch thường chỉ được làm khi buôn làng có lễ hội lớn hoặc nhà giàu trong cộng đồng Ê Đê làm tiệc mừng thiết đãi dân làng. Vào những dịp như vậy, bà con mới mổ bò và dành các bộ phận đặc biệt của con bò để nấu món ăn này.

Ngày nay, khi kết thúc mùa thu hoạch cà phê, cũng là lúc Tây Nguyên vào xuân, người Ê Đê ở huyện Cư Jút cũng nô nức chuẩn bị Tết như cộng đồng các dân tộc khác.

Để chuẩn bị món vếch cho bữa cơm ngày Tết, những người đàn ông trong buôn lại rủ nhau vào rừng, lên rẫy để tìm cà đắng - nguyên liệu chính của món vếch.

Vếch theo tiếng Ê Đê thực chất là phần đầu ruột non của động vật ăn cỏ. Đối với người Ê Đê, vếch của các loài động vật ăn cỏ như dê, trâu, bò rất sạch vì chúng được chăn thả trong rừng, chỉ ăn cỏ và lá cây.

Để có được món vếch bò cà đắng, người Ê Đê phải chế biến công phu và tốn nhiều thời gian. Nguyên liệu chính gồm da, gân, lòng bò và không thể thiếu cà đắng.

Bò vừa được mổ, người ta dùng lạt buộc chặt hai đầu đoạn ruột non gần kề với bao tử. Người chịu trách nhiệm chính sẽ lấy thật nhanh và nhẹ nhàng vếch ra khỏi bụng, không làm xáo trộn các thành phần bên trong.

Đoạn vếch còn nguyên hơi ấm, được bỏ ngay vào luộc trong nước sôi cùng sả đập dập trước khi dùng để nấu cùng các nguyên liệu khác.

Để món vếch có độ sánh và béo ngậy, người Ê Đê thường nấu kết hợp với da bò. Miếng da dày được nướng trên than hồng cho thơm, sau đó mới đem luộc chín cùng sả.

Những phần nội tạng khác cùng với da, gân, sườn bò cùng với bộ lòng cũng sẽ được luộc cùng với sả, riềng để khử mùi hôi, rồi mới đem cắt miếng vừa ăn.

Tất cả nguyên liệu trên được nấu trong một chiếc nồi lớn, đun trên lửa nhỏ trong khoảng 2 giờ đồng hồ.

Sau cùng, cà đắng hái về, ngâm qua nước sạch mới được cho vào nồi ninh cùng nội tạng và da, thịt bò. Món vếch bò thơm ngon phải kết hợp gia vị là gừng, ớt, lá é và mất gần 4 giờ đồng hồ chế biến.

Cũng vì món ăn được chuẩn bị kỳ công, nên người Ê Đê thường nấu vếch bò cà đắng khi có khách quý đến nhà hoặc lúc buôn làng làm lễ hội.

Vị béo ngậy của da và nội tạng bò, kết hợp với vị ngọt hậu của cà đắng khiến món ăn lạ miệng, hấp dẫn. Khi thưởng thức món vếch, người ăn sẽ cảm nhận được sự tổng hòa các vị đắng, cay, thơm, bùi, béo.