Căn hầm bí mật và tàn tích đình làng cổ dưới khu rừng đến thu là đổi màu

Rú Chá là khu rừng ngập mặn nguyên sinh duy nhất nằm ven phá Tam Giang, có diện tích khoảng 5ha, nay thuộc làng Thuận Hòa, phường Hóa Châu, thành phố Huế.

Ông Nguyễn Ngọc Đáp (80 tuổi) là người sinh sống trong khu rừng này. Theo ông, Rú Chá là tên do người dân Thuận Hòa gọi từ thuở khai sinh lập làng.

Với người dân địa phương, khu rừng ngập mặn này tựa như tấm bình phong che chắn cộng đồng trước thiên tai, mưa bão nên được người dân địa phương bảo vệ, gìn giữ qua các thế hệ.

Điều đặc biệt là cứ vào mùa thu, cây chá sẽ ra hoa, cả khu rừng ngả màu đa sắc tạo cho khung cảnh thiên nhiên nơi đây thêm quyến rũ, thu hút đông đảo du khách tham quan.

Bên cạnh vẻ đẹp hoang sơ, Rú Chá còn hấp dẫn du khách bởi những bí ẩn nằm bên dưới tán rừng, trong đó nền móng của ngôi đình làng cổ, miếu thờ Thánh Mẫu linh thiêng hay những ngôi mộ đã tồn tại hàng trăm năm cũng khiến nhiều người tò mò, muốn khám phá.

Theo ông Đáp, tàn tích cũ dưới tán cây chá là nền móng đình làng Thuận Hòa xưa kia, nơi người dân địa phương thờ phụng Thành hoàng theo phong tục tín ngưỡng dân gian.

Ở đây còn có một căn hầm bí mật, được các chiến sĩ cách mạng sử dụng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và đế quốc Mỹ. Thời niên thiếu, ông Đáp thường xuống hầm chơi nên biết rõ, căn hầm khá rộng, được gia cố bằng nhiều cọc tre, gỗ.

Tuy nhiên, từ thời Ngô Đình Diệm, giặc ra sức tìm cách đập phá, chúng còn buộc người dân di dời đình vào sâu trong làng Thuận Hòa. Từ đó cả 2 công trình dần xuống cấp và sụp đổ hoàn toàn.

Nằm ngay bên cạnh nền móng đình làng cũ là miếu cổ thờ Đức Thánh Mẫu với nhiều câu chuyện huyền bí. Năm 2024, công trình được trùng tu, tôn tạo nên trông khá khang trang.

Ông Đáp cho biết, người dân làng Thuận Hòa vẫn truyền tai nhau câu chuyện, bát nhang của Đức Thánh Mẫu ở điện Hòn Chén đã trôi về đây trong một trận lũ lớn thời xưa. Thấy vậy, bà con đã lập miếu thờ cúng.

Kể từ đó đến nay, dân làng vẫn tổ chức cúng Đức Thánh Mẫu tại miếu vào ngày 3/3 âm lịch hằng năm.

Ngoài ra, khu rừng còn tồn tại gần 130 ngôi mộ, trong đó nhiều mộ đã có từ hàng trăm năm. Theo ông Đáp, toàn bộ số mộ này là của người dân trong làng Thuận Hòa và vẫn được thân nhân chăm sóc, hương khói thường xuyên.

Theo Chi cục Kiểm lâm thành phố Huế, rừng Rú Chá nguyên sinh có vai trò, giá trị rất quan trọng đối với hệ sinh thái đất ngập nước. Khu rừng này còn là "bức tường xanh" giúp giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, bảo vệ đê điều và tăng khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu.

Những năm qua, từ các chương trình, dự án, có hơn 20ha rừng ngập nước thuộc khu vực Rú Chá được trồng mới, chủ yếu là cây bần chua và dừa nước. Thành phố Huế hướng tới mục tiêu phát triển khu rừng rộng hơn 200ha, hình thành hệ sinh thái rừng ngập nước tập trung lớn nhất miền Trung. 

Theo tìm hiểu của phóng viên Dân trí, bên cạnh việc bảo vệ, mở rộng khu rừng ngập mặn Rú Chá, chính quyền địa phương đã đầu tư tôn tạo đường giao thông, xây dựng các công trình nhà điều hành, cổng chào, nhà xe, đèn chiếu sáng, hệ thống cấp nước, điện,… phục vụ phát triển du lịch sinh thái.

Mới đây, UBND phường Hóa Châu đã làm việc với một doanh nghiệp về định hướng hợp tác đầu tư, khai thác điểm du lịch sinh thái Rú Chá, gắn với lợi ích cộng đồng, tạo thêm sinh kế cho người dân và bảo tồn môi trường sinh thái bền vững.