Xác ướp 800 năm tuổi được xét nghiệm để tìm người thân

Xác của một cậu bé chỉ khoảng sáu đến bảy tuổi bảo quàn trong quan tài làm bằng vỏ cây bạch dương và đồng từ thế kỷ 12 hoặc 13 sau công nguyên. Theo các nhà khoa học xác cậu bé không bị ướp có chủ đích mà đây là quá trình xảy ra rất tự nhiên. Và vì cậu bé được chôn cất tại thị trấn Salekhard gần Bắc Cực nên đã vô tình được bảo quản rất tốt.

Các nhà khoa học đã lấy mẫu DNA để xét nghiệm và đối chiếu với các nhóm dân bản địa ở Siberia để tìm hiểu xem liệu cậu bé có còn người nào quan hệ cùng huyết thống với mình ở thời hiện đại hay không.

Khu mộ Zeleny Yar, nơi xác ướp được tìm thấy, từng là một nền văn minh trung cổ bí ẩn có mối liên hệ với người Ba Tư mặc dù nằm ngay rìa Bắc Cực.

Giáo sư Petr Slominsky - Trưởng phòng thí nghiệm Bệnh di truyền phân tử, Viện di truyền phân tử Moscow, Nga cho biết họ sẽ đến Zeleny Yar để thu thập các mẫu DNA từ người dân. "Chúng tôi sẽ cố tìm ra mối liên hệ di truyền học giữa họ và người dân thời trung cổ ở đây. Chúng tôi thấy quan tâm tới nhóm người Khanty và Nenets và nhóm cư dân Komi sống tách biệt gần hồ Muzhi," ông cho biết.

Các nhà khoa học tự tin rằng mình có thể lấy được mẫu DNA tốt từ xác ướp của cậu bé bất chấp một vài khó khăn gây ra bởi vỏ cây bạch dương và việc xác cậu bé bị đóng băng rồi rã đông rất nhiều lần trong vài thế kỷ qua.

“Đầu tiên, chúng tôi sẽ xét nghiệm DNA ty thể để xác định huyết thống đằng ngoại. Sau đó phân tích hạt nhân của DNA để tìm nguồn gốc nhà nội,” Petr cho biết.

Theo giáo sư, công việc phục chế và đi tìm thân nhân qua DNA như thế này trong tương lai sẽ gặp vô vàn khó khăn và có thể không thể thực hiện được vì càng ngày càng có nhiều con lai.

Các nhà khoa học Hàn Quốc cũng hợp tác để khôi phục lại gương mặt cho cậu bé và họ cũng đang đối mặt với vài khó khăn. Gương mặt cậu bé đang lớn này chưa thành hình hoàn toàn nên xương mặt bị tách lìa ra khi bị chôn dưới đất. Các nhà khoa học phải chụp cắt lớp rồi tái hiện lại xương sọ và mặt trên máy tính.

Theo các nhà khoa học, cậu bé có lẽ chết vào mùa thu hoặc đông. Chính nhờ nhiệt độ lạnh trong hai mùa này mà xác cậu được bảo quản tốt. Không những thế, cậu bé còn bị giun sán chứng tỏ cậu thường ăn cá sống hoặc chưa chín hẳn khi còn sống.

Lối sống của người trung cổ thời bấy giờ là thường cho trẻ con ăn sống. Trẻ sơ sinh có thể được cho mút thịt sống. Nhưng các nhà khoa học chưa đủ bằng chứng để tìm hiểu xem liệu người thời đó có bị suy dinh dưỡng hay không.

Trước đó các nhà khoa học đã tìm thấy tất cả 11 xác chết. Đa số bị mất sọ hay xương đã bị nát. Có năm xác ướp tự nhiên được tìm thấy bọc bởi đồng bên cạnh đó là tuần lộc, hải ly hay lông gấu.

Các nhà khoa học không tìm thấy xác một người phụ nữ trưởng thành nào. Tất cả các xác được tìm thấy đều quay chân về phía sông Gorny Poluy cho thấy một ý nghĩa tôn giáo nào đó.

Một số cổ vật được phát hiện như bát đồng từ Ba Tư. Một vài xác chết có niên đại từ năm 1282 trong khi nhiều xác khác được cho là lâu đời hơn rất nhiều.

Tại nghĩa địa này, các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy một dao chiến đấu bằng sắt và huy chương bạc có từ thế kỷ thứ bảy hoặc chín.

Khác với việc ướp xác các pharaoh, việc các xác ở nghĩa địa này bị ướp được cho là hoàn toàn ngẫu nhiên. Đất ở đây không phải băng vĩnh cửu, thế nhưng việc dùng đồng để bọc xác có thể chống oxy hoá và việc trái đất hạ nhiệt vào thế kỷ 14 đã giúp bảo quản xác nơi đây rất tốt.

Natalia Fyodorova từ Viện Khoa Học Nga, cho biết, "Chưa từng có nơi nào trên thế giới lại có nhiều xác ướp được tìm thấy ngoài các khu băng vĩnh cửu hay đầm lầy như ở đây. Đây là một địa điểm khảo cổ độc đáo. Chúng tôi đang đi đầu trong gần như mọi việc từ việc lấy đất mẫu đất cát đến việc nghiên cứu xa hơn nữa."

Ngô Vân