Tài xế Anh và hành trình xoa dịu nỗi đau thảm kịch 39 người chết trong container

Sau 6 tháng lên kế hoạch, John Hurson cuối cùng đã đặt chân đến Việt Nam vào tháng 2/2023. Điều đầu tiên ông làm, là gặp gỡ một số gia đình trong thảm kịch 39 nạn nhân chết trong container.

Những bi kịch sinh ra từ thảm kịch

Những ngày đầu tháng 2, John Hurson, tài xế xe tải ở thị trấn Dungannon (hạt Tyrone, Bắc Ireland) có mặt tại xã Thiên Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) trong một hành trình đặc biệt. Người đàn ông 53 tuổi dừng chân trước một căn nhà cấp 4, nơi vợ chồng ông Võ Nhân Quế đã đứng đợi sẵn.

"Họ để lại cho tôi ấn tượng sâu sắc về một nỗi đau bi thảm", John nhớ lại.

Anh Võ N.D., một trong 39 nạn nhân trong vụ thảm kịch di cư tại hạt Essex (Anh) hồi tháng 10/2019, là con trai duy nhất của ông Quế. Dù sự việc đã lùi xa hơn 3 năm, nhưng chưa bao giờ ông cho phép mình quên đi.

"Tôi bất ngờ và xúc động khi ông John đã vượt chặng đường xa, đến tận nơi thăm hỏi và động viên gia đình", người cha nén nước mắt. Trong khi đó, vợ ông đã khóc rất nhiều.

Ngồi bên cạnh, John cảm thấy tương lai vốn dĩ êm ấm của họ phút chốc đã bị đánh cắp. Người con trai đáng nhẽ sẽ chăm sóc vợ chồng ông Quế khi về già, đã vĩnh viễn ra đi ở tuổi hai mươi.

Trong ngày hôm đó, nam tài xế cũng gặp gỡ 4 gia đình khác, đau xót lắng nghe những bi kịch sinh ra từ thảm kịch: Vợ mất chồng, cha mẹ mất con và những đứa trẻ mất đi người cha của mình.

Nam tài xế gọi đây là những trải nghiệm "quá sức tưởng tượng". Sóng gió ập đến một vùng quê xa xôi ở Hà Tĩnh, nơi những con người nhỏ bé đang phải gánh chịu những mất mát quá lớn.

"Tại gia đình cuối cùng, bố của nạn nhân đã mời chúng tôi một vài chai bia, giúp tâm trạng nhẹ nhõm hơn. Tôi hiểu rằng, họ rất đau buồn, nhưng cố gắng làm cho chúng tôi cảm thấy tích cực hơn", John kể lại.

Trước khi rời đi, nam tài xế tặng mỗi gia đình một bản sao thu nhỏ của cây thánh giá Ardboe High Cross (công trình biểu tượng của hạt Tyrone, xây dựng từ thế kỷ X). Họ cùng chụp ảnh với lá cờ in dòng chữ "Từ Tyrone đến Việt Nam", như biểu tượng của sự sẻ chia và gắn kết mà người dân Bắc Ireland nói chung và John nói riêng, muốn gửi trao.

"Tôi muốn họ hiểu rằng chúng tôi cũng cảm thấy vô cùng đau lòng và tức giận khi biến cố xảy ra. Chính sự ra đi của các nạn nhân đã thức tỉnh và báo động toàn thế giới", John nói chẳng thể quên 39 con người đã bỏ mạng đằng sau thùng container và sẽ luôn đồng hành với nhân thân của họ, bằng cách này hay cách khác.

Tài xế xe tải 53 tuổi bày tỏ mong muốn đến thăm toàn bộ 39 gia đình nạn nhân, nhưng biết rằng khó thực hiện vì họ sống ở nhiều tỉnh/thành ở miền Bắc và miền Trung. Và hơn hết, không phải ai cũng muốn nhắc lại câu chuyện bi thương này.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Đặng Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Thiên Lộc (huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) xác nhận ngày 11/2, tài xế John Hurson về đến địa phương sau khi một người phiên dịch liên hệ và nhờ kết nối.

"Tại buổi gặp gỡ, ông John đã gửi lời chia buồn tới các gia đình, nói vụ việc khiến người dân nơi ông sinh sống cũng rất xót xa", ông Tuấn cho biết.

"Hy vọng hành trình của tôi sẽ lan tỏa những điều tích cực"

John Hurson làm nghề lái xe tải chở hàng cho các siêu thị và cửa hàng thực phẩm suốt 30 năm. Với ông, đây là một công việc đáng trân trọng.

Hơn 3 năm trước, thảm kịch 39 người Việt chết trong container xảy ra ở hạt Essex, vô tình gần nơi John sinh sống.

"Tôi đã rất tức giận và đau lòng", người đàn ông nhớ lại.

Ngày 23/10/2019, 39 thi thể gồm 31 đàn ông và 8 phụ nữ, được phát hiện trong xe container đông lạnh tại khu công nghiệp Grays (hạt Essex, miền đông nước Anh). Nguyên nhân tử vong do quá trình vận chuyển người trên xe tải đã gây ra sự ngạt khí và làm nhiệt độ tăng cao trong không gian kín.

Các nạn nhân được xác định là công dân Việt Nam nhập cư trái phép vào Anh bằng container trên chuyến phà xuất phát từ Bỉ tới cảng Purfleet ở Essex. Tài xế Maurice Robinson, 25 tuổi, làm nghề lái xe hạng nặng đến từ Bắc Ireland, đã bị bắt tại hiện trường.

Cuối tháng 11/2019, toàn bộ thi thể, tro cốt của các nạn nhân được đưa về Việt Nam và bàn giao cho các gia đình. Cơ quan hữu quan tại Anh sau đó đã bắt 4 nghi phạm. Việt Nam cũng bắt 11 nghi phạm liên quan đến đường dây môi giới đưa lao động sang Anh trái phép.

"Tôi làm việc trong ngành dịch vụ, cùng lái loại xe tải mà 39 nạn nhân bị nhốt bên trong. Mỗi khi mở thùng xe, tôi lại nghĩ đến những gì họ trải qua trong những giây phút cuối đời. Họ đã nỗ lực thoát ra trong tuyệt vọng, nhưng không ai nghe được tiếng kêu cứu", John nghẹn ngào.

Theo ông, lái xe tải là một nghề thú vị và mang lại thu nhập ổn định, nhưng có những người lợi dụng công việc này để hành xử trái pháp luật, như buôn người, nhập cư bất hợp pháp.

John kể, người nhập cư cũng từng là một phần quan trọng trong lịch sử Bắc Ireland. Nhiều đồng hương của ông đã di cư đến những miền đất mới để tìm kiếm cơ hội, do đó ông thấu hiểu hoàn cảnh và chia sẻ với các thân nhân Việt Nam.  

Sau vụ việc, John đã vận động triển khai sổ tang dành cho 39 nạn nhân người Việt, đặt tại hạt Tyrone. Cuốn sổ sau khi gom nhặt những lời động viên và chia buồn, đã được gửi tới Đại sứ quán Việt Nam tại London, với lời nhắn: "Chúng tôi thực sự chia sẻ mất mát với các nạn nhân và gia đình của họ".

Không lâu sau thảm kịch, John nói chuyện với một người họ hàng. Cả hai nảy ra ý định một ngày nào đó sẽ tới Việt Nam, thăm hỏi các gia đình nạn nhân.

John nhấn mạnh, dù sự việc xảy ra tại đất nước của ông, nhưng những kẻ gây án không đại diện cho toàn bộ người dân Ireland.

"Chúng tôi muốn biết thêm về quá khứ, về gia đình và cả nguyên nhân tại sao họ lại liều mình tham gia vào chuyến hành trình đầy rủi ro đó", John nói.

6 tháng trước, nam tài xế bắt đầu tìm hiểu về quê quán của các nạn nhân. John liên hệ với một nhà báo Việt Nam, được hỗ trợ sắp xếp lịch trình chuyến đi và tìm kiếm người phiên dịch. Ông cũng làm việc với chính quyền địa phương, nhờ kết nối các gia đình nạn nhân.

"Mọi việc đã diễn ra vô cùng tốt đẹp và theo đúng kế hoạch", John nhớ lại. Ngày 7/2, ông hạ cánh tại sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội), rồi di chuyển vào Hà Tĩnh, bắt đầu những cuộc gặp gỡ nặng ân tình.

Sau chuyến thăm, John tiếp tục hành trình khám phá Việt Nam, đến các tỉnh/thành nổi tiếng khác như Huế, Hội An và TPHCM.

"Tôi có một ấn tượng đặc biệt với Việt Nam. Đất nước xinh đẹp, con người hiền lành và tốt bụng. Đồ ăn cũng rất ngon. Tôi thích lối sống yên bình tại đây", ông bày tỏ, nói đã từng du lịch tại nhiều quốc gia Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia, nhưng lần đầu tới Việt Nam.

Trước đây, John cũng từng tham gia nhiều hoạt động nhân đạo ở Dải Gaza, tới thăm các trại tị nạn của người nhập cư tại Pháp. Năm ngoái, ông cùng đồng nghiệp vận chuyển những chuyến hàng cứu trợ tới Ukraine.

"Hàng ngày, có thật nhiều chuyện buồn xảy ra trên thế giới này. Tôi mong rằng hành trình của mình như một làn gió mới, thổi những tín hiệu lạc quan và tích cực tới mọi người", John nói.

Nội dung: Tùng Nguyễn - Minh Nhân

Ảnh: John Hurson, Minh Hoàng

Video: Minh Hoàng