Sữa đậu nành và câu chuyện văn hóa ẩm thực 3 miền

Sảng khoái sữa đậu nành đá đường Sài Gòn

"Cho con ly đậu nành nhiều đá thêm 2 muỗng đường đi cô ơi!"

Đây là câu "order" nước rất đỗi quen thuộc ở khắp các con hẻm Sài Gòn. Không cần thêm yêu cầu gì khác, các cô chú bán nước tự mặc định 99% vị khách đó gọi một ly sữa đậu nành đá. Bởi đây là thứ văn hóa ẩm thực "mát lạnh" rất đỗi đặc trưng của người Sài Gòn.

Cũng bởi vì Sài Gòn nóng, nên một ly sữa đậu nành đá sẽ khơi dậy tinh thần sảng khoái cho mọi người.

Cũng bởi vì Sài Gòn nhộn nhịp, nên một ly sữa đậu nành đá sẽ mang lại những phút giây thanh đạm, thảnh thơi.

Và cũng bởi vì Sài Gòn tất tả ngược xuôi, nên một ly sữa đậu nành đá ăn kèm ổ bánh mì thơm ngon hay gói xôi nóng hổi giúp cho con người ta tràn đầy năng lượng khởi động ngày mới.

Người Sài Gòn, bất kể là anh công nhân xây dựng hay chú giám sát công trình, chị nhân viên văn phòng hay cụ bà bán vé số, các bạn sinh viên hay những em bé nhỏ, luôn có thói quen uống những thứ nước mát lạnh. Và giữa một Sài Gòn oi bức, hối hả, ly sữa đậu nành đá như một thức uống mát lành, xoa dịu cả những tâm hồn đang nhuộm đầy màu nắng.

Thanh tao sữa nóng Đà Lạt

Nếu lỡ trót yêu xứ sở ngàn hoa, thì chắc chắn bạn không thể nào quên được nét văn hóa "đêm Đà Lạt uống sữa đậu nành", mà phải là sữa nóng. Có thể nói, đậu nành chính là "khởi nguồn" của các loại sữa nóng khác như đậu xanh, đậu phộng hay vô vàn biến tấu nữa của Đà Lạt hiện đại bây giờ.

Lượn một vòng Đà Lạt, bạn có thể thưởng thức một ly sữa đậu nành ở bất kỳ nơi đâu. Nhưng để cảm nhận hết văn hóa ẩm thực "sữa nóng" của vùng đất này, hãy đến chợ Đà Lạt. Đi sâu đến góc ngã 3 đường Ba Tháng Hai - Nam Kỳ Khởi Nghĩa, ngay trước Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm, bạn sẽ bắt gặp một bà cụ cũng ngoài 60, với nồi sữa nóng đang bốc khói nghi ngút bên cạnh những chiếc ghế cóc xanh đỏ dễ thương. "Sữa đậu nành Cô Lan" - người ta gọi quầy hàng bán sữa nóng của bà với cái tên chân chất như thế. Địa điểm này nổi tiếng đến mức được đánh dấu trên cả Google Maps và trở thành một nơi "phải đến khi du lịch Đà Lạt" được nhiều bạn trẻ rỉ tai nhau.

Mỗi lần quay lại Đà Lạt, bạn có thể thấy Đà Lạt khác đi, nhưng cái nếp uống sữa đậu nành vẫn vẹn nguyên như vậy. Vẫn là một thứ sữa đậu nành nóng hổi, thơm nức mũi, thanh tao mà ngọt ngào, đủ sức làm ấm lòng những kẻ cô đơn, làm nồng nhiệt chuyện tình đôi trẻ, làm sắc màu thêm kỉ niệm cho bất kỳ ai. Co ro trong tiết trời se lạnh, "ôm" ly đậu nành nóng trong tay rồi nhâm nhi từng ngụm nhỏ, bạn sẽ cảm thấy nhịp thời gian bỗng nhiên chậm lại, để rồi thoải mái chìm vào thế giới suy tư của riêng mình.

Hoài niệm sữa chai nút bấc Hà Nội

Hà Nội dẫu qua bao thăng trầm, vẫn còn đó nét cổ kính, hoài niệm riêng giữa một không gian đầy sắc màu hiện đại. Bởi vì Hà Nội như thế, nên sữa đậu nành vùng đất thủ đô cũng hoài niệm một cách bất ngờ.

Nếu ai còn nhớ những ngày bé được bố mẹ dắt lên Hà Nội chơi, thể nào cũng được họ hàng đem ra một chai sữa nút bấc, đổ ra rồi pha thành một cốc sữa đậu nành thơm ngậy với đường. Sữa được đựng trong chai thủy tinh, nút bằng lõi cây bấc và được xưởng làm sữa giao tận nhà, theo một kiểu khá là Tây. Sữa pha từ chai nút bấc phải uống thật nhanh, nếu để lâu sẽ đông đặc lại, giảm vị. Vì dòng sữa ngon và đặc biệt như thế nên đã trở thành niềm mong ngóng của biết bao đứa trẻ ở Hà Nội một thời.

Có lẽ, những ai ở phố cổ đều ít nhiều có những hoài niệm riêng với chai sữa đậu nành nút bấc này. Mà hễ ai nhắc đến khi đi đâu xa, thì đối với "một đứa trẻ" đã từng thưởng thức, đó là một bầu trời ấu thơ đầy bình dị, ngọt ngào.

Dù mỗi miền có một cách thưởng thức sữa đậu nành khác nhau, nhưng không thể phủ nhận rằng sữa đậu nành từ lâu đã trở thành một thức uống quen thuộc trong tâm thức mỗi người Việt. Xét về góc cạnh dinh dưỡng, sữa đậu nành còn chứa đựng nhiều dưỡng chất quý giá cho cơ thể, giúp tăng cường sức đề kháng.

Phân tích về các thành phần dinh dưỡng có trong đậu nành, PGS.TS.BS Lê Bạch Mai - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết: "Đậu nành có hàm lượng protein cao, ít chất béo bão hòa, không cholesterol, không đường lactose, giàu canxi, nhiều isoflavone và chứa hàng loạt vitamin như E, K, C, B1, B2, PP, B5,… và các khoáng chất quí như Sắt, Magie, Mangan, Kali, Kẽm, Đồng, Selen,… Những chất dinh dưỡng này đảm bảo cơ thể được cung cấp đầy đủ dưỡng chất, hỗ trợ sức khỏe hệ cơ xương khớp, tim mạch, giảm béo phì, tăng cường đề kháng và nâng cao sức khỏe."

Thế nhưng giữa mùa dịch còn diễn biến phức tạp và bước với "bình thường mới" với nhiều thận trọng, việc nhâm nhi ly sữa đậu nành nóng Đà Lạt hay mua vội một ly sữa đậu nành đá bên lề đường lại có đôi chút "xa xỉ". Lúc này, một hộp Fami Canxi hay Fami Nguyên Chất biết đâu lại trở thành vị "cứu tinh" giúp bạn vơi bớt nỗi nhớ nhung ly sữa đậu nành mát lành.

Với đa dạng hương vị, từ Fami Canxi Phô mai và Cà Phê, đến Fami Nguyên chất với vị bạc hà, tàu hũ gừng, đường đen, sữa dừa,… sữa đậu nành Fami sẽ là một người bạn thân thiết, không chỉ giúp bạn trải nghiệm khẩu vị người dân khắp mọi miền đất nước, mà còn bổ sung dinh dưỡng nhanh chóng, tiết kiệm thời gian chăm sóc gia đình.