"Ông Tây lội mương thối" và hành trình 3 năm nhặt hàng nghìn tấn rác ở Hà Nội

Hai ngày, dọn 7 tấn rác thải dưới chân cầu Long Biên

Một buổi chiều cuối tuần, James Joseph Kendall tất bật cùng khoảng hơn 100 bạn trẻ, tình nguyện viên thu gom, dọn dẹp rác dưới khu vực chân cầu Long Biên (Hà Nội). Người đàn ông nước ngoài, trán ướt đẫm mồ hôi nhưng nổi bật trong đám đông bởi nụ cười thân thiện.

Anh liên tục đi lại, chăm chú quan sát và đánh dấu các khu vực cần dọn dẹp. James cũng tích cực lội xuống khu vực sình lầy, vớt từng bao rác, nhặt từng túi bóng nilon rồi cho lên xe đẩy, chở đến địa điểm tập kết.

Cùng với James, rất nhiều người nước ngoài cũng tham gia chiến dịch dọn dẹp cầu Long Biên. Họ vừa xắn tay dọn rác, vừa vui vẻ hô vang khẩu hiệu: “I love Viet Nam. I love Ha Noi”. Một số người dân đi qua, ấn tượng với hành động đẹp của nhóm bạn trẻ, cũng dừng xe tham gia nhặt rác cùng.

Chỉ trong một thời gian ngắn, rác thải đã được thu gom đáng kể, một số khu vực đã được làm sạch sẽ.

Kết thúc 2 ngày cuối tuần, James hào hứng “khoe” nhóm của mình đã thu gom được khoảng 7 tấn rác thải các loại. Đây là lần thứ 2 chàng trai người Mỹ cùng với các tình nguyện viên tham gia làm sạch và dọn rác dưới cầu Long Biên.

“Năm ngoái chúng tôi thu gom được 14 tấn rác, năm nay số lượng đã giảm đi một nửa. Dù còn rất nhiều việc phải làm nhưng rõ ràng đây là một dấu hiệu tích cực”, James cười nói.

Chàng trai Mỹ với biệt danh “ông Tây dọn mương thối”

James Joseph Kendall không phải là cái tên xa lạ với người dân Thủ đô. Chàng trai người Mỹ còn được mệnh danh là “ông Tây dọn rác”, “ông Tây lội mương thối” nhờ hàng loạt các hoạt động vì môi trường. Đến Việt Nam được khoảng 5 năm, James hiện là trưởng nhóm của CLB Keep Ha Noi Clean với hơn 4 nghìn thành viên tham dự.

Đều đặn hàng tuần, nhóm của anh tham gia thực hiện dọn dẹp, làm sạch các điểm công cộng ở Hà Nội. James nhẩm tính, trong suốt những năm qua, anh đã cùng các thành viên trong nhóm thu gom và nhặt được khoảng 2 nghìn tấn rác tại hàng trăm các địa điểm khác nhau.

“Nhiều người hay hỏi tôi “Vì sao lại làm điều đó?” còn tôi thì luôn tự hỏi ngược lại: “Tại sao chúng ta lại không thể nhặt rác, bảo vệ môi trường sống của mình?”, James nói.

Trước đó, năm 2012 James lên kế hoạch đến Việt Nam du lịch trong khoảng 1 tháng nhưng rồi đã quyết định quay lại do “trót phải lòng đất nước và con người” nơi đây.

 “Tôi yêu mọi thứ ở Hà Nội. Con người, cảnh vật ở đây đều rất đẹp, thân thiện và dễ mến. Ngay khi đặt chân đến Việt Nam, tôi đã có cảm giác thân thuộc và muốn gắn bó lâu dài”, James nói.

James bắt đầu công việc dọn rác của mình ở Hà Nội vào năm 2016. Lần đó, khi đi qua khu vực Trung Hòa Nhân Chính, thấy dòng nước đen kịt rác thải, bốc mùi hôi thối khó chịu, James đã cùng nhóm bạn của mình “xắn tay” vào dọn dẹp.

Anh không ngần ngại lội dưới dòng nước thải để vớt rác. Hình ảnh “ông Tây” trán nhễ nhại mồ hôi, vớt rác dưới cống bẩn lộ thiên ở Hà Nội khi đó đã lập tức gây “sốt” trong cộng đồng. “Tôi không nghĩ sẽ nổi tiếng và được nhiều người biết đến vậy. Tôi dọn rác vì đơn giản là thấy bẩn và nghĩ mình cần phải làm điều gì đó”, James tâm sự.

Sau lần đó, James quyết định thành lập nhóm tình nguyện, chuyên dọn rác và tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường ở Hà Nội. Các địa điểm được nhóm James ưu tiên làm sạch là các cống rãnh lộ thiên, công viên, đường phố, gầm cầu… ở Hà Nội. Mỗi tuần, James đều cùng các thành viên bàn bạc đưa ra ý tưởng và thảo luận, lên kế hoạch dọn dẹp các khu vực nhiều rác thải.

“Các khu vực chúng tôi ưu tiên dọn là: cống rãnh bẩn, công viên, gầm cầu, dòng sông, hồ ô nhiễm… Trước khi bắt tay thực hiện, chúng tôi sẽ tiến hành khảo sát, nghiên cứu kỹ địa hình, nguồn nước, đất… để có phương án phù hợp nhất”, James nói.

Thời gian đầu việc dọn rác gặp nhiều khó khăn do thiếu các dụng cụ chuyên dụng, đặc biệt là khi dọn ở các khu vực mương cống, nước lộ thiên. Rất lần nhiều lần, James đã phải sử dụng cả lồng bàn, rổ… của người dân để vớt rác. Ngoài ra, đây đều là các nơi chứa nước thải nên để làm sạch rác, không gây ô nhiễm trở lại không hề đơn giản.

“Đối với những khu vực này, chúng tôi thường phải phối hợp với chính quyền địa phương, cùng tuyên truyền, treo các biển cấm đổ rác trở lại. Một vài nơi chúng tôi cũng trồng các loại cây như: hoa súng, bèo tây để cải tạo hoặc biến chúng trở thành các vườn hoa công cộng…”, James nói.

Điều mà chàng trai Mỹ này cảm thấy vui nhất đó chính là thái độ thân thiện, cởi mở của những người dân Hà Nội. Ban đầu, khi biết James có ý định làm sạch đường phố, dọn mương thối, nhiều người đã khuyên anh nên từ bỏ vì cho rằng đây là công việc “mất công, vô ích”.

Thế nhưng, sau vài ngày chứng kiến sự nhiệt tình, tâm huyết của James cũng như nhìn thấy rõ hiệu quả mà nhóm đã làm được, nhiều người dân xung quanh cũng bắt tay vào thực hiện. Trong đó, có không ít các em nhỏ và những người lớn tuổi, người nước ngoài. 

“Tất cả mọi người đều dành cho chúng tôi tình cảm trân trọng. Họ bắt tay, nở nụ cười và khuyến khích chúng tôi. Thậm chí, một số người còn nấu cơm, mang hoa quả và đồ ăn đến tận nơi cho cả nhóm”, James xúc động nói.

Chàng trai người Mỹ nhớ nhất là lần dọn dẹp ở khu vực Tây Hồ. Khi đó, một thành viên trong đội bị thương nhẹ do dẫm phải đinh khi lội cống vớt rác. Ngay lập tức, người dân xung quanh đã hỗ trợ lấy xe đưa đi cấp cứu, còn các bác sỹ ở bệnh viện thì từ chối lấy tiền điều trị. Hay lần khác, khi dọn rác ở phố cổ Hà Nội đến 2 giờ sáng sau đêm trung thu, James được người dân xung quanh hỗ trợ nhiệt tình, mang tặng nước uống và khăn lau mồ hôi.

“Mọi người nói muốn cùng chúng tôi làm các việc có ý nghĩa cho cộng đồng. Điều này đã làm tôi rất vui và xúc động”, James kể.

"Tôi yêu Việt Nam và muốn sống tới già ở đây"

Năm 2016, James đã được chủ tịch thành phố Hà Nội, Nguyễn Đức Chung đến nhà riêng tặng và tự tay gắn lên ngực áo của anh lô gô Hà Nội, như một sự ghi nhận và động viên đối với các hoạt động bảo vệ môi trường. Đặc biệt, James và CLB của mình cũng vinh dự được trao tặng giải thưởng Bùi Xuân Phái 2016 ở hạng mục “Việc làm”.

Hiện tại, ngoài việc điều hành các hoạt động của nhóm Keep Ha Noi Clean, James còn tham gia giảng dạy tiếng Anh ở một số trường tiểu học ở Hà Nội. Đối với chàng trai người Mỹ đây là công việc ý nghĩa vì giúp anh được gặp gỡ, truyền đạt kiến thức và những điều bổ ích cho học sinh Việt Nam. “Đó thực sự là những đứa trẻ rất thông minh và đáng yêu”, James nói.

Thời gian tới, chàng trai Mỹ ấp ủ sẽ nhân rộng mô hình dọn rác thải ở nhiều thành phố, điểm du lịch khác ở Việt Nam. Anh mong muốn sẽ xây dựng, kêu gọi được nhiều người tham gia vào các chiến dịch bảo vệ môi trường như: sử dụng đồ tái chế, không dùng đồ nhựa, túi ninon…  

James thẳng thắn bày tỏ, hành động của mình không đơn thuần là dọn rác ở một vài khu vực, mà điều cốt lõi anh muốn hướng tới đó là thay đổi nhận thức của người dân về việc để rác đúng nơi, không vứt rác bừa bãi và bảo vệ môi trường.

 “Vừa rồi, chúng tôi cũng đã tổ chức các buổi dọn rác ở các huyện, ngoại thành Hà Nội. Một vài tháng nữa thôi tôi sẽ vào Sài Gòn để khảo sát và thành lập các tình nguyện viên dọn rác ở đó”, James hào hứng nói.

Có nhìn thấy James tham gia dọn rác bảo vệ môi trường mới cảm nhận tình yêu mà người đàn ông này dành cho Hà Nội. James bảo anh muốn sống ở Việt Nam đến già và "lấy những cô gái Việt Nam xinh đẹp làm vợ". Tuy nhiên, đó là những việc của tương lai còn hiện tại anh chỉ mong có sức khỏe, để cùng mọi người “dọn được càng nhiều rác, làm sạch được càng nhiều con sông càng tốt”.

“Tôi yêu Hà Nội và yêu Việt Nam nên tôi mong muốn có thể chung tay, góp phần giúp nơi đây trở nên tươi đẹp, đáng sống hơn”, James bày tỏ.  

Hà Trang

Ảnh: NVCC