Nghề làm tượng tiễn ông Công ông Táo ở Hội An vào mùa Tết

Nghề đúc tượng ông Công, ông Táo bằng đất sét để cung ứng cho thị trường ngày “tiễn đưa các Táo về trời” đã có từ hàng trăm năm nay. Trước đây nhiều người theo nghề, nhưng do giá thành quá rẻ so với công sức bỏ ra nên hiện nay chỉ còn vài hộ dân tại làng gốm Thanh Hà vẫn còn giữ nghề.

Theo những người thợ làm tượng, để làm ra một tượng Táo quân đẹp mắt và đạt chất lượng, người thợ phải tỉ mỉ từng công đoạn: nhồi đất cho nhuyễn, phơi khô phải đủ 2-3 nắng hoặc sấy, nung 3 ngày 3 đêm, sau đó đợi 2 ngày cho tượng nguội rồi sơn tượng…

Đang tất bật nhào đất nặn tượng để kịp nung rồi giao cho khách hàng, bà Nguyễn Thị Hồng – một người chuyên làm nghề này - cho biết: “Khâu làm đất là tỉa đất ra cho chín rồi phun nước vào. Đất làm không kỹ thì không đẹp, tôi phải đạp đất cho kỹ, nhào hơn 3 bận mới cho tạo hình”.

Khi mới đúc, tượng đất thường rất dẻo và chưa cố định về hình dạng. Lúc này, người thợ cẩn thận gia công lại bằng tay, đặt nhẹ xuống đất hoặc thanh gỗ để tạo bề mặt phẳng giúp tượng đứng thẳng được. Sau đó tượng được phơi nắng đến lúc ráo mới cho vào lò nung.

Một trong số ít hộ gia đình vẫn còn nặng lòng với nghề, ông Nguyễn Văn Chín (khối phố Nam Diêu, phường Thanh Hà, Hội An), chia sẻ: “Năm nay gia đình tôi dự định làm hơn 60.000 tượng ông Công, ông Táo cung ứng cho thị trường nhưng do thời tiết mưa nắng thất thường nên chỉ làm được hơn 45.000 tượng. Thị trường Tết năm nay khá sôi động, gần đến 23 rồi mà khách đặt hàng rất đông, chúng tôi phải cố gắng chạy đua để kịp giao hàng. Đây là nghề văn hóa tâm linh rất ý nghĩa, dù nhiều người bỏ nghề nhưng gia đình tôi vẫn cố gắng truyền thụ cho con cháu phải yêu và giữ lấy nghề”.

Với những tạo hình bắt mắt và chất lượng tốt, cơ sở làm tượng Táo quân của ông Chín luôn thu hút những đơn đặt hàng từ khắp nơi. Năm nay, mỗi tượng Táo quân được bán với giá 1.500 đồng/tượng, cao hơn 500 đồng so với năm ngoái, giúp phát triển kinh tế gia đình và tạo công ăn việc làm cho 5 thợ địa phương.

Cuộc sống ngày càng hiện đại, những nét văn hóa truyền thống xưa cũ cũng dần mất đi; nhưng đâu đó vẫn còn những con người hàng ngày đem niềm say mê, tâm huyết của mình cống hiến cho đời, góp phần gìn giữ nét văn hóa truyền thống của người Việt.

Và những người thợ làm tượng Táo quân của làng gốm hàng trăm tuổi Thanh Hà vẫn mong có người mai sau nối nghiệp, để Tết đến những bức tượng ông Công, ông Táo vẫn còn hiện diện trong gian bếp gia đình Việt.

N.Linh-C.Bính