Độc đáo “chợ 5 ngàn đồng” ở huyện miền núi

Mỗi món chỉ bán giá “5 ngàn đồng”

4 giờ chiều, phiên chợ vùng cao Tây Giang tấp nập người mua, mặt hàng chủ yếu là các loại rau, củ, quả, các loại nấm mà người dân nơi đây tự trồng hay đi hái trong rừng. “Thương lái” ở đây là người Cơtu xưa nay chân lấm tay bùn. Nhiều người trong họ chưa học hết lớp 5, có người không biết chữ, có người không nói được tiếng phổ thông nhưng họ đã mạnh dạn tự mình đem các sản vật từ rừng đi bán.

Lần đầu họ còn bỡ ngỡ nhưng một ngày, hai ngày, ba ngày rồi thành quen. Mỗi mặt hàng họ cho một “quy ước” chung đó là giá chỉ 5 ngàn đồng, không hơn, không kém, không thêm, không bớt... ai có nhu cầu thì mua, không ép... Từ đó khu chợ 5 ngàn bắt đầu hình thành và lan tỏa nhanh.

Bà Zơrâm Thị Chơn (thôn Aró, xã Lăng) chia sẻ, xưa nay bà con mình làm chi biết buôn bán, làm ra hạt lúa, củ sắn, bó rau là để ăn, nhiều thì đem tặng nhau. “Nay mình học theo Atụt (người Kinh), sản phẩm làm ra nhiều mình đem đi bán kiếm tiền mua sắm thứ khác trang trải cuộc sống gia đình. Ra chợ thì ngại chổ đông người, thế là bà con mình tự lập ra nhóm nhỏ bán riêng tại góc đường gần trường mầm non”, bà Chơn nói

Khách hàng của chợ thường là những phụ huynh đón con đi học về nên họ tranh thủ mua luôn. Cầm bó rau dớn, chúng tôi hỏi giá bao nhiêu, bà Chơn cười bảo ở đây bất cứ thứ gì cũng là 5 ngàn đồng hết, đừng trả giá chi, bà con mình bán không nói thách đâu.

“Mớ rau dớn, rau lang, rau má, măng tươi mỗi thứ đều bằng nhau, mỗi loại giá chỉ 5 ngàn đồng. Các loại rau, củ, quả ở đây là “hàng sạch” hết. Bà con mình xưa nay trồng cây không biết dùng hóa chất, thuốc trừ sâu, nhìn bên ngoài rau hơi xấu xấu tý, không tươi xanh như rau đồng bằng nhưng chất lượng thì đảm bảo an toàn”, bà Chơn nói.

Là khách hàng của phiên chợ chiều này, chị Trần Thị Bốn (thôn Agrồng, xã Atiêng) chia sẻ, từ khi “chợ 5 ngàn” ra đời, chị thường xuyên đến đây mua vì giá ở đây rẻ hơn ngoài chợ huyện. Các mặt hàng nông sản ở đây đảm bảo sạch, không hóa chất. Ngoài mua về dùng, chị còn mua gửi tặng bạn bè đồng bằng như rau, sắn, măng rừng vì lạ, ngon.

Còn anh Nguyễn Đình Nam (Chi Cục thuế huyện Tây Giang) cho biết, cuối tuần nào cũng ghé mua đem về đồng bằng. Anh Nam nói mua ở chợ này một mặt là vì hàng nông sản ngon, sạch, mặt khác cũng giúp bà con có nguồn thu nhập vì đa số họ là hộ nghèo, khó khăn.

Xây dựng chợ chiều “5 ngàn” và không thu thuế

Nhằm giúp cho bà con nơi đây có chổ buôn bán ổn định lâu dài, giảm bớt khó khăn, nhất là trong những ngày mưa bão, UBND huyện Tây Giang đã tiến hành hành xây chợ tạm cho bà con.

Ông Alăng Tối (Trưởng Phòng Công thương huyện) cho biết, trước nhu cầu buôn bán ngày càng nhiều của bà con, Phòng đã tham mưu cho huyện chọn vị trí, mặt bằng thuận lợi để xây chợ nhằm khuyến khích bà con mình tiếp cận dần với nghề mới, tăng thu nhập. Huyện đã trích 200 triệu đồng từ nguồn xúc tiến thương mại - du lịch huyện để đầu tư làm chợ này.

“Xây chợ không chỉ giúp người dân thuận lợi buôn bán mà quan trọng là giúp bà con mình thay đổi tư duy sản xuất từ tự cung tự cấp sang hàng hóa, thị trường. Họ làm ra sản phẩm nông nghiệp bán được, có tiền sẽ là nguồn động viên khuyến khích họ ham làm giàu...”, ông Tối nói.

Ông Tối cũng cho biết thêm, nói là chợ tạm nhưng cũng làm kiên cố, nền chợ được bê tông hóa, mái vòm lợp tôn, khung sắt kiên cố, tổng diện tích trên 100m2, đủ chỗ cho khoảng 20 hộ buôn bán.

Huyện đã có chủ trương sẽ đem một số mặt hàng đặc sản địa phương bán tại chợ này như củ đẳng sâm, sâm ba kích, mật ong, củ cun, nấm lim xanh, nấm ngọc cẩu và bán cả các mặt hàng thủ công như các loại áo, quần truyền thống Cơtu, gùi, các sản phẩm tiểu thủ công nghiệp truyền thống của địa phương như mây, tre, đan lát, cuốc, rựa… do chính bà con làm.

Ông Bhling Mia - Chủ tịch huyện Tây Giang - cho biết, huyện đã thống nhất đặt tên chợ là “Chợ chiều 5 ngàn” và giá bán này sẽ không thay đổi. Huyện đã cùng với Chi Cục thuế huyện thống nhất không thu thuế buôn bán của bà con, tạo mọi điều kiện tốt nhất để bà con làm ăn.

“Chợ chiều 5 ngàn ra đời đã kích thích sự tò mò của nhiều người và nó đã dần trở thành một thương hiệu riêng của Tây Giang. Chợ chiều 5 ngàn không chỉ thu hút khách du lịch, kích thích ngành dịch vụ phát triển và điều ý nghĩa nhất là thay đổi dần tư duy của đồng bào Cơtu từ thói quen chỉ biết làm nương rẫy sang một ngành nghề mới nhưng thu nhập cao, đó là buôn bán...”, ông Bhing Mia nói.

C.Bính-Đ.Hiệp