Vụ Muaban24: Câu trả lời nào cho bao nạn nhân khốn khổ...

Đã có biết bao sẻ chia, tâm sự, hối hận, hối lỗi, dằn vặt, đau xót… được chính các nạn nhân sập bẫy Muaban24 (MB24) gửi tới Diễn đàn Dân trí. Nhưng chưa có lời kêu cứu nào khẩn thiết, đẫm nước mắt và cả  máu khiến người đọc cũng cảm thấy như bị những nhát cứa trong tim, mà Nông Đức Tiến ductien120@gmail.com vừa viết:

“Có ai có cách gì cứu mình với! Mình cũng tham gia mua 14 gian hàng của MB24, trong đó ngoài tiền vay của ông bà nội, tiền 7 lần mình bán máu, tiền để dành của mình từ năm 1996 đến nay, còn có tiền mẹ mình vay của ngân hàng hỗ trợ người nghèo huyện Hoàng Su Phì. Đến nay mất cả... Mình chỉ còn cách chết mà thôi... Làm sao đây, ông Trời ơi... Xã hội này sao vẫn để cho những kẻ lừa đảo đó tồn tại gây đau đớn thế này? Ai quản lý họ? Ai cho họ được kinh doanh như thế? Ai trả lời tôi được không?..... Họ dù có bị bắt đi tù nhưng đã được sống sung sướng, còn tôi sao mất tất cả thế này???”

Đừng tìm tới “lối thoát” tiêu cực nhất như vậy nghe bạn Tiến!!! Cơ quan Công an các tỉnh thành đang đồng loạt vào cuộc, và chúng tôi cũng có chung mong muốn với đông đảo người dân rằng: Thế nào rồi cũng sẽ có phương cách nào đó được các cơ quan chức năng Nhà nước tính đến, để giúp đỡ các nạn nhân bị lừa bởi đây là vụ việc rất nghiêm trọng với số lượng nạn nhân đã ở mức “kỷ lục”, gây xáo trộn lớn trong nhiều cộng đồng dân cư trên cả nước.

Tội ác chắc chắn sẽ bị trừng phạt! Riêng qua vụ mb24 này, chúng tôi cũng như đông đảo người dân  cũng có thể phần nào hiểu được những nhận xét khá gay gắt như Mr. Sơn  gmode_82@yahoo.com viết:

“Đa cấp đã đành, lại còn thói côn đồ, tục tĩu nữa thì hết chịu nổi. Không biết có bao nhiêu cảnh đời bị bọn họ hành hạ, tàn phá. Đề nghị các cơ quan chức năng làm mạnh tay, làm quyết liệt với các thành viên đầu sỏ của MB24. Tội phá hoại cuộc sống của hàng ngàn người, ảnh hưởng an sinh xã hội nặng nề còn tàn ác hơn cả nhiều tội phạm hình sự khác!”

Và thậm chí còn lên án mạnh mẽ hơn như Minh Thắng (cựu sĩ quan Hà Nội) Ruoitrau0@yahoo.com “tuyên chiến”:

“Với tôi, quả thật đây là ‘một tập đoàn lừa đảo với vẻ ngoài trí thức’, giả dối và lừa lọc đến cực điểm, tàn bạo đến vô nhân tính. Dựa trên lý lẽ nào ư? Chỉ nguyên việc mb24 lừa tới hàng trăm (thực tế có thể còn tới hàng ngàn) tỷ đồng của đồng bào đã thấy bản chất cướp đoạt trắng trợn, vô nhân tính của bọn họ rồi, mà chưa cần bình xét tới các vấn đề khác. Kính mong các cơ quan chức năng sớm đưa ra pháp luật vụ lừa đảo có thể nói là  kỷ nguyên này, và chúng tôi mong nhất thiết phải xử ở mức cao nhất với ít nhất 3 kẻ trong số chóp bu của mb24!”

Cuộc chiến tâm lý và lòng tin

Tiếp tục mổ xẻ các chiêu trò mà nhờ đó “bạch tuộc” mb24 đã tung được những chiếc vòi tới hầu khắp các tỉnh thành, cuốn theo bao cảnh đời khổ đau…bạn đọc nêu thêm những phân tích khá sắc sảo về sự phi lý của những điều rõ ràng chỉ là “thùng rỗng kêu to”:

“Theo tôi, suy cho cùng đây cũng là ‘cuộc chiến tâm lý’. Không phải là tất cả, nhưng tôi thấy chủ yếu ở VN mình thì kinh doanh đa cấp nói chung và TMĐT nói riêng, các chiêu bài tâm lý này giống nhau. Đồng thời, hiệu quả là với những ai không nhìn thấy bản chất của những con số họ đưa ra thì kết quả đều giống nhau. Tôi nghĩ đó không phải là một bài học mà là một thất bại, một khiếm khuyết trong suy nghĩ, tư duy và cách thức kiếm tiền. Tôi cũng đã được khá nhiều người "trao cơ hội làm giàu" và cũng có nghe nhiều người thuyết giảng tại các ‘hội nghị, hội thảo’, nhưng đến bây giờ tôi vẫn thấy đó là những dấu chấm hỏi phi lý. Những con số đó ở đâu ra và bằng cách nào có được? Không thể hiểu nổi!!!” - Kiem khach:  lantutinhyeu777@yahoo.com

“Cái tâm lý "mình là người đi trước thời đại", "tân tiến"... đúng là  đã được các thành viên MB24 khai thác triệt để khi dụ dỗ khách hàng, khiến nhiều người cứ tưởng mình là người "nắm bắt thời cuộc". Còn lòng tham khiến rất nhiều người biết mười mươi là công ty lừa đảo, nhưng vẫn nhắm mắt làm ngơ lừa tiếp anh em, bạn bè vào mạng lưới để hưởng lợi. Trước đây thấy một số bài báo nói về sự khuất tất của MB24,  tôi đã tìm hiểu trên mạng về hoa hồng trả thưởng thì thấy ngay rằng: Đây là mô hình trả thưởng nhị phân cấp tiến, mà ngành bán hàng đa cấp chân chính không công nhận. Mô hình này chỉ là lấy tiền của người vào sau trả cho người vào trước. Những công ty trả thưởng theo mô hình này mới đầu rất rầm rộ, nhưng trước sau rồi cũng bị SẬP.

Theo tôi hiểu, kinh doanh đa cấp là phải có hàng hoá, hàng được tiêu hao tự nhiên. Phải làm chăm chỉ, phải xây dựng được hệ thống người tiêu dùng thì mới có hưởng. Và những người làm đa cấp chân chính thì thu nhập phải sau 3-5 năm mới có thể gọi là thành công được, vì họ làm đúng bằng sức lao động nên lâu có tiền. Còn MB24 chỉ cần "chém gió", lừa 1 vài người là có tiền ngay rồi. Chính vì vậy lòng tham cũng là nguyên nhân làm cho nhiều người sập bẫy. Giờ thì kêu ca cũng chỉ để người đời cười chê mà thôi. Mất tiền còn kiếm lại được, nhưng mất lòng tin với bạn bè, người thân là mất tất cả đấy, các thành viên MB24 ạ!” - Hiep:  hiepga93@gmail.com

“Tôi cũng có một người bạn là thành viên của MB24, cũng đã giới thiệu cho tôi về công ty này nhưng tôi không đồng ý tham gia. Bây giờ đọc thông tin về MB24, tôi chỉ thấy tiếc một điều - đó là lòng tin. Bởi những người bị các thành viên này lừa gạt đa số là người thân trong gia đình, bạn bè đồng nghiệp, những người tin tưởng họ. Trong cuộc sống này, tạo dựng được lòng tin là một điều không dễ dàng gì có được. Lòng tin không phải tự nhiên có, mà là do con người ta vun đắp hàng ngày. Lòng tin một khi đã bị mất thì khó lòng mà lấy lại được lắm. Giờ đây  các thành viên của MB24 làm thế nào mà đối mặt với những người đã bị họ lừa đây????? Họ làm thế nào để tạo dựng được lòng tin nữa đây? Mà không có người thân, không bạn bè, không đồng nghiệp cũng đồng nghĩa với việc không có gì trong đời nữa...” – Lật đật xứ trà: hoangoclansn27@yahoo.com

“Nói chung mb24 đánh vào lòng tham của con người và sự tin tưởng vào người giới thiệu. Tôi đã bị 1 anh bạn lôi kéo, đưa đến cả trụ sở ở Mỹ Đình, HN. Nhưng biết đây là hình thức lừa đảo nên tôi không tham gia. Thậm chí đến bố tôi cũng bị dụ dỗ mua 2 gian hàng. Lần nào về nhà ông cụ cũng lôi kéo tôi đi nghe mb24 giảng, nhưng tôi nhất quyết không đi. Ông cụ còn bảo: Con kém cỏi không biết gì cả, người ta kiếm tiền tỉ kia kìa. Nghĩ lại thấy đồng lương ít ỏi có vài triệu của mình,  nhưng nó trong sạch các bác ạ. Tiền đâu dễ kiếm như thế chứ. Tôi còn bị cả gia đình lôi kéo như vậy mà không mắc lừa, nên khi đọc tin thấy cả nhiều trí thức cũng bị lừa, tôi thật không thể tin nổi. Rút cuộc mắc lừa cũng là do mình thôi, nên hãy trách mình trước khi trách người khác. "Tiên trách kỷ, hậu trách nhân" mà” - Trần Hà Minh: hathi_102@yahoo.com

“Mình cũng bị bạn bè rủ đến nghe họ nói chuyện và mình cũng đã đi. Nhưng mình thấy họ nói chẳng có sức thuyết phục gì cả. Mình cũng đã ghi âm lại những lời rõ ràng chỉ là ‘học vẹt’ của họ. Điều ngạc nhiên là tại sao lại có nhiều người bị họ thuyết phục bằng những lời ĐAO TO BÚA LỚN như thế. Mà sao hình như càng ngày lại càng có nhiều người đứt mất dây thần kinh XẤU HỔ rồi, thay vào đó là dây thần kinh ÁC QUỶ???” - BKpro:  bkpro@gmail.com

“Tôi hoan nghênh báo Dân trí đã đăng loạt tin về đề tài này. Xung quanh nơi tôi ở có nhiều người tham gia bán hàng đa cấp, nhưng phần lớn sự hiểu biết của họ về kinh doanh đa cấp là… còn mù tịt. Các công ty bán hàng đa cấp (biến tướng) đã đánh vào lòng tham và viễn cảnh làm giàu nhanh của một bộ phận dân chúng, trong đó có không ít người trong giới tri thức, công chức, sinh viên … Họ tìm mọi cách để vận động tất cả các mối quan hệ của bạn, xây dựng nhân vật để tổ chức hội thảo tuyên truyền, lôi kéo người khác tham gia. Họ sẵn sàng tổ chức hội thảo với số lượng người tham gia lên đến vài ngàn người, với mục đích chỉ cần vài % trong số đó nộp tiền để đăng ký tham gia là họ đã thành công rồi.

Người tham gia thì cách nghĩ thiển cận nhất của họ là ít ra cũng mua được sản phẩm với giá rẻ, và rồi nếu giới thiệu thêm được nhiều người tham gia sẽ được hưởng lợi ích từ việc trích hoa hồng sản phẩm. Bởi vậy, các công ty lừa như MB24 dùng những ngôn từ hoa mỹ để đánh vào lòng tham và sự tò mò của người khác. Ví dụ như khi mời đi hội thảo thì họ nói mời đi chia sẻ kinh nghiệm kinh doanh, kinh nghiệm làm giàu; mời dùng thử sản phẩm thì họ dùng từ mời trải nghiệm sản phẩm …

Tôi rất buồn vì hiện nay một bộ phận giới trẻ, sinh viên lại xem đây như là một trào lưu mới. Và với họ, những gì những người đứng thuyết trình trên các diễn đàn đó mới là thần tượng. Còn những công việc lao động chính đáng của những người lương thiện thì họ xem thường, thậm chí họ còn cho rằng không tham gia là đi ngược với thời đại. Với những người có suy nghĩ này, tôi đề nghị:

- Chính phủ cần có chủ trương rà soát lại tất cả các hoạt động của các công ty bán hàng đa cấp tại Việt Nam.

- Cần có cơ chế quản lý đội ngũ thuyết trình viên của các công ty bán hàng đa cấp.

- Nghiên cứu phản biện về loại hình kinh doanh này xem có phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay hay không. Từ đó có biện pháp tuyên truyền, trang bị kiến thức cho người tham gia, tránh bị những tổ chức phản động trong và ngoài nước lợi dụng để phá hoại.

Tôi cũng đã dành nhiều thời gian suy nghĩ về vấn đề này, nếu quý báo cần thêm thông tin hoặc tư liệu có thể liên lạc với tôi…” - Trần Hồng Cẩm  (TP Đà Nẵng):  dntcamh@yahoo.com

Qua những vụ lừa đảo như của mb24, một điểm được nhấn mạnh trong phản hồi của đa số bạn đọc là sự mập mờ trong khái niệm “bán hàng đa cấp” và “thương mại điện tử” vẫn đã, đang và chắc sẽ còn được nhiều “công ty lừa” sử dụng như những cái bẫy để dụ các “con mồi”. Đúng là dân ta đa phần còn chưa thể hiểu rõ được các khái  niệm còn mới mẻ ở VN này, hơn nữa còn bị những yếu tố về tâm lý, về hoàn cảnh… chi phối nên việc nhiều người dễ dàng sập bẫy cũng không mấy khó hiểu.

Vấn đề ở đây là công tác Phòng và Chống của các cơ quan chức năng được giao chức trách, theo phản ánh của người dân, còn nhiều điểm phải nói tới.

“Quan trọng là các cơ quan chức năng có thẩm quyền diệt tận gốc mấy cái loại hình công ty lừa đảo như MB24 này. Tôi cũng tham gia và cũng đã tiền mất, uất ức mang theo rồi.  Lừa gạt thì không đang tâm làm theo như bọn họ…. Chỉ còn mong hãy trừng trị nghiêm minh, bắt hết cả những bọn dụ dỗ nhiều người tham gia chứ không chỉ mấy kẻ cầm đầu. Bọn họ cần phải ngồi tù và bị tịch thu tài sản để đền bù cho những người dân nghèo đã trót đầu tư ảo… Bản thân tôi có thể không hy vọng và cần lấy lại được những gì đã mất, nhưng những người nghèo khổ thì họ khốn đốn lắm rồi! Nếu cứ để họ phải chịu cảnh đến bước đường cùng như thế, họ lại lao đầu vào những con đường sai trái khác thì sao???  Hãy giúp chúng tôi có thêm được những cái nhìn tích cực về sự nghiêm minh của pháp luật, hơn là vẫn để xảy ra những vụ việc khiến lòng dân xáo động như thế này. Xin cảm ơn!” - Linh:  vubalinh@yahoo.com

Từ đó cũng có thêm những đề xuất với cả các cơ quan truyền thông, báo chí:

“Tại sao không có một trang web về các thủ đoạn lừa đảo nhỉ, nếu trên Dantri.com cũng có một thư mục về các Chuyện lừa thì sẽ được đóng góp nhiều. Tại sao những người khác lại không dám nói lên việc mình bị lừa, nhưng vẫn tức chứ? Nếu có thể xây dựng một mục lớn trên một tờ báo lớn, thu nhận các mánh khóe, thủ đoạn lừa đảo để cảnh báo thì người dân của ta đâu mất tiền oan nhiều vậy?  Không biết Dantri có thể mở thêm 1 mục như vậy không, ví dụ như dưới tiêu đề: "Chuyện lừa" hoặc  “Những câu chuyện lừa của thiên hạ” - Vô Tâm:  quilongthan@yahoo.com

Và tiếp tục lại có những hồi chuông khác được gióng lên:

“Tôi thì lại nghĩ hình như MB24 bị chặn lại còn… quá sớm, vì xem ra cuộc đua tranh lừa đảo trên mạng ở Việt Nam mới bắt đầu. Tôi nghĩ còn rất nhiều công ty kiểu này cũng đang ... như vậy.  Mong trong thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ có những biện pháp mạnh tay hơn với loại hình lừa đảo này. Bà con mình cũng nên cảnh giác cao độ hơn nhé!” - Nguyễn Huy Toàn:  xuanphatwindows@gmail.com

Trong thời đại công nghệ phát triển này, nguy cơ đó chắc chắn không thể xem nhẹ!

Kiều Anh