Tin đồn và nước mắt người dân

Điều gì có khả năng lan truyền nhanh và tàn phá mạnh mẽ nhất? Xin thưa là TIN ĐỒN. Người này rỉ tai người kia, người kia mách lại người nọ, cứ thế tin đồn lan nhanh đến chóng mặt. Đặc biệt khi mạng xã hội ngày càng phát triển, tin đồn như cá gặp nước. Chỉ cần vài cái kích chuột, người ta đã nhân lên hàng ngàn hàng vạn cái tin đồn ấy. Muốn cải chính ư? Khó đấy! Nỗi hoài nghi vẫn len lỏi và sự tẩy chay là điều tất yếu. Tôi đang muốn nhắc đến những tin đồn xuất hiện gần đây trong lĩnh vực khá nhạy cảm: An toàn vệ sinh thực phẩm.

Bắp ngô luộc và nướng là món ăn khoái khẩu của khá nhiều người. Mùa hè, những gánh bắp luộc long nhong khắp các ngả đường. Giở lớp bao ni lông dày ra, từng làn hơi nóng bốc lên kèm theo mùi vị thơm nồng của những quả bắp vàng ươm như nắng hạ. Mùa đông, dọc các ngả đường, những lò than nướng rải rác phả ra mùi bắp nướng thơm lựng. Từng hạt bắp thơm giòn phủ thêm lớp mắm ớt cay xè nữa là đúng vị của mấy cô cậu sinh viên.

Tôi nhớ cách đây khoảng hai năm, mỗi quả bắp giá năm, sáu nghìn là chuyện bình thường. Vậy mà giờ đây, vật giá lên cao còn giá bắp xuống đến thảm hại. Mỗi quả to dài gần cả cánh tay cũng chỉ một – hai nghìn. Lại còn phải năn nỉ khách mua rồi còn bớt giá, thêm quả nữa chứ. Mỗi gánh bắp nặng trĩu gánh ẹo cả lưng thu lại được bao nhiêu tiền, bù vốn rồi lãi còn lại là bao. Giá của những giọt mồ hôi, nó rẻ thế đấy.

Vì sao ư ? Vì mọi người quanh tôi đang xôn xao với những tin đồn. Chẳng biết từ đâu, người ta kháo nhau rằng: Người ta không nấu bắp bằng than củi, bằng nước, bằng công sức như ngày xưa. Người ta mua bắp về cắt gọt xong là bỏ vào bao rồi rải một thứ bột gì đó lên, cột kín lại, sáng ra là chín thơm đều liền. Nghe mà khiếp! Rồi mấy ngày gần đây lại rộ lên thủ thuật khác. Người ta rải bắp lên mấy tấm tôn màu xanh, nghe đâu xuất xứ từ Trung Quốc, rồi phủ bạt lên, chẳng biết có chất gì mà bắp tự nhiên chín. Nghe mà hãi hùng! Vậy là hàng xóm gọi nhau í ới: «Đừng ăn bắp! . Cha mẹ dặn con: Đừng ăn bắp!. Gọi điện cho người thân: Đừng ăn bắp!... Và những gánh bắp vẫn chạy dọc các con đường, lặng lẽ, buồn thiu.

Nơi tôi công tác là vùng trồng bắp ngô nổi tiếng. Những gánh bắp từ tỏa đi khắp các ngả đường. Đem những cái tin đồn này ra hỏi, ai cũng bật cười vì đều đã được rỉ tai dặn dò y nguyên như thế. Mấy chị ở địa phương thì tức giận ra mặt. Chẳng biết ai tung những cái tin như thế, làm hại bao người. Người nông dân có được vài công đất trồng trọt, suốt mấy tháng trời gieo trồng, chăm sóc, mùa thu hoạch bắp cũng là lúc thu về cái giá quá bèo bọt, họ nghẹn ngào theo tin đồn. Chủ vựa thu mua bắp về chất đống vì hàng bán không chạy, cũng rưng rưng theo tin đồn. Những người gánh bắp đi bán dạo thì lại khóc ròng theo tin đồn. Trời chưa sáng đã mò dậy, hì hụi nhen lửa, bắc những thùng nước to đùng, nấu, canh cho bắp chín đều. Rồi chạy rã chân mà đến xế chiều, gánh bắp vẫn chưa vơi hết.

Dù đã nhận được những cái gật đầu bảo đảm cho một món ăn khoái khẩu và đã tận mắt nhìn những nồi nước to đùng luộc bắp đang sôi sùng sục, nhưng thú thật, chỉ thỉnh thoảng tôi mới mua những quả bắp ấy. Còn mấy chị, mấy bà quanh tôi thì tuyệt nhiên không mua quả bắp nào nữa. Giải thích cho họ hiểu ư? Thật khó! Và người chịu thiệt thòi là những người vốn mưu sinh bằng bắp. Tin đồn đang cướp dần cái «cần câu cơm của rất nhiều người. »

Không chỉ bắp ngô, hàng loạt thực phẩm cũng đang dính tin đồn. Cam sành, quýt đường , cam vàng mọng nước, nghe đâu xuất xứ từ Trung Quốc. Dưa hấu ngâm tẩm hóa chất, vỏ tươi ròng mà ruột úng nước. Lươn được tẩm bổ bằng thuốc tránh thai. Gà tẩm ướp chất gây ung thư. Lợn dư thừa lượng thuốc tăng trọng…

Người Việt ta vẫn đang hớn hở trồng cam, quýt và rau củ quả nói chung theo tiêu chuẩn VietGAP. Người Việt ta vẫn hồn nhiên chăn nuôi lợn gà hoàn toàn tự nhiên, thuần khiết. Vậy mà những tin đồn xuất hiện làm thật – giả lẫn lộn. Một mớ bòng bong về vệ sinh an toàn thực phẩm làm người người tiêu dùng chúng tôi hoang mang quá độ. Và vô số người mưu sinh hàng ngày vẫn đang rơi nước mắt một cách thầm lặng.

Thanh Ny