Sự thoái hóa của một số cán bộ lớn tới mức nào?

Về vụ việc ở Thủ Thiêm, trong kết luận thanh tra, phần nhận xét ở tất cả các mục sai phạm đều có chung đánh giá: “Nguyên nhân và trách nhiệm chính để xảy ra các khuyết điểm, vi phạm trên là do lãnh đạo UBND TP…” Còn gì rõ ràng hơn.

Đến bây giờ, “bầy sâu” đã trở thành từ ngữ quen thuộc khi được nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dùng đến khi cảnh báo những tiêu cực trong một số cán bộ. Nhưng từ đó đến nay, dù đã được chỉ rõ như vậy, nhưng hình như “bầy sâu” ngày càng đông đúc và nguy hiểm hơn. Một loạt vụ đại án gần đây đã nói lên điều đó, đồng thời cũng cho thấy, các cơ quan chức năng của chúng ta vì sao đvào cuộc ngày càng quyết liệt hơn và không có vùng cấm. Nhưng dù sao, dư luận vẫn băn khoăn: Vậy sự hoành hoành của những cán bộ thoái hóa biến chất này lớn tới mức nào, những sai phạm khủng, rất rõ ở Thủ Thiêm cũng cho mỗi chúng ta có cảm nhận khá rõ nét.

Trong vụ án này, điều nguy hiểm hơn những con số thất thoát hàng chục ngàn tỉ đồng là ở rất nhiều nội dung, pháp luật bị số cán bộ suy thoái này bỏ qua rất trắng trợn.

Thứ nhất, nguyên tắc tối thiểu là đấu thầu trong các dự án ở Thủ Thiêm bị bỏ qua. Và đây là sai phạm chung mắc ở nhiều dự án chứ không riêng dự án này. Để lách luật, những dự án lớn bị đem xẻ nhỏ để đủ điều kiện chỉ định thầu, hoặc trắng trợn hơn, những dự án BOT giao thông cũng được chỉ định thầu với lý do, ít nhà đầu tư muốn tham gia!? Đến nay, tất cả những lý do đó đều bị lộ diện chỉ là ngụy biện. Nhưng vấn đề đặt ra là bao nhiêu cơ quan chức năng, bộ ngành giám sát, thẩm định sao lại dễ dàng bị qua mặt? Có “lợi ích nhóm” trong đó không?

Thứ hai, ở Việt Nam, khi thực hiện bất cứ dự án nào, khó nhất là chuyện giải phóng mặt bằng (GPMB), vậy mà khi đã có mặt bằng sạch, không đem đấu thầu để lấy tiền xây dựng khu đô thị Thủ Thiêm đã là khó hiểu; Nhưng khi lấy đất để đổi lấy hạ tầng kỹ thuật, giá đất chỉ được tính bằng nửa giá các sở, ngành tham mưu thì … thật khó lý giải  hết mức. Tất nhiên, khi muốn “ăn bẩn”, họ đều có “lý lẽ”  của họ, lúc thì tinh vi, lúc thì trắng trợn. Đến lúc này đã lộ tương đối trách nhiệm của một số lãnh đạo TP HCM thời kỳ đó.

Thứ ba, ở dự án Thủ Thiêm, những nhà đầu tư không chỉ được nhận giá đất rẻ, mà lại còn được ngân sách nhà nước tạm ứng hàng chục ngàn tỉ đồng để thực hiện dự án. Đó đã là điều bất thường với các dự án BT, nhưng không chỉ vậy, tạm ứng ấy lại không tính lãi suất thì những người ký quyết định tạm ứng đó quả là coi thường luật, mà coi thường các các cơ quan chức năng và tiền thuế của dân. Vậy vì đâu mà những đối tượng này dám làm liều như vậy, phải chăng họ nghĩ rằng đã có cái ô lớn?

Thứ tư, liều lĩnh hơn nữa, những người chỉ đạo, triển khai dự án dám động chạm trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Nếu như giá cả đền bù, dù cực kỳ rẻ mạt, các “quan” còn có thể viện dẫn đấy là giá Nhà nước, nhưng họ dám lấy cả những khu đất ngoài ranh quy hoạch thì đúng là những “ông quan” biến chất ở đây quâ coi thường quyền lợi chính đáng của dân. Điều này càng thể hiện rõ, khu 6,5 ha đất dành cho định cư (gần trung tâm khu đô thị) cũng bị những quan biến chất này lấy mất, mà đẩy dân tái định cư ra những chỗ xa hơn nhiều và rải rác nhiều nơi. Chỉ thế thôi, cũng đủ thấy, một số quan tham đó hư hỏng đến mức như thế nào!

Những oan khuất thấu trời đó, người dân không thể mãi chịu đựng, họ buộc khiếu kiện gay gắt, đông người, dù bị lãnh đạo TP thời điểm đó nhiều lần khẳng định, đa số nội dung khiếu kiện không đúng và là giải quyết cuối cùng. Nhưng, dù “bầy sâu” nhung nhúc, có cả những con “sâu khủng”  tới đâu, chúng vẫn chỉ là “bầy sâu”, nên với quan điểm của Đảng  lấy dân làm gốc và dưới ánh sáng của công lý, những oan khuất của người dân đã và dần được sáng tỏ. Tất nhiên, hai chục năm qua, những người dân ở đây trải quá nhiều mất mát, khổ đau, không dễ gì bù đắp, vì vậy dư luận càng đòi hỏi, các cơ quan chức năng sớm trừng trị những quan tham biến chất và không có vùng cấm.

Tuy nhiên, kết luận thanh tra nêu rõ: “Trong quá trình xử lý về trách nhiệm và kinh tế sau thanh tra, nếu không khắc phục được hoặc khắc phục không triệt để các vi phạm về kinh tế gây thiệt hại tài sản nhà nước trước ngày 31/12/2019 thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.” Về việc này, hiện dư luận băn khoăn, vì sao Thanh tra Chính phủ không chuyển ngay lập tức những sai phạm rõ ràng, mức độ cực kỳ nghiêm trọng sang cơ quan điều tra mà phải chờ?

Người viết nghĩ rằng, nhìn lại cách giải quyết vụ án mua bán AVG, những hậu quả về kinh tế đã được khắc phục hoàn toàn – cách giải quyết kinh tế triệt để nhất từ trước đến nay. Còn những sai phạm về hình sự, chúng ta đã biết, vẫn được xử lý nghiêm minh.

Đặc biệt, dư luận hoàn toàn yên tâm khi trong thông báo kết luận thanh tra, ở tất cả các mục sai phạm khác nhau đều đưa có chung nhận xét: “Nguyên nhân và trách nhiệm chính để xảy ra các khuyết điểm, vi phạm trên là do lãnh đạo UBND TP…” Điều đó cho thấy, những đối tượng vi phạm pháp luật chắc chắn sẽ bị trừng phạt, bất kể họ ở vị trí nào.

Vương Hà