Phiếm đàm chuyện gốc cây gỗ sưa và quả bom

Thời gian gần đây, dư luận quan tâm đến hai sự việc tưởng giống nhau mà lại khác nhau.

Đó là ngày7/3, anh Thạch Hường ở xã Khánh Bình Đông (huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau) khi cùng gia đình đang bơm đất cải tạo đầm chuẩn bị thả cá thì bất ngờ đạp lên một vật cứng lạ, cứ ngỡ là khúc gỗ nhưng khi nước gần cạn,  đưa lên thì cả gia đình mới tá hoả đó là một quả bom dài hơn 1,5 m, ước nặng khoảng 300 - 500 kg nằm dưới lòng đầm.

Gốc cây gỗ sưa do ông Thời phát hiện ra ở lòng suối

Cũng trước ít lâu. ngày 23/2,bố con ông Thời, trú tại thôn 4Phúc Đồng, xã Phúc Trạch, huyện Bố Trạch trong khi rà cá ở khu vực khu vực ngầm bến Troóc cũng đã phát hiện súc gỗ sưa chìm dưới mặt nước gần 1 mét.

Tuy giống nhau ở chỗ cùng là “tài sản nhà nước” đều do dân phát hiện ra, nhưng diễn biến sau đó của 2 sự việc lại khác hẳn nhau:

Quả bom này, theo ông Thạch Bol là người ngụ ở ấp 7, xã Khánh Bình Đông, nguyên là du kích xã, cho biết, nếu vô tình bị kích hoạt nóng thì sức công phá của quả bom này rộng lên đến 500m, vị trí của quả bom này lại nằm ở nơi tập trung đông dân cư, cách lộ khoảng 10 mét, cách nhà anh Thạch Hường khoảng 7 mét, rất nguy hiểm cho nhiều người dân vùng đó.

Còn gốc cây sưa vừa phát hiện ra có trọng lượng 2.140 kg. Theo cân nặng đó có thể bán được 20 tỷ đồng.

Như thế là cả hai vật vừa phát hiện đó đều mang trong nó một giá trị. Quả bom liên quan đến mạng sống con người, nếu không vô hiệu hóa được nó, để nó bất ngờ phát nổ, có thể mất mạng, mà con người có giá trị cao hơn hết cả, như ta vẫn thường nói “ người là vốn quý nhất”. Còn gỗ sưa bán được cho thương lái Trung Quốc vào thời điểm này là có được ngay tiền tỷ.

Nếu theo quan điểm xác định giá trị như thế, chúng ta sẽ ngạc nhiên khi nhìn thấy cách giải quyết trên thực tế khác hẳn với các giá trị trên như sau: Ngày 23/2, cha con ông Thời phát hiện ra gốc gỗ sưa dưới lòng suối thì ngay sau đó 2 ngày - 25/2, các lực lượng chức năng huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình đã quyết định  huy động số lượng lên đến 200 cán bộ, chiến sĩ bao gồm: kiểm lâm, công an và cán bộ địa phương để bảo vệ nghiêm ngặt hiện trường vụ gỗ sưa. Còn quả bom được anh Thạch Hường phát hiện vào khoảng 11h30 phút ngày 7/3 ở dưới lòng đầm, ông Huỳnh Văn Chiến - Trưởng Ban nhân dân ấp 7 - cho hay địa phương đã báo lên xã nhưng không hiểu sao hơn 7 ngày trôi qua, chính quyền địa phương vẫn im hơi lặng tiếng, còn ông Nguyễn Đồng Khởi - Chủ tịch UBND xã thì bảo, ngay sau khi nhận tin báo của người dân, xã đã báo ngay đến Công an huyện và Công binh tỉnh. Tuy nhiên, cho đến 10 ngày sau (tức ngày 17/3, phóng viên báo Dân trí làm việc với ông Khởi) vẫn chẳng thấy bóng dáng lực lượng chức năng có thẩm quyền đến bảo vệ nghiêm ngặt hiện trường và xử lý quả bom.

Cách hành xử như thế cho thấy  nếu được hỏi thì đoan chắc họ sẽ nói: mạng người quý hơn gỗ sưa. Nhưng trong hành động thực tế, hình như giá trị đó bị đảo ngược là: Gỗ sưa quý hơn mạng người.

Sang một vấn dề khác cũng có liên quan đến gốc cây gỗ sưa. Nhân đây xin hỏi Luật sư Lê Minh Tâm, Văn phòng Luật sư Hướng Dương (Quảng Bình) – Luật sư cho rằng, khi tình cờ phát hiện gốc sưa, cha con ông Thời ở thôn 4Phúc Đồng, xã Phúc Trạch, huyện Bố Trạch đã không chủ động thông báo cho cơ quan chức năng mà tự ý trục vớt. Việc làm này đã vi phạm Khoản 6, Điều 4 của Nghị định 96/2009 của Chính phủ về xử lý tài sản bị chôn giấu, bị chìm đắm được phát hiện hoặc tìm thấy thuộc đất liền, các hải đảo và vùng biển Việt Nam. Luật sư Tâm giải thích thêm” “Cha con ông Thời chỉ được trích thưởng trong trường hợp: Sau khi phát hiện tài sản của nhà nước phải thông báo ngay cho cơ quan chức năng”.

Về ý kiến của ông Luật sư, nhiều bạn đọc gửi phản hồi về báo Dân trí bày tỏ sự chưa đồng thuận như sau:

“Gốc cây sưa được phát hiện một cách may mắn và tình cờ. Dù sao cũng phải có tinh thần động viên người có công. Đừng nên áp dụng luật mà mất lòng dân.Theo tôi phải có khen thưởng đối với cha con ông Thời mới đúng. Làm được như vậy thì dân mới nể phục”- Quang Anh quanganhsilat@yahoo.com

“Dù sao cũng cho người dân một ít chứ. Biết lý lẽ là vậy. Nhưng sống phải có cái tình chứ.”- Lê Hải haile10091987@gmail.com

“Gốc rễ của một cây gỗ nói chung hay gốc cây gỗ sưa nói riêng là loại phụ phế của một cây gỗ sau khi khai thác gỗ, không có một qui định nào trong luật pháp của nước CHXHCN Việt Nam là tài sản quí (báu vật) hay tài sản quốc gia. Nếu không thuộc tài sản quốc gia thì đâu cần phải báo chính quyền địa phương sở tại hay một cơ quan nào đó có thẩm quyền quản lý tài sản. Mặt khác cho tới nay không ai giải thích được giá trị và giá trị sử dụng của gỗ sưa là gì. Tất cả chỉ là những đồn thồi từ Trung Quốc. Vì vậy chính quyền địa phương can thiệp thu hồi là không đúng." Huỳnh huynhvn75@yahoo.com.vn

“Chỉ là gốc cây, người ta không phải là vào rừng chặt phá cây đang sống để lấy gốc, mà là nhìn thấy thì vớt. Nếu là gốc gỗ bình thường vớt về làm củi thì có phải báo cho Nhà nước không, Luật sư Tâm? Cứ thấy đồn tiền tỉ mà chả ai biết gỗ sưa dùng dể làm gì. Cái tài sản "bị chôn giấu, bị chìm đắm" này mơ hồ quá.Nếu có giá trị thì cũng chia % cho người tìm thấy chứ. Người ta cũng nghèo. Luật gì cũng phải có lợi cho dân.”- Doan Ngoc Doan doan.tdlc@gmail.com

“Chán thật, chẳng khác nào người dân ra sông bắt được con cá to không mang lên bờ được, thế rồi chính quyền sở tại "giúp" sức mang lên bờ thành tài sản của Nhà nước, mà chẳng cắt chia cho họ một phần nhỏ để động viên.” -Law vumanhcuongsxd@yahoo.com.vn

“Người phát hiện gốc sưa khủng không được thưởng cũng không được hưởng vì trái luật. Nếu luật như vậy thì nên sửa lại luật, bất công quá, nghe đâu người dân ở một nước nào đó đã phát hiện một kho vàng trị giá hàng triệu đô la mà Nhà nước đó vẫn cho người phát hiện được quyền hưởng. Đó là điều đáng suy ngẫm.”- Nguyễn Ngọc Trung

trung.nguynngc46@gmail.com

“Ở nước khác, ai phát hiện ra thì người đó được hưởng, Nhà nước chỉ căn cứ vào giá trị mà đánh thuế thu nhập.”- Cong lytrung.nguynngc46@gmail.com

Chả biết những ý kiến trên của các bạn đọc có đúng không? Mong luật sư Tâm khai sáng giúp.

Nguyễn Đoàn