Người Việt và “cú sốc” từ tin chợ Chim ở Nga tạm thời đóng cửa

Những lý do được đưa ra bao gồm vệ sinh dịch tễ không đảm bảo, luật lao động chưa thực thi nghiêm túc, hàng hóa còn sai phạm… khiến bà con không khỏi hoang mang lo lắng. Nhưng rất may sau đó, vào sáng ngày 15/1, chợ vẫn hoạt động bình thường.

Nỗi bất an nếu phải đóng cửa chợ…

Nguồn tin trên qua phương tiện truyền thông phát đi từ bộ phận báo chí, trực thuộc Cơ quan giám sát quyền lợi người tiêu dùng Liên bang Nga Rospotrebnadozr (theo hãng Interfax, phát đi chiều tối 14/1/2014), quả thực là một nỗi lo âu thực sự. Nó không chỉ ảnh hưởng đến tài sản mà còn liên quan đến quyền lợi làm ăn lâu nay và cho cả tương lai tại địa bàn này của hàng chục ngàn con người mang các quốc tịch khác nhau (trong đó có không ít người Việt Nam).

Trung tâm thương mại Sadovod (có chợ Chim cũ) và Trung tâm thương mại Mátxcơva (chợ Liu - cách gọi của bà con Việt Nam vì gần ga xe điện ngầm Liubliuno) là hai trung tâm buôn bán lớn của Mátxcơva. Hai địa điểm này là nơi tập trung đông người Việt Nam nhất (tương đương như chợ Vòm lúc trước). Chính vì thế mà bất cứ một thông tin nào có liên quan đến 2 khu vực này đều có sự ảnh hưởng lớn tới việc mưu sinh của cộng đồng.

Khách hàng Nga đưa hàng ra xe.

Thời gian vừa rồi, cộng đồng người Việt Nam đang làm ăn ở 2 khu vực này thường xuyên gặp rắc rối vì những sai phạm liên quan tới vấn đề lao động nhập cư (qua các chiến dịch “Rào chắn 1 và 2”) rồi tệ nạn xã hội, hỏa hoạn, mất cắp hàng hóa, hàng nhái, hàng giả, thủ tục pháp lý giấy tờ có vấn đề… nay lại bị cơ quan chức năng xử lý với thái độ kiên quyết vì chuyện không đảm bảo vệ sinh dịch tễ… có thể thấy bài toán đã đến hồi nan giải. Một tiếng chuông báo động thực sự!

Nếu thực sự có một ngày chợ bị đóng cửa thì hàng chục ngàn con người mang nhiều quốc tịch khác nhau vốn đang buôn bán làm ăn ở nơi này sẽ phải đi tìm nơi làm ăn mới, tiền bạc sẽ bị thất thoát, chưa kể cả một loạt hệ lụy kèm theo. Từ ký ức chợ Vòm thất thủ hồi tháng 9/2007, một số người từng bị mất mát tài sản, bị thất thoát tiền bạc nên nỗi ám ảnh vẫn còn đeo đẳng.

Bức tranh ngày di tản chợ Vòm như hiện lại… Hàng hóa thất thoát, con nợ sẽ nhân dịp vin vào cớ này xảo biện, chủ nợ “méo mặt” vì không thu được tài sản, hàng hóa ứ đọng không bán được để thu hồi vốn. Bao nhiêu là câu hỏi, bao nhiêu là vấn đề… Chắc chắn sẽ có nhiều người khốn đốn!

Ngay việc cách đây mấy tháng khi bị dẹp khu chợ tạm ở vòng ngoài để xây dựng, cơi nới khu bên trong cho phù hợp với tiêu chuẩn trung tâm thương mại văn minh, nhiều người đã phải chịu thiệt thòi. Nay cơ sự bất an lại đến, liệu rồi sẽ ra sao đây? Hay đây chỉ là kiểu “rung cây nhát khỉ”?! Hay là thời buổi cạnh tranh thị trường, vì các chợ, trung tâm thương mại khác vẫn còn chỗ trống nên thỉnh thoảng tạo vài cú hích? Hoặc là cách thức báo động của chính quyền cho chủ trung tâm thương mại cần phải lưu tâm đến các vấn đề dịch tễ, đến quyền lợi của người tiêu dùng và cả việc phải tuân thủ đúng pháp luật…?

Cũng trong một diễn biến khác, hiện đang có ý tưởng làm mới chợ Chim (tức là khu chợ bán chim muông, gia cầm theo như tên gọi) với cuộc thi mô hình về Trung tâm thương mại chợ Chim nằm trong địa bàn của Trung tâm thương mại Sadovod, dự kiến sẽ hoàn tất vào cuối tháng 1/2014. Sau khi bình chọn sẽ tiến hành xây mới. Hiện nay trên nền chợ Chim cũ đang tiến hành dỡ bỏ các gian hàng.

Tâm trạng nào với… Tết “con Ngựa”?

Nhiều người đã tính tới chuyện có thể phải hủy vé về ăn Tết ở quê nhà nếu chợ phải tạm ngưng hoạt động - nhưng cũng có người đã nghĩ tới chuyện phải âm thầm ra về trong thấp thỏm hy vọng. Có thể nhiều người sẽ phải bỏ Tết để bay sang vì lo lắng cho tài sản một khi chợ có vấn đề, tránh tình trạng nếu chợ bị tạm thời đóng cửa sẽ ảnh hưởng tới hàng hóa bên trong khi người chủ vắng mặt.

Mặc dù bà Nadezha Spiridonova, đại diện cho phía chủ chợ Sadovod đã thông báo rằng: “Hiện nay chợ vẫn hoạt động bình thường” bởi “chỉ có một dãy pavilon số 5 bán áo lông thú sai phạm bị niêm phong” và thực tế ngày 15/1, chợ Sadovod vẫn hoạt động bình thường, nhưng điều đó thật sự là chưa đủ để an ủi tâm trạng lo âu của mọi người.

Mới đây, cơ quan chức năng của chính quyền lại khẳng định: Việc sai phạm là nghiêm trọng có hệ thống nên “cần có thời gian để tiến hành việc đóng cửa chợ Sadovod” (lời của ông Vladimir Zotov, quận trưởng quận Đông Nam cho biết trên Twitter) chỉ vì ban quản lý chợ đã không thực hiện nghiêm túc giám sát kiểm tra về y tế cho nhân viên, không triển khai giặt giũ thường xuyên áo quần chuyên dụng cho người lao dộng, các khu vực làm việc không được khử trùng, các khu vực nhà hàng, kho tàng, bến bãi, nơi bán buôn, nơi ở trong khu chợ, nơi đi lại v.v… vẫn chưa đảm bảo vệ sinh theo yêu cầu.

Được biết, chợ bán buôn rau quả Pokrovskaya tại Mátxcơva đã bị đóng cửa 90 ngày theo luật, do vụ việc một thanh niên Nga bị một người nhập cư đâm chết vào ngày 10/10/2013 đã dẫn tới việc biểu tình và bạo động vì sự phẫn nộ của người địa phương. Khu chợ rau quả này cho tới ngày 14/1 vẫn chưa được phép mở lại.

Nhiều bà con đã thể hiện sự bức xúc lo lắng qua tình trạng phức tạp của chợ Sadovod vừa nêu trên. Nhiều người lo xa đã tính tới chuyện chuẩn bị phương án 2 là tìm cơ sở mới. Tuy nhiên, điều cần nhất lúc này là sự bình tĩnh để theo dõi tình hình biến động nhằm tìm cách giải quyết khó khăn.

Dù sao đây mới là ý kiến đề xuất lên tòa án quận Đông Nam của cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và chúng ta tin tưởng là phía chủ chợ Sadovod sẽ tìm cách phối hợp với cơ quan chức năng để tìm ra biện pháp tốt nhất khắc phục hậu quả. Chúng ta cứ tạm tin là: “chợ vẫn hoạt động bình thường” như lời của vị đại diện chủ chợ đã phát biểu.

Trước tình hình cấp bách vì sự tồn tại của Sadovod, nên ngay từ ngày 15/1, phía chủ Trung tâm thương mại Sadovod đã tiến hành khẩn cấp sửa chữa những sai sót trầm trọng mà bên chính quyền đã thông báo.

Với người Việt Nam chúng ta, muốn làm ăn lâu dài ở nước Nga thì bà con phải luôn luôn tuân thủ đúng pháp luật về luật thương mại, luật nhập cư, luật lao động của bạn, có thế cộng đồng mới có cơ hội hòa nhập và đứng vững ở nơi đây. Thời gian sắp tới, chúng ta sẽ còn gặp nhiều khó khăn phức tạp với một số luật mới mà bạn sẽ tiến hành triển khai.

Võ Hoài Nam
Từ Mátxcơva