Nghĩ về chuyện bắt con học thêm khi nghỉ hè

Ngàn lẻ một kiểu học hè:

Trước đây, vào dịp hè, các trường học thường tổ chức dạy thêm để học sinh khỏi quên kiến thức. Từ khi thực hiện cuộc vận động “Hai không” với việc “Chống dạy thêm, học thêm tràn lan”, việc học thêm có tổ chức này không diễn ra nữa. Các cơ sở giáo dục thường cho học trò nghỉ trọn  vẹn 2 tháng, còn lại tập trung để chuẩn bị cho công việc cuả năm học mới (sửa sang trường lớp, vệ sinh cảnh quan sư phạm, thầy cô học nhiệm vụ năm học). Gần khai giảng, nhưng học sinh phải thi lại đến ôn tập và làm bài thi để đủ điều kiện xét lên lớp mà thôi.

Một số đông các bậc cha mẹ học sinh không biết phải quản lý con như thế nào nên muốn đưa con đến lớp học hè để rảnh chân lo công việc. Số khác thấy con em mình không được ôn tập thì dẫn đến lo lắng, sợ quên kiến thức, đã tự phát tổ chức cho con học thêm tại nhà. Việc học thêm này muôn màu muôn vẻ: có những phụ huynh cho con học để ôn tập lại kiến thức lớp cũ. Có những bậc cha mẹ lại yêu cầu nâng cao, và cá biệt có người lại yêu cầu người dạy phải... dạy trước kiến thức cho con em mình “để khi vào năm học con mình biết nhiều hơn các bạn khác!!!” 

Có cầu ắt có cung. Đội ngũ gia sư phần lớn là các sinh viên đại học về nghỉ hè, có kiến thức nhưng không có trình độ sư phạm. Việc dạy kèm để ôn lại kiến thức năm học trước thì được, chứ học nâng cao thì làm sao có thể? Việc dạy trước kiến thức lại càng không. Có những bậc cha mẹ “sáng kiến” hơn, đã tổ chức nhóm học tại nhà, rồi mời một số thầy cô giáo đến dạy kèm cho con em mình, mỗi nhóm này có khoảng 10 – 15 học trò. Những lớp học này thường là tận dụng phòng khách của gia đình để làm lớp học nên bàn ghế, bảng đều không đủ tiêu chuẩn. Các em ngồi quá gần bảng, không đủ khoảng cách yêu cầu, dễ hại mắt. Bàn ghế cũng không đồng bộ, có khi tận dụng bàn uống nước, bàn ăn cơm của gia đình, có khi lại là các bàn học cá nhân, (loại bàn chân gấp, ngồi học trên giường), ngồi tư thế lâu dẫn đến mỏi  lưng...

Ở một số nơi, hội phụ huynh đã đứng ra làm đơn đề nghị nhà trường tổ chức dạy ôn tập hè cho con em mình. Để thể hiện quyết tâm, các phụ huynh ký vào đơn xin học và tha thiết mời các thầy cô giáo tổ chức cho các cháu ôn tập hè tại trường. Nhưng họ đâu có hiểu rằng các thầy cô giáo sau một năm học cũng cần nghỉ ngơi thư giãn, đi du lịch cùng gia đình, về quê thăm thú cha mẹ họ hàng... Ngoài ra, các thầy cô cũng tham dự các lớp học tập bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ và tập huấn các chuyên đề liên quan đến công tác giảng dạy. Chưa kể đến việc dạy trong hè là vi phạm quy định của ngành giáo dục về công tác dạy thêm học thêm.

Cho trẻ hoạt động hè thế nào là hợp lý?

 Các nhà trường cũng nên giúp phụ huynh bằng cách: trong buổi họp phụ huynh cuối năm, cần tư vấn về biện pháp quản lý con em họ trong dịp hè. Các bậc cha mẹ lo lắng cho con cũng là điều dễ hiểu. Nhưng đầu óc trẻ em đâu phải là một cỗ máy để nhồi nhét? Đến kỳ nghỉ hè, cần cho các em nghỉ ngơi, thư giãn thoải mái.

Nếu cha mẹ lo lắng con quên kiến thức, có thể đề ra thời gian biểu cụ thể cuả các em trong ngày, phân bố hợp lý giữa chơi và tự học (chơi nhiều hơn học). Cần xen kẽ học ngoại ngữ, học đàn, học vẽ, học võ thuật, học bơi để nâng cao kiến thức và rèn luyện sức khoẻ.

Việc ôn tập văn hoá cũng cần thiết nhưng chỉ nên thực hiện từ 1/8 và cũng chỉ cần mỗi ngày ôn khoảng 1 tiếng, trong đó yêu cầu rèn chữ, làm lại các dạng toán đã học trong năm. Các em có thể đến các trung tâm ngoại ngữ để học thêm kiến thức ngoại ngữ cuả mình. Nhưng nhất thiết trước khi giỏi ngoại ngữ phải nắm vững “nội ngữ”- nghĩa là phần Tiếng Việt cơ bản. (câu chữ, cách dùng từ, chú ý lỗi chính tả, cách hành văn...).

Vẫn biết học văn hoá là quan trọng, nhưng học các môn năng khiếu để  phát triển tâm hồn cũng là điều rất cần thiết. Vì thông qua các môn này, ngoài việc để phát huy năng khiếu sẵn có, còn giúp các em có được cái nhìn đẹp hơn về cuộc sống, thân thiện cởi mở với mọi người, và sâu xa hơn: làm giảm bớt nạn bạo lực học đường đang nhen nhóm. Các bậc cha mẹ hãy yên tâm, vì trong chương trình học chính khoá cuả năm học mới, bao giờ cũng có khoảng 1-2 bài ôn tập lại kiến thức cũ (trong tuần đầu tiên cuả năm học). Điều cơ bản là trong năm học cũ, các em phải nắm vững kiến thức cơ bản để khi thầy cô nhắc lại là nhớ ngay.

Trong quá trình học, cha mẹ cần “học cùng con” - đó là điều căn bản. Có thể học cùng con ngay từ khi  bắt đầu khai giảng, vừa quản lý con, vừa tạo sự thân thiện giữa cha mẹ và con cái, như vai trò một người bạn lớn, nắm bắt tâm tư nguyện vọng cuả con mình. Tiếc rằng trong thời buổi kinh tế thị trường, mọi người đều đổ xô vào công việc kiếm tiền mà quên mất dần vai trò làm bạn với con trẻ. Nên chăng, mỗi ngày hè, cha mẹ hãy bớt ra khoảng 1 tiếng để kiểm tra việc tự học ôn cuả con mình, bám vào nội dung sách giáo khoa, để giúp con mình học tập tốt hơn, tự tin bước vào năm học mới. Tuyệt đối không được dạy trước kiến thức cho con, dù bằng hình thức nào (kể cả gia sư), vì như thế, học trò khi đi học chính khoá trong giờ học sẽ có cảm giác “mình biết rồi” và không chịu khó nghe giảng, dẫn đến mất tập trung trong giờ học, ảnh hưởng đến các bạn xung quanh, gây tâm lý khó chịu cho thầy cô đứng lớp. Rất đáng tiếc, có những phụ huynh không hiểu biết đã cho con học hè quá tải, thậm chí nhiều thời gian hơn cả chính khoá. Có những cháu “bé tí bé tẹo như cái kẹo làm điêu” mà mỗi ngày phải gồng lên học 3 ca. Có cháu phải học sáng toán, chiều văn, tối ngoại ngữ… thử hỏi còn đâu thời gian để chơi đùa thư giãn? Đầu óc mệt mỏi, còn đâu tâm thế để tiếp thu bài trong năm học mới?

Nên để trẻ bước vào năm học mới với tâm thế “cốc nước vơi”

 Ngành giáo dục đã nghiên cứu rất kỹ: 9 tháng học tập và 3 tháng nghỉ ngơi là phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi học sinh. Bộ nhớ của trẻ cũng cần “xả” trước khi nạp vào kiếm thức mới. Cần để cho các em thư giãn đầu óc, phát huy năng khiếu, rèn luyện thể chất, tham gia những lớp kỹ năng sống mà trong năm học các em không có thời gian thực hiện.

Hè là dịp các em được đi du lihcj, thma gia các trò chơi ở nhwungx khu vui chơi, hoặc các hoạt động hè do Đoàn thanh niên khu dân cư tổ chức. Điều này cũng đòi hỏi tổ chức Đoàn trong các khu dân cư cần phát huy thế mạnh của  mình, tổ chức các hoạt động bổ ích, giúp  quản lý thiếu niên trong dịp hè

Nhiều bậc cha mẹ quá bận việc muốn cho con đến các lớp học thêm như một vai trò trông trẻ để mình còn rảnh chân lo việc khác. Theo tôi không nên.

Nếu có quê, cha mẹ có thể gửi con về quê cùng ông bà, họ hàng, để trẻ vừa có được những ngày tháng trải nghiệm, vừa biết họ hàng.

Nếu không tiện gửi về quê, có thể cho trẻ tham gia học kỳ quân đội. Các em vừa rèn tính tự lập, lại được trưởng thành hơn khi thực hành những kỹ năng sống cơ bản trong môi trường kỷ luật quân đội.

Ở những gia đình không có điều kiện cho con tham gia như trên, bố mẹ vẫn có thể yên tâm để con ở nhà. Giao cho trẻ những công việc vừa sức như nấu cơm, giặt giũ, dọn dẹp nhà cửa. Có thể cho trẻ em tham gia các lớp năng khiếu như bóng đá, cầu lông, vẽ, múa hát. Các lớp kỹ năng sống giúp trẻ luyện tốt hơn. Nếu bố mẹ lo lắng về việc học của con, thì cũng chỉ nên cho trẻ ôn tập văn hóa từ 1/8 để cho đỡ quên kiến thức, mà cũng chỉ cần tự ôn, không cần đến lớp học thêm làm gì. Hãy để trẻ có tâm thế là cốc nước vơi khi bước vào năm học mới. Lúc đó việc tiếp thu kiến thức sẽ tốt hơn.

Cho trẻ làm gì trong hè là điều các bậc phụ huynh quan tâm chính đáng. Nhưng cho con nghỉ như thế nào và học những gì trong dịp hè ấy, thì không phải phụ huynh nào cũng có thể thực thi hợp lý. Làm như thế nào, quan tâm ra sao thì đòi hỏi sự “mềm hoá” vận dụng từng hoàn cảnh cụ thể của các gia đình. Miễn sao trẻ thấy được kỳ nghỉ hè thực sự bổ ích, lý thú mà vẫn không quên kiến thức, chuẩn bị tốt tâm thế để tự tin bước vào năm học mới.

Đừng đánh mất tuổi thơ của trẻ, trả lại cho con mùa hè theo đúng nghĩa của nó: thư giãn và nghỉ ngơi. Trả lại cho em những cánh diều, những trò chơi dân gian, bắn bi đánh đáo, chơi khăng đánh chuyền. Trả lại cho em sự hồn nhiên trong sáng, cho em những ngày tháng hè không còn áp lực học hành, điểm số, được nghỉ ngơi thư giãn thực sự. Đó là trách nhiệm của gia đình, của các ông bố bà mẹ, là trách nhiệm của mỗi chúng ta.

Diễm Nguyệt