Đằng sau “thảm đỏ” mời gọi thủ khoa

Phấn đấu không bằng cơ cấu

Nhận xét về tình trạng trong 10 năm qua, trong số gần 1.100 thủ khoa được Hà Nội tuyên dương thì chỉ có 107 bạn về công tác tại các cơ quan của Hà Nội, bà Nguyễn Thị Vinh - Phó GĐ Sở Nội vụ Hà Nội được báo Lao Động dẫn lời, cũng đã chỉ ra những nguyên nhân chính mà ai cũng có thể nhìn thấy được như: được nhà trường tiếp nhận ngay;  đã nhận được lời mời của các công ty liên doanh nước ngoài; môi trường làm việc và thu nhập tại các cơ quan hành chính chưa đủ sức hấp dẫn...

Và 1 trong biện pháp cụ thể để thu hút nhân tài, cũng theo lời bà Vinh, là mấy năm gần đây Thủ đô đã rất chú trọng tạo mọi điều kiện cho các thủ khoa vào làm việc phù hợp với khả năng của mình…Vâng nếu quả đúng như vậy thì còn gì bằng,  bởi thế cũng đã có một số bạn đọc bày tỏ hoan nghênh quan điểm cởi mở này:

“Hà Nội thế là đã thể hiện được quan điểm cởi mở trong việc trọng dụng nhân tài. Nhưng từ thủ khoa đại học đến một nhà quản lý  tốt còn cả chặng đường dài, mà chỉ một phần rất rất rất nhỏ người đi đến đích Vì thế đối với  rất nhiều thủ khoa, vào bộ máy cơ quan nhà nước rất có thể là lãng phí cái tài học tập và thi cử của họ. Làm công ty liên doanh hoặc nước ngoài cũng tốt, tuy sức lao động phải bỏ ra có nhiều hơn nhưng cũng có thu nhập. Lại học được kinh nghiệm quản lý, kĩ thuật tiến bộ và đóng góp trực tiếp cho đất nước bằng GDP, bằng thuế” - Rieng chung:  riengchung@gmail.com

“Hoan hô!Tôi tin chắc rằng những người có tâm có đức, được nhà nước vinh danh, được đào tạo vững chắc, sẽ rất hoan nghênh và sẵn sàng đóng góp sức mình cho công cuộc phát triển đất nước ngày càng vững mạnh. Người có tri thức tốt, lại không mất tiền mà có được việc làm phù hợp thì chắc chắn sẽ làm hết mình vì công việc. Và như vậy, họ cũng góp phần cho các nỗ lực chấm dứt các tệ nạn như tham nhũng, hạch sách… vốn bị kêu ca rất nhiều trong các cơ quan nhà nước hiện nay” -Niềm tin:  megam_nb@yahoo.com

Nhưng sự nghi ngại vẫn nhiều hơn bởi thông thường “nói vậy mà không hẳn vậy”, nhất là khi theo kinh nghiệm “xương máu” của nhiều người thì phía sau thảm đỏ còn khá nhiều góc khuất mà người dân ai cũng nhìn thấy, chỉ có giới chức thì hình như... ngại thấy mà thôi.

 “Dưới thảm đỏ nhiều… đinh lắm!!!” - Van Tu:  huongtuvan@yahoo.com 

“Xã hội bây giờ nhiều nơi Phấn đấu không bằng Cơ cấu. Giờ làm cơ quan hành chính nhà nước mà không có ô dù thì khó ngoi lên lắm.Thực tế xã hội bây giờ Lương tháng không bằng Lương tâm, nên mọi người phải bươn ra ngoài kiếm sống vừa tự do lại nhiều tiền....” - Lang thang:  xaem17@yahoo.com

“Xin vào làm cơ quan nhà nước bây giờ phải là ‘con ông cháu cha’, không thì phải là bố mẹ có nhiều tiền. Nhưng mà bố mẹ có nhiều tiền thì chắc lại chả muốn cho con mình vào cơ quan nhà nước đâu nhỉ, vì gò bó lắm” - Hoan:  nhuhoan@meci.vn

“Cơ quan nhà nước ư? Lại cảnh "Con Vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa lại quét lá đa" thôi. Nói thế chắc ai cũng hiểu” - T.Kiên:  protec.itsupport@yahoo.com

“Ở mình thì khi nào cũng Hậu duệ, Tiền tệ, Quan hệ, rồi mới đến Trí tuệ còn không thì Mặc kệ. Cho nên tình hình nó mới vậy” - Nguyen Tinh:  nguyentinhvov87@gmail.com

“Mấy vị cán bộ nhà nước nói nghe hay lắm, lọt lỗ tai lắm nhưng làm thì ngược lại. Muốn xin được vào đã khó, khi vào được rồi thì không được trọng dụng, vì họ sợ tài hơn họ nên họ chèn ép không cho lên. Chán!” - Nguyện Cà Mau:  lecnguyen@gmail.com

“Thực ra mà nói, đa phần những người tài giỏi muốn vào nhà nước làm lắm, nhưng lại gặp một rào cản là mình không phải là con cháu của các sếp nên rất khó.Vậy nhân tài không thể về được chứ đừng nói là do đãi ngộ kém....Tôi cũng muốn vào NN làm nhưng lần nào thi công chức cũng bị “ao” vì không có người quen, hỏi vì sao nhân tài đi đâu hết?” - Cuong:  catminhchau@gmail.com

“Họ có tạo điều kiện đâu mà giờ bảo thế chứ. Thử đi hỏi những người trong cuộc thì biết. Ra trường ở Hà Nội có việc đâu. Thật là buồn…  cười” - Nguoi Vietnam:  thanhtran@gmail.com

Các thủ khoa đại học năm 2011 chụp ảnh với giáo sư Ngô Bảo Châu (ảnh: báo Người đưa tin)

Ngọt ngào và cay đắng

Vâng, chính sách thu hút nhân tài hay nói cách khác là “trải thảm đỏ” mời gọi thì ở đâu đâu chúng ta cũng có thể được nghe từ chính các giới chức, những người đứng đầu các cơ quan, doanh nghiệp… nói tới với đầy đủ những yếu tố có thể nói là hầu như toàn vị ngọt ngào. Nhưng (lại nhưng) như người đời thường nói về  “mặt trái của tấm huy chương”, hãy đi theo cách nick Người VN gợi ý xem phải chăng phía sau “thảm đỏ” đó cũng chứa đựng không ít vị đắng cay.

“Tôi là 1 trong 200 thủ khoa tốt nghiệp của thành phố Hà Nội năm 2011. Nhưng thời buổi này mà nghĩ đến việc cầm chứng nhận thủ khoa đi xin việc tại cơ quan hành chính nhà nước thì thật sự là... mơ. Mà nếu có vào được thì sao chứ, liệu có thể xậy dựng sự nghiệp trong môi trường hành chính nhà nước mà không có quan hệ đằng sau không?? Hơn nữa, nếu đã giỏi thì làm ở ngoài sẽ có triển vọng hơn nhiều. Thế nên, đã là thủ khoa thì càng ít người làm cho đơn vị hành chính của Hà Nội là điều rất dễ hiểu thôi” - Đàm Tiến:  nghehieu@gmail.com

“Mình cảm thấy buồn hơn khi đọc bài báo này. Xã hội kẻ ăn không hết người lần chẳng ra. Mình cũng là sinh viên tốt nghiệp thủ khoa (lại là một trường đại học lớn là Đại học Sư phạm HN) nhưng cơ hội việc làm cho những người như bọn mình vẫn...rất khó khăn. Biết đến bao giờ mới dám mơ 2 từ thảm đỏ đây???” -  PVL:  phanvanloidhsphn@gmail.com

“Tôi có em  học đại học Kiến trúc ra trường loại Giỏi, được giải thưởng sáng tạo Tài năng Trẻ VN mà đi xin việc có được đâu” – Hai Nam:  hainamtnmt@gmail.com

“Cháu tôi cũng là thủ khoa, được tuyên dương tại Văn Miếu Quốc Tử Giám mà có xin được việc làm đâu. Nếu cần thì Hà Nội làm điều tra xem trong số các thủ khoa giờ họ đã tìm được việc hết chưa” - Nguyen Ha Noi:  nguyenhanoi@yahoo.com

“Lời bà Vinh nói trên chỉ là lý thuyết thôi. Chứ bây giờ muốn vào các cơ quan hành chính nhà nước phải có tiền mới chạy vào được, nhất là ở thủ đô thì phải có mối quan hệ, có tiền hoặc phải con ông cháu cha mới vào được. Bạn tôi nhiều người ra trường với tấm bằng tốt nghiệp loại giỏi mà có xin được việc đâu” - Song Nam:  khanhnam2612@gmail.com

Đúng là mọi chuyện khi ở lý thuyết bao giờ cũng hay, nhưng lúc biến thành việc làm thực tế thì đa phần “nói vậy mà không phải vậy”. Cho nên mới có những yêu cầu như của Nguyễn Thị Tú Anh  tuanh_nguyenthi@yahoo.com:

“Cái chính là nhận vào rồi xếp cho các cháu làm gì. Hay là vào pha trà, lau bàn cho các sếp tiền bối. Đừng hình thức, hãy làm minh bạch như Đà Nẵng thì sẽ thu hút được người tài”.

Hay như Nguyễn Văn Bốn bonnasico@gmail.com nêu rõ những rào cản vô  hình:

“Hãy tự đặt câu hỏi xem tại sao họ lại không về? có phải cố tạo ra rào cản vô hình không? Nếu thủ khoa không về thì tuyển á khoa hoặc thấp hơn nữa, sao chỉ tuyển thủ khoa?”

Nick Không tin thoaxinh_cute@yahoo.com nhấn mạnh:

“Cứ nói vậy thôi, chứ xin được việc vào CQ nhà nước ở Hà Nội thì dù thủ khoa thì chắc cũng phải có tiền mà cũng chưa chắc đã được. Nên hầu như toàn con ông cháu cha thôi”. 

Nguyễn Công Trứ thienhaxanh@Gmail.com nhắc lại yếu tố “đầu tiên”

Nói vậy mà không hẳn vậy

Những người trong cuộc và “ngấp nghé” khá gần “thảm đỏ” còn bộc bạch thực tế như vậy, nên các phân tích tiêu cực khác xem ra cũng như “phía Tây chẳng có gì lạ”:

“Các bạn đã đỗ thủ khoa chắc chắn có nền tư duy tốt và thích những công việc: 1) sáng tạo, đổi mới, 2) lương cao, 3) chế độ đãi ngộ tốt, 4) có nhiều cơ hội mở tầm nhìn, bằng cách học thêm ngoại ngữ để đi học tiếp ở nước ngoài, 5). v.v..... Trái lại ở các cơ quan hành chính tôi nghĩ mãi chưa được tiêu chí nào. Hơn nữa các bạn trẻ bây giờ thông tin nhau nhanh lắm, họ biết thừa vào các cơ quan hành chính toàn con ông cháu cha, tự nhiên phải gánh thêm việc cho con cháu ông cha, và nếu lỡ buột miệng phê bình họ lại còn bị vạ miệng thì tốt nhất thôi cho lành” - Bùi Thành:  Buivanthanh90@yahoo.com

“Có ai tổng kết xem hiện nay có bao nhiêu phần trăm thủ khoa đang làm lãnh đạo trong cơ quan nhà nước không, tối thiểu là cấp trưởng phòng. Theo tôi thủ khoa là người  có khả năng, với thực lực của họ thì lên đến vị trí ấy không khó. Bởi thế, chỉ cần nhìn vào đấy cũng có thể xác định được mức đãi ngộ, tạo điều kiện làm việc và thể hiện khả năng của các đơn vị nhà nước. Mời thủ khoa về để sáng sớm đến pha chè cho cả phòng, làm việc không tên thì buồn lắm. Tệ hại hơn nữa là khai thác sức lao động của họ với danh nghĩa tập thể, chính những cái ấy giết chết mong muốn cống hiến của những người có khả năng” - Việt:  tinhcau80@yahoo.com

“Tốt nghiệp thủ khoa các trường đại học mà vào làm ở các cơ quan hành chính là một sự lãng phí chất xám. Làm việc ở những nơi đó, có khi càng ngày càng thui chột về chuyên môn mà bản thân chẳng được lợi ích gì nhiều…. Bố mẹ mất công mất của cho ăn học, bản thân cũng phải phấn đấu rất nhiều để đạt thủ khoa thì hãy tìm một việc làm xứng đáng: Cống hiến nhiều, thu nhập cao, môi trường làm việc tốt” - Đậu Ngọc Anh:  daungocanhkl@gmail.com

“Hành chính nhà nước: Một là vì mức lương, đãi ngộ quá thấp so với các doanh nghiệp nước ngoài. Hai là với cơ chế tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ công chức như hiện nay, những người giỏi mặc dù có được ưu tiên tuyển thẳng thì cũng khó có đất để phát triển. Thậm chí có khi còn bị vô hiệu hóa nếu không được lòng cấp trên. Thực tế đó khiến cho những người giỏi thường không mặn mà vào làm tại các cơ quan nhà nước. Vì vậy theo tôi nhận thấy,  trong thời gian khoảng 10 năm trở lại đây bộ máy công quyền của chúng ta thường chỉ tuyển được những người trung bình trở xuống thôi. Tình trạng chảy máu chất xám vẫn đang diễn ra rất phổ biến, rồi tới đây không biết tình trạng đó sẽ còn phát triển như thế nào nữa?” - Đào Thanh Xuân:  sonhailyb@gmail.com

“Con ông cháu cha thì được đẩy lên, còn người giỏi thì bị dìm xuống. Giỏi đi dốt ở lại, đấy là hiện trạng ở nhiều cơ quan nhà nước bây giờ. Thử hỏi như thế thì đất nước Việt Nam bao giờ mới phát triển nhanh và mạnh được cơ chứ. Nghĩ mà buồn....” -  Nguyễn Minh Vũ:  vunm@vpi.pvn.vn

“Khi nào các cơ quan hành chính bỏ qua hàng chục cửa ải hành chính và có chế độ ưu đãi thực sự với các thủ khoa, thì lúc đó thủ khoa mới cạnh tranh với con ông cháu cha được. Chứ với cơ chế này thì khó mà các thủ khoa trụ nổi ở cơ quan hành chính nhà nước được lắm” - Thanh Hoa:  thanhhoa@yahoo.com.vn

Và cũng thật đáng buồn và đáng lo ngại, nếu như kết luận “Chỉ hình thức như những báo cáo thành tích của các cơ quan hành chính Việt Nam” của  Cường:  gaprot99@yahoo.com là sát thực. Thế mới… gay!!! 

Kiều Anh