Luật chậm được trình do các Bộ ngành quá... thiếu trách nhiệm!

“Tính cua trong hang”!

Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được trình UB Thường vụ Quốc hội cho ý kiến sáng nay, 6/10. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nghi ngại vì ngay tại Chính phủ, dự thảo luật đã không tạo được sự đồng thuận của các bộ.

Ông Hiển dẫn chứng, Bộ Tư pháp – cơ quan chủ trì thẩm định luật đã nhận xét, hầu hết các vướng mắc trong hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nằm ở khâu thực hiện chứ không phải do thiếu cơ chế hay do chưa có luật. Theo đó, Bộ này nêu ý kiến, không cần ban hành luật này mà có thể để Chính phủ làm nghị định là đủ.

Các nội dung cơ bản khác đưa ra thì, về cơ chế tài chính, Bộ Tài chính “bác” gần hết các điều kiện liên quan đến hỗ trợ về thuế mà cơ quan soạn thảo luật đề xuất. Ngân hàng Nhà nước thì đề nghị bỏ các quy định hỗ trợ thông qua công cụ chính sách tiền tệ. Bộ Công Thương lo đến khả năng bị kiện ra WTO nếu một số quy định tại dự thảo luật được áp dụng.

Với chừng đó ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội nhận định, cũng đã đủ thấy vấn đề.

Ngoài ra, ông Hiển cũng chỉ thêm, hồ sơ dự thảo luật đưa ra đánh giá tác động rất khả quan nhưng thực tiễn thì khác xa. Chẳng hạn, Chính phủ cho rằng luật sẽ có tác động tích cực tới mục tiêu đạt được 1 triệu doanh nghiệp thực sự hoạt động vào năm 2020.

“Như vậy, dự kiến khi có luật, mỗi năm phát triển được thêm 130.000 doanh nghiệp, mỗi doanh nghiệp nộp ngân sách trung bình 500 triệu đồng, tức mỗi năm nhà nước có thêm nguồn thu 260.000 tỷ. Như vậy thì phấn khởi quá. Nhưng thực tế, cách đây 5 năm, tổng số doanh nghiệp là 544.000, giờ chỉ còn 480.000, như vậy là số lượng thậm chí tụt đi. Đó là chưa kể trong 480.000 doanh nghiệp hiện tại, chỉ có 45% hoạt động” – Phó Chủ tịch Quốc hội liệt kê hàng loạt con số khác xa giữa tính toán và thực tế.

Ông Hiển cảnh báo, trong gần 30 năm đổi mới mà số doanh nghiệp có được chỉ là 480.000, trong đó chỉ 45% thực sự hoạt động mà lại đánh giá đến 2020 vọt được tới mốc 1 triệu doanh nghiệp thì cần thận trọng tính toán hơn. Ông Hiển cho rằng, đánh giá của cơ quan soạn thảo… hơi lạc quan.

Tán thành hướng phân tích của ông Hiển, Chủ nhiệm UB Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải cảnh báo, cơ quan soạn thảo đang ngồi… “tính cua trong hang”.

Phân tích cụ thể hơn về tác động tới ngân sách, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển chỉ rõ, theo tính toán của Bộ Tài chính, nếu áp dụng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa như đề xuất thì ngân sách phải bỏ ra xấp xỉ 20.000 tỷ đồng chứ không chỉ 13.000 tỷ đồng như tính toán của đơn vị chủ trì soạn thảo.

“20.000 tỷ e là còn chưa đủ” – Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chia sẻ nghi ngại với ông Hiển. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu tính toán kỹ, chuẩn hơn dù Thường vụ Quốc hội ủng hộ quan điểm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Các bộ chỉ giỏi “soi”… lợi ích

Giải trình thêm các nội dung, Bộ trưởng Kế hoạch - Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng trước hết nói về việc dự thảo luật được chậm chuyển trình thẩm tra theo quy trình 15 ngày, lý lo là vì các bộ ngành liên quan hết sức thiếu trách nhiệm.

Theo Bộ trưởng Dũng, Bộ KH-ĐT đã thành lập ban soạn thảo, mời các bộ, ngành liên quan tham gia nhưng các bộ đều cử không đúng người tham dự, nay cử cán bộ này, mai cử khác. Tham dự các cuộc họp góp ý thì hầu hết người đại diện các bộ chỉ “soi” xem có vấn đề gì ảnh hưởng tới bộ mình, liên quan đến mình hay không, chứ không mang tư tưởng xác định đây là vấn đề lớn của đất nước, nhu cầu bức xúc của cộng đồng doanh nghiệp, và việc cần thiết phải xây dựng chính sách để khu vực doanh nghiệp này phát triển, sẽ là động lực cho sự phát triển đất nước.

Vì thiếu tinh thần trách nhiệm như vậy nên theo ông Dũng, dự thảo luật không nhận được ý kiến đóng góp, đẩy lên Thủ tướng, Chính phủ. Phó Thủ tướng phụ trách phải họp rất nhiều cuộc để ra được bản dự thảo sau cùng trình ra Thường vụ, chậm thời gian so với yêu cầu.

Bộ trưởng KH-ĐT cho rằng, khi dự thảo đã lên đến Thủ tướng, Chính phủ nghĩa là đã được sự thống nhất trong Chính phủ (vì trước đó các Bộ không có ý kiến – PV) nên những Bộ nêu ý kiến khác sau đó không có giá trị.

“Đã có nhiều nước có Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, chúng ta quá chậm, nếu luật này ban hành chậm ngày nào thì đất nước chúng ta thiệt thòi ngày đó” – Thứ trưởng KH-ĐT Đặng Huy Đông nói thêm.

Nhận định nội dung giải trình chưa thuyết phục, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, không thể cứ 11-12h đêm mới gấp rút gửi cả nửa mét tài liệu để Thường vụ đọc như hôm nay mà có thể quyết định được vì như thế luật trình ra Quốc hội, chất lượng không đảm bảo. Chủ tịch Quốc hội “gia hạn” cho Bộ KH-ĐT 4 ngày để hoàn thiện dự luật, thực hiện đầy đủ các quy trình, thủ tục, đến 10/10 trình lại, nếu các điều kiện đảm bảo thì Thường vụ mới đồng ý trình luật ra Quốc hội tại kỳ họp thứ 2, dự kiến khai mạc ngày 20/10.

P.Thảo