Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá

Lời mẹ dặn

Tôi mồ côi cha năm hai tuổi
Mẹ tôi thương con không lấy chồng
Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải
Nuôi tôi đến ngày lớn khôn
Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ
Ngày ấy tôi mới lên năm
Có lần tôi nói dối Mẹ
Hôm sau tưởng phải ăn đòn
Nhưng không, Mẹ tôi chỉ buồn
Ôm tôi hôn lên mái tóc
- Con ơi, trước khi nhắm mắt
Cha con dặn con suốt đời
Phải làm một người chân thật.

- Mẹ ơi chân thật là gì?
Mẹ tôi hôn lên đôi mắt
Con ơi một người chân thật
Thấy vui muốn cười cứ cười
Thấy buồn muốn khóc là khóc.
Yêu ai cứ bảo là yêu
Ghét ai cứ bảo là ghét
Dù ai ngon ngọt nuông chiều
Cũng không nói yêu thành ghét
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu.

Từ đấy người lớn hỏi tôi:
- Bé ơi, bé yêu ai nhất?
Nhớ lời Mẹ tôi trả lời:
- Bé yêu những người chân thật.
Người lớn nhìn tôi không tin
Cho tôi là con vẹt nhỏ
Nhưng không! Những lời dặn đó
In vào trí óc của tôi
Như trang giấy trắng tuyệt vời
In lên vết son đỏ chói.

Người làm xiếc đi dây thật khó
Nhưng chưa khó bằng nhà văn
Đi trọn đời trên con đường chân thật.

Năm nay tôi hai mươi nhăm tuổi
Đứa bé mồ côi thành nhà văn
Đi trọn đời trên con đường chân thật.

Yêu ai cứ bảo là yêu
Ghét ai cứ bảo là ghét
Dù ai ngon ngọt nuông chiều
Cũng không nói yêu thành ghét
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu

Tôi muốn làm nhà văn chân thật
Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi
Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã
Bút giấy tôi ai cướp giật đi
Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá.

                                               Phùng Quán

Đôi nét về tác giả, tác phẩm:

Nhà thơ Phùng Quán sinh tháng 1/1932 tại Thủy Dương, Hương Thủy, Thừa Thiên – Hội viên Hội nhà văn Việt Nam năm 1957. Mất ngày 22/1/1995 tại Hà Nội. Ông tham gia quân đội thời kỳ kháng chiến chống Pháp và đã từng được hai lần được giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam (1957 – Vượt Côn Đảo,  1987 – Tuổi thơ dữ dội). Năm 2007, ông được Chủ tịch nước ký truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm cùng với 48 nhà văn, nhà văn hóa khác.

Bài thơ Lời mẹ dặn được tuyển chọn trong tập 100 bài thơ hay của thế kỉ 20 do Trung tâm Văn hóa Doanh nhân và Nhà xuất bản Giáo dục phối hợp tổ chức bình chọn và công bố trong đêm Nguyên tiêu của Ngày thơ Việt Nam lần thứ 5 (2007). Tập thơ đã được Nhà xuất bản Giáo dục in thành sách và phát hành rộng rãi.

Nhà thơ Bùi Hoàng Tám sưu tầm và giới thiệu.