Buộc hoàn trả tiền nếu mua bán nhà ở xã hội không đúng đối tượng

Bộ Xây dựng vừa có văn bản trả lời kiến nghị của đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM liên quan tới việc xử lý các hành vi vi phạm trong mua bán nhà ở xã hội.

Trước đó, cử tri đã kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành liên quan xem xét xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong việc mua, bán nhà ở xã hội không đúng đối tượng, đồng thời cần có thêm những chủ trương, chính sách hợp lý hơn để công nhân, lao động nghèo có thể tiếp cận các dự án nhà ở xã hội.

Về vấn đề này, Bộ Xây dựng cho biết đã chủ trì nghiên cứu, xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 16 về quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng. Trong đó, có quy định cụ thể hành vi vi phạm về bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng theo quy định và biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thu hồi nhà ở xã hội và buộc hoàn trả bên mua, bên thuê mua số tiền mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.

Bộ này cũng đã có các văn bản đôn đốc các địa phương đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra các hành vi vi phạm trong việc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Bộ này cũng cho biết đã có nhiều chủ trương, chính sách để công nhân, người lao động nghèo có thể tiếp cận các dự án nhà ở xã hội. Cụ thể, tại Điều 49 Luật Nhà ở năm 2014 đã quy định 10 nhóm đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội (trong đó bao gồm công nhân, người lao động nghèo).

Người thu nhập thấp (trong đó có công nhân, người lao động nghèo) được mua, thuê mua nhà ở xã hội nếu đáp ứng các điều kiện về nhà ở, cư trú, thu nhập (khoản 1 Điều 51 Luật Nhà ở năm 2014).

Ngoài ra, người thu nhập thấp (trong đó có công nhân, người lao động nghèo) được hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi của Nhà nước thông qua Ngân hàng chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở (khoản 1 và 4 Điều 50 Luật Nhà ở năm 2014).

Bộ Xây dựng cho biết đang được Chính phủ giao chủ trì, nghiên cứu sửa đổi Luật Nhà ở. Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung chính sách nhà ở cho đối tượng người thu nhập thấp (trong đó có công nhân, người lao động nghèo). Qua đó góp phần thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, tạo điều kiện cho các đối tượng là người thu nhập thấp ở khu vực đô thị (trong đó có công nhân, người lao động nghèo) có nhiều cơ hội tiếp cận và mua, thuê, thuê mua nhà ở, ổn định cuộc sống, yên tâm "an cư lạc nghiệp".

Theo quy định hiện hành, nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng bằng vốn ngoài ngân sách thì người mua, thuê mua chỉ được bán hoặc thế chấp sau 5 năm, kể từ thời điểm trả hết tiền mua, thuê mua nhà ở theo hợp đồng đã ký với bên bán và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở.

Trường hợp trong thời hạn chưa đủ 5 năm thì chỉ được thế chấp với ngân hàng để vay tiền mua, thuê mua chính căn hộ đó. Trường hợp bán lại thì chỉ được bán cho chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội hoặc đối tượng được mua nhà ở xã hội theo quy định, với giá bán không được vượt quá giá bán nhà ở xã hội cùng loại tại cùng địa điểm, thời điểm bán.

Tuy nhiên, thực tế, việc rao bán nhà ở xã hội đã diễn ra một cách công khai trên nhiều website bán bất động sản.